Sudan ile İsrail arasında yakınlaşma

Sudan Dışişleri Bakanlığı, İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesi ve ilişkileri farklı alanlarda geliştirmek ve ileriye taşımak için anlaşmaya varıldığını açıkladı.

Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen'in daha önceki temaslarının devamı niteliğinde bir heyetle ziyaret ettiği Sudan'da geçici Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Dışişleri Bakanı Ali es-Sadık ve bazı yetkililerle görüştüğü ifade edildi.

Görüşmelerde "iki ülke arasındaki ilişkilerin başta tarım, enerji, sağlık, su ve eğitim olmak üzere çeşitli alanlarda geliştirilmesinin ele alındığı" belirtildi.

Sudan'ın İsrail tarafını İsrail ile Filistin halkı arasında istikrar ve barışı sağlamak için çalışmaya çağırdığı belirtilen açıklamada, "iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesini ilerletme ve ilişkileri farklı alanlarda geliştirme konularında mutabık kalındığına" değinildi.

İsrail Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da İsrail Dışişleri Bakanı Cohen'in, Hartum'a giderek Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan ile bu yıl iki ülke arasında imzalanması planlanan barış anlaşmasını görüştüğü belirtilmişti.

ABD'nin onayıyla gerçekleştiği açıklanan ziyarette "barış anlaşmasına son şeklinin verildiği" aktarılmıştı.

Açıklamada, barış anlaşması imza töreninin, Sudan'daki geçici yönetim olan Egemenlik Konseyi'nin yetkilerini sivil bir hükümete devretmesinin ardından Washington'da "yaklaşık birkaç ay içinde" yapılmasının planlandığı ifade edilmiş ve Sudan'ın son dönemde İsrail ile normalleşme anlaşmaları imzalayan Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas'tan sonra dördüncü ülke olacağına vurgu yapılmıştı.

- 1967'DEKİ ARAP BİRLİĞİ'NİN "ÜÇ HAYIR" KARARINA GÖNDERME

Açıklamada görüşlerine yer verilen Cohen'in, "Bugün Sudan'a gerçekleştirilen ziyaret stratejik bir Arap ve Müslüman ülkeyle tarihi barış anlaşmasının köşe taşını teşkil ediyor." ifadelerini kullandığı belirtilmişti.

Cohen'in, Sudan ile imzalanacak anlaşmanın Tel Aviv'in Afrika'daki diğer ülkelerle diplomatik ilişkilerinin tesisinin önünü açacağına işaret ettiği kaydedilmişti.

İsrail'in Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Golan Tepelerini işgal ettiği 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra Hartum'da toplanan tarihi Arap Birliği Zirvesi'nin karar metnine işaretle Cohen'in şu değerlendirmede bulunduğu aktarılmıştı:

"Sudan'ın başkenti Hartum, İsrail'de Arap ülkelerinin 'üç hayır' şeklindeki tarihi Arap Birliği kararını hatırlatır; 'İsrail ile barışa hayır, İsrail ile müzakerelere hayır, İsrail'i tanımaya hayır.' Sudanlılarla 'üç hayır'ın üç evet' olduğu yeni bir gerçeklik inşa ediyoruz; İsrail ve Sudan arasında müzakerelere evet, İsrail'i tanımaya evet, devletler ve halklar arasında barışa evet."

Eski ABD Başkanı Donald Trump, 23 Ekim 2020'de yaptığı açıklamada, Sudan'ın İsrail ile barış yapmak ve ilişkilerini normalleştirmek konusunda anlaşmaya vardığını duyurmuştu.

Bunun hemen öncesinde Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Trump'ın Sudan'ı "teröre destek veren ülkeler" listesinden çıkarma kararını imzaladığı bildirilmişti.

İstihbarat Bakanlığı döneminde Sudan'ı ziyaret eden ilk İsrailli bakan olan Cohen, 25 Ocak 2021'de, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Savunma Bakanı Yasin İbrahim ile bir araya gelmişti.

İsrail ile Sudan tam normalleşme anlaşmasını şu ana kadar henüz resmi olarak imzalamadı.