SMA taraması nasıl, SMA testi ne zaman yapılır, ücreti ne kadar?

SMA taraması nasıl, SMA testi ne zaman yapılır, ücreti ne kadar?

Sağlık Bakanlığı bütün dünyada olduğu Türkiye'de de son yıllarda sıklıkla görülmeye başlanan SMA hastalığıyla mücadale kapsamında önemli kararlar aldı.

Buna göre; SMA hastalığıyla mücadele kapsamında önleyici tedbirler alınmasına karar verildi.

Bakanlık tarafından ülke genelinde "Evlilik Öncesi Ulusal SMA Taşıyıcı Tarama Programı" başlatıldı.

Program kapsamında, 81 ilde evlenecek çiftler, ücretsiz SMA taraması yaptırabilecek.

Bu gelişmenin ardından SMA ve SMA testi hakkında detaylar merak edilmeye başlandı. 

SMA genetik geçişli bir hastalık olduğundan, tarama programıyla taşıyıcı çiftlerin, evlilik öncesinde belirlenmesi amaçlanıyor.

Böylece, ailelere bebeğin hasta doğabileceği anlatılarak doğum öncesinde tedbir alınması sağlanacak. Bebeğin SMA'lı doğmasının önlenmesi için isteyen çiftler, tüp bebek uygulamasına yönlendirilecek.

Türkiye'de her yıl ortalama 170 SMA'lı bebek dünyaya geliyor. Uygulama, bunun önlenmesi için büyük önem taşıyor.

SMA TESTİ TARAMA TESTİ NE ZAMAN?

SMA testleri bütün özel ve devlet sağlık kuruluşlarında yapılabilmektedir. Ancak Sağlık Bakanlığı testten ziyade genel bir ücretsiz tarama seferberliği başlatıyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Sağlık Bakanlığı 2022 Yılı Plan ve Bütçe Komisyonu Toplantısı'nda açıklama yaptı. SMA taramalarını evlilik öncesi ve yeni doğan olmak üzere hayata geçirdiklerini dile getiren Koca hazırlıkların tamamladığını duyurdu. Koca, ''Ülke sathında yılbaşından önce taramalarımız başlıyor. Sağlık Bakanlığı 2022 yılında SMA taramasında yüzde 90 oranını hedefliyor'' sözlerine yer verdi.

SMA NEDİR? 

Sinir hücrelerini etkileyen, kalıtsal ve ilerleyici bir kas hastalığı olan SMA, nadir görülüyor. Hastalık, omurilikteki motor sinir hücrelerini etkileyerek yürüme, yemek yeme ve nefes alma gibi temel kabiliyetlerin işleyişini bozuyor.

Hastalığı yok edebilmek için çiftlere taşıyıcılık testi yaptırmak gerekiyor. Türkiye’de moleküler biyoloji, genetik konusunda çalışan çok iyi ekip ve laboratuvarlar var. Eğer kadın- erkek birisi taşıyıcı çıkmazsa sorun yok demektir. Çünkü bu hastalığın oluşması için hem kadın hem de erkeğin taşıyıcı olması gerekir. Teknolojik olarak çiftlerin taşıyıcılığa sahip olup olmadığını öğrenmek 10-15 yıldır mümkün.

GEBELİK ÖNCESİ SMA TESTİ YAPILABİLİR Mİ?

Hemen hemen bütün genetik laboratuvarlara gidip bunun için kan verebilirler. İnsanlar bu hastalığı bugüne kadar pek duymamış olabilir. Çiftlere nasıl diğer testler yapılıyorsa, bu test de yapılabilir.

SMA ülkemizde sık görülen bir hastalık olduğu için ebeveynlerin taşıyıcılık testi yaptırmaları çok önemlidir.

Hastalığın sebebi mutasyonların yüzde 95'ten fazlasının SMN1 genindeki bir eksiklikten kaynaklandığı bilinmektedir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarının bu haslık riskiyle doğmasını önlemek için bu mutasyonu taşıyıp taşımadıklarını basit bir kan testi ile öğrenmeleri mümkün olabilmektedir. Yüzde 95’ten fazla görülen mutasyonlar incelendikten sonra sonuçlar genetik danışmanlık eşliğinde paylaşılmaktadır.

Gereken durumlarda ilave testlerle nadir görülen diğer mutasyonlar da incelenebilmektedir. Sonuç belirlendikten sonra kişi eğer taşıyıcı ise ilgili uzmanlara yönlendirilmekte ve bu hastalıkla ilgili risklere karşı bir yol haritası çıkarılmaktadır.

---