"Sadece Allah'a inanacaksın başka hiçbir şeye değil"

- Dünyanın önde gelen bilim tarihçilerinden Prof. Dr. Sezgin: - "Eğer arkanızda inancınız varsa, o sizi yapıcı olmaya itiyorsa çok şeyler başarırsınız. Benim hayatımın sırrı budur" - "Ben darbeyi hayatımdan sildim. Benim hayatımda hiçbir şey ifade etmiyor. Çünkü sonrasında öyle büyük saadetlere kavuştum ki..."

18 Ekim 2016 11:06 Son Güncelleme: 20 Ocak 2020 21:48

İSTANBUL (AA) - ETEM GEYLAN - Ömrünü İslam bilimler tarihine adayan, dünyanın önde gelen bilim tarihçilerinden Prof. Dr. Fuat Sezgin, hayatının sırrını açıkladı: "Eğer arkanızda inancınız varsa, o sizi yapıcı olmaya itiyorsa çok şeyler başarırsınız."

Mezunu olduğu İstanbul Üniversitesinin daveti üzerine Türkiye'ye gelen, İslam bilimler tarihinin zirve ismi Prof. Dr. Fuat Sezgin, AA muhabirinin sorularını cevapladı.

Prof. Dr. Sezgin, İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsünde Alman oryantalist Hellmut Ritter ile karşılaşmalarının, hayatının dönüm noktalarından birisi olduğunu dile getirdi. Ritter'in kendisine "Sen alim olmak istiyorsun. İnsanlar buraya birçok dille geliyor. Sende ne var?" dediğini aktaran Prof. Dr. Sezgin, o dönemde biraz Fransızca ve Arapça bildiğini Ritter'in ise kendisine,"Bunlar yetmez. Sür'atle Yunanca ve Latince öğrenmelisin" dediğini ifade etti. Sezgin, bu sözler üzerine adeta dehşete kapıldığını ancak bunun, bilim adamı olma amacından kendisini döndürmediğini dile getirdi.

Prof. Dr. Sezgin, 1960 darbesiyle üniversiteden uzaklaştırılan 147 akademisyenden birisi olduğunu ve kendisini davet eden Almanya'nın Frankurt Goethe Üniversitesine gittiğini aktardı.

Bir valizle gitmek zorunda kaldığı yurt dışında, aynı alanda çalışan oryantalistlerin kıskançlıkları ile karşı karşıya kaldığını ancak yaşadığı zorluklar karşısında asla pes etmediğini dile getiren Prof. Dr. Sezgin, "Ben şuna inanmıştım artık. Tüm musibetler karşısında sadece Allah'a inanacaksın, başka hiçbir şeye değil." dedi.

Eşi Ursula Sezgin ile evlenmesini de Allah'ın kendisine verdiği en büyük nimetlerden birisi olduğuna inandığını ve mesut bir hayat yaşadığını dile getiren Prof. Dr. Sezgin, "Ben darbeyi hayatımdan sildim. Benim hayatımda hiçbir şey ifade etmiyor. Çünkü sonrasında öyle büyük saadetlere kavuştum ki..." ifadelerini kullandı.

Şu an "kaç dil bildiğini bilmediğini" aktaran Prof. Dr. Sezgin, "İslam bilimleri tarihini yazmak için o alanda yazılı bütün Avrupa dillerini bilmen lazım. Hepsini öğreniyordum. Mühim olan irade meselesidir. 'Ben bunu yapacağım' diyeceksiniz. O kararınızda kalacaksınız. Benim bütün hayatım bundan ibaret. Bir enstitü kurmaya karar verdim. Türk genci olarak bir enstitü kuruyorum kolay bir şey değildi. Üniversitede mücadele ediyordum ben bir müze kurdum, enstitü kurdum. Eğer arkanızda inancınız varsa o sizi yapıcı olmaya itiyorsa çok şeyler başarırsınız. Benim hayatımın sırrı budur." diye konuştu.

- Fuat Sezgin kimdir?

Prof. Dr. Fuat Sezgin, 24 Ekim 1924 tarihinde Bitlis’te doğdu. İlkokulu Doğubeyazıt’ta, ortaokulu ve liseyi Erzurum’da bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Enstitüsünde İslami bilimler ve oryantalistik alanında öncü bir yere sahip olan Alman oryantalist Hellmut Ritter’in yanında öğrenim gördü. Ritter’in, modern bilimin oluşumunda özellikle 9.-13. yüzyıllar arasındaki Endülüs ve Abbasi devletlerindeki bilim adamlarının da önemli katkıları olduğunu vurgulaması üzerine bu alana yöneldi.

1947 yılında "Bedi’ İlminin Tekâmülü" konusundaki tezini bitirdikten sonra, Hellmut Ritter’in danışmanlığıyla Ebu Ubeyde Me’mar ibn-i el-Musenna’nın Mecaz’ul-Kur’an’ındaki filolojik tefsirini konu alan ikinci bir tez hazırladı.

Prof. Dr. Fuat Sezgin, doktora tezi için araştırmalarını sürdürdüğü Mecaz’ul-Kur’an’dan bazı yerlerin Muhammed el-Buhari’nin hadis kitabından alındığını fark etti. Buhari’nin yazılı kaynakları kullanmış olması, daha önceki akademisyenlerin ve muhaddislerin mecmualarının sadece sözlü geleneğe dayandıklarına dair tezlerinin yanlış olduğunu ispatladı. Prof. Dr. Fuat Sezgin “Buhari’nin Kaynakları Hakkında Araştırmalar” adındaki takdim tezini 1956 yılında yayımladı. Prof. Dr. Fuat Sezgin, 1965 yılında Cabir İbn-i Hayyan konusunda ikinci doktora tezini Frankfurt Üniversitesi Institut für Geschichte der Naturwissenschaften’da yazdı ve bir yıl sonra profesör unvanını kazandı.

Uluslararası çeşitli akademilerin üyesi bulunan Fuat Sezgin, çok sayıda önemli ödül ve nişan ile taltif edildi. Dünyanın yazma eserlere sahip bütün kütüphanelerinde 400 bin ciltten fazla eseri inceleyen Fuat Sezgin, 29 dil biliyor.