Oruç Reis kimdir, nasıl öldü, ne zaman, nerede yaşamıştır?
Oruç Reis kimdir, ne zaman, nerede yaşadı? Tarihte "Barbaros kardeşler" olarak adlandırılan kaptanlar arasında yer alan Oruç Reis kimdir, ne zaman yaşamıştır?
Tarihte "Barbaros kardeşler" olarak adlandırılan kaptanlar arasında yer alan Oruç Reis kimdir, ne zaman yaşamıştır?
Barboros kardeşlerden ortancası olan Oruç Reis Tlemsen'de büyük bir İspanyol kuşatması altında kalmıştı. Yerli halkın da İspanyollar ile işbirliği yapması ve yardım alamaması onu çok müşkül durumda bıraktı.
Yardım alabilmek için arkadaşları ile gizlice İspanyolların arasından geçti fakat bunu fark eden İspanyollar ve yerli halkın bir kısmı takibe başladılar. Kısa süre sonra Oruç Reis'e yetiştiler ve çarpışmada Oruç Reis şehit oldu. (1518) Bu olay İspanyol kaynaklarından kronist Fransisco Lopez Gomarat'ın eserinde şu şekilde anlatılır:
"Martin de Ar Göte (İspanyol komutan), Kral Muley Abdalla' (Ebu Hamu Abdullah) ya yardım ederek ona eski durumunu iade etmek ve bunun için ya Barbaros'u yakalamak ya da bu krallıklardan uzaklaştırmak amacıyla, Tremesen'e harekete karar verdi. Martin de Argote'nin Kral Muley Abdullah'in yanına gelmesi ve kentin ona teslim olması Barbaros'un (Oruç Reis) Meşveret Meclisi binasına sığınmasına neden oldu.
Burada epey zaman kuşatılmış kalan, bu kadar büyük tehlike karşısında hiçbir yardım gelemeyeceğini düşünen Barboros, yeni kuvvetler getirmek, Tremesenb(Tlemsen) kentini tekrar ele geçirmek, Abdullah ve Argote'ye karşı yeniden daha iyi şartlarla savaşmak, ve her ne pahasına olursa olsun Meşveret Meclisi binasında sıkışıp kalmış askerlerini kurtarmak amacıyla, en iyi arkadaşı Benalcade (Bin el-Kadı) ile gizlice kaçmayı tasarladılar ve bunu sağlamak amacıyla bütün askerlerinin yerlerinde kalmalarına ve Meşveret Meclisi savunmaya devam ederek sonuna kadar dayanmalarına karar verdiler. Bunu gerçekleştirmek için düşmanların bulunduğu yerin arkasındaki Meşveret Meclisi Sarayı surunda bir delik açtılar. Sonra, en değerli eşyalarını yanlarına alarak en sadık adamlarıyla gecenin ilk saatlerinde kaçtılar.
Ancak, Barbaros'un kaçtığı haberi İspanyol cephesinde kısa zamanda öğrenildi. Bunun üzerine hemen, Kral Abdullah ve Martin de Argote İspanyol ve Mağripliler, Barbaros'un daha çabuk yakalanabilmesi için, atla olmayan Hıristiyan İspanyolları atlarının terkisine aldılar. Geç saatlerde onlara ulaşabildiler. Bin el-Kadı İspanyol sancaklarını görünce hemen kaçtı, fakat Barbaros, Bin el-Kadı'nın kaçmasına rağmen, moralini bozmadan yoluna devam etti. Barbaros; Hıristiyanların tamahkarlıklarını düşünerek, kendisini kurtarmak ve İspanyolların hareketlerini geciktirmek amacıyla yanındaki mücevherleri yola dökmeye başladı. Niyeti, İspanyolları bu suretle durdurup kaçabilmekti.
Bu olay, Barbaros'un ne kadar kurnaz olduğunu, güç durumlarda ve tehlike anında insanların neler yapabileceklerini göstermektedir. Fakat bu kurnazlık, Barbaros'un düşündüğü şekilde sonuçlanmadı; çünkü İspanyol ve Mağripliler her ne pahasına olursa olsun ona yetişmeye çalışıyorlardı. Sonunda, elli kadar İspanyol ve Mağripli süvari ona eriştiler. Barbaros attan atlayarak onunla birlikte gelen kırk beş kadar Türk ile ufak bir koruluk ortasındaki bir keçi ağılına sığındı. Burada kılıcını elden bırakmadan büyük bir cesaretle, uzun zaman mücadele etti. Nihayet, Kaptan Diego de Andrada'nın birliğinden teğmen Garcia de Tineo bir teberli mızrak darbesiyle onu ağır surette yaraladı. Barbaros'un yaralanarak yere düşmesi yanındaki adamlarının yılgınlığa ve dağılmalarına neden oldu. Bundan yararlanan teğmen, hemen ağıla girerek Barbaros'un başını kesti. Daha sonra da Barbaros'un başını teberin ucuna takarak Oran'a geldikten sonra yine, kilisede ayinler tekrarlanarak kentte büyük şenlikler yapıldı. Bu suretle, Barbaros'un kötülüklerle dolu hayatı son bulmuş oldu."
Yine Madrit Kraliyet Tarih Akademisinde bulunan bir belgede Oruç Reis'i şehit eden Teğmen Garcia De Tineo'ya bu büyük hizmetinden dolayı İspanyol Krallığı tarafından verilen imtiyaz yer almaktadır.
Oruç Reis Şehit edildikten sonra kesik başı İspanya'ya götürülmüş kaftanı Endülüs'te bulunan Müslümanların maneviyatını bozmak için Cordoba katedralinde yıllarca sergilendi.
Kaynak:
Türk Deniz Tarihi İle İlgili Belgeler-İspanya, Kuzey Afrika Ve Barbaros Hayrettin Paşa(Prof.Dr.Muzaffer Arıkan-Paulino Toledo, dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/835/10562.pdf)
(Memorial Histörico Espanol: Colecciön de Decumentos, Cpüsculos y antiaüedades. La Real Academia de la Historia, C VI, s. 376-378, Madrid 1853)
Yorumlar