Mursi'nin ölümü üzerinden 3 yıl geçti

Mısır’ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı olan Muhammed Mursi’nin yargılandığı mahkeme salonunda yaşamını yitirmesinin ardından 3 yıl geride kaldı.

Mursi, 17 Haziran 2019'da "Hamas adına casusluk" yaptığı iddiasıyla yargılandığı davanın duruşması sırasında mahkeme salonunda hayatını kaybetti.

Cumhurbaşkanı Mursi'nin vefat haberi, Mısır devlet televizyonu tarafından aynı günün akşamında duyuruldu.

Haberde, "67 yaşındaki Mursi'nin casusluk suçlamasıyla yargılandığı davanın duruşmasında önce bayıldığı sonra da yaşamını yitirdiği" ifade edildi.

- Mursi’nin ölümü nedeniyle gelen uluslararası tepkiler

Mursi’nin mahkeme salonunda hayatını kaybetmesi sonrası birçok ülke ve uluslararası kuruluşlardan taziye ve tepki mesajları geldi.

Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard ile BM Keyfi Gözaltı Üzerine Çalışma Grubu yaptığı ortak açıklamayla Mursi’nin mahkeme salonunda ölümüne tepki gösterdi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, BM’nin İnsan Hakları Konseyi'ne, Mursi'nin mahkeme salonunda hayatını kaybetmesine ilişkin Mısırlı makamların soruşturulması çağrısında bulundu.

Örgütten yapılan açıklamada, "Bir sonraki oturumu 24 Haziran'da gerçekleştirilecek BM İnsan Hakları Konseyi, Mısır'da yaygın kötü muamele ve Mursi'nin de ölümünü içeren büyük çaptaki insan hakları ihlallerine ilişkin bir soruşturma açmalıdır." ifadelerine yer verildi.

Diğer taraftan Uluslararası Af Örgütü de, Mursi’nin yaşamını yitirmesiyle ilgili soruşturma yapılması çağrısında bulundu.

Dönemin Uluslararası Af Örgütü Ortadoğu ve Kuzey Afrika Direktör Yardımcısı Magdalena Mughrabi, Mursi'nin ölümünden "oldukça şok edici" olarak bahsederken, bu durumun Mursi'nin hapishanede gördüğü muameleye ilişkin ciddi sorular doğurduğuna yer verdi.

Dünya Müslüman Alimler Birliği yaptıkları açıklamalarla Mursi’nin vefatından duyulan üzüntüyü dile getirdi. Katar, İran, Kuveyt gibi birçok ülke taziye mesajı yayımladı.

- Mısır'dan ABD'ye uzanan eğitim süreci

Beş kardeşin en büyüğü olan Mursi, ilk eğitimini doğduğu köy olan Adve'de tamamladı.

1975 yılında Kahire Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'ne giren Mursi, 1978'de lisans diplomasını aldı.

Yüksek lisansını metalürji üzerine yapan Mursi, ABD'deki Güney Kaliforniya Üniversitesi'nden başarı bursu kazandı ve doktora eğitimini orada tamamladı.

1982-1985 yıllarında Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde Yardımcı Profesör görevini üstlendi. 1985'te ülkesine kesin dönüş kararı alan Mısır’ın 5’inci Cumhurbaşkanı, 2010 yılına kadar Zagazig Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı olarak görev yaptı.

- Mursi’nin siyasi hayatı

1977 yılında Müslüman Kardeşler Teşkilatı'na (İhvan) katılan Mursi, 1979'da hareketin içerisinde aktif roller almaya başladı.

1982 yılından itibaren İhvan'ın siyasi kanadında varlık göstermeye başlayan Mursi, 1995'te hareketin Gençlik Konseyi'nde yer aldı.

Mısır'da 2000 yılında yapılan parlamento seçimlerde, Mısır Arap Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi'ne İhvan'ın bağımsız milletvekili olarak girmeyi başaran Mursi, 2005 yılına kadar hareketin resmi sözcülüğünü de üstlendi.

Ülkede 2005 yılında yapılan milletvekili seçimlerinde aday olan Mursi, seçim sonrası ilk oy sayımında rakiplerine fark atmış olmasına rağmen oyların yeniden sayılması üzerine Meclis'e giremedi. Mursi, daha sonraki açıklamalarında tekrar sayımlarda hile yapıldığını söyledi.

Mısır'da Hüsnü Mübarek dönemine son veren 25 Ocak Devrimi'nin ardından Mursi, 6 Haziran 2011'de kurulan İhvan'ın siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi'nin başkanlığı görevine getirildi.

İlk turu 23 ve 24 Mayıs 2012 tarihinde düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde rakibi Ahmed Şefik ile ikinci tura kalan Mursi, 16 ve 17 Haziran’da düzenlenen ikinci turda oyların yüzde 51,73’ünü alarak Cumhurbaşkanı seçildi.

Bir yıl görev yapan Mursi 3 Temmuz 2013 tarihinde yapılan darbeyle indirilmiş ve gözaltına alınmıştı.