Mısır'da seçim sonrası muhalefetin önündeki seçenekler

KAHİRE (AA) - MUHAMMED MAHMUD - Mısırlı uzmanlar, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin güçlü rakiplerin yokluğunda gerçekleştirilen seçimleri ikinci kez kazanmasıyla birlikte muhalefetin önünde 3 seçeneğin dışında alternatif kalmadığını belirtiyor.

Uzmanlar, söz konusu seçenekleri siyasi hayata entegre olma, uzak durarak reddetmeye devam etme ya da anayasanın değiştirilmesini engelleyerek 2022'de yapılacak seçimlere hazırlık yapmak için siyasi ittifaklara girme olarak sıralıyor.

Mısır'da yasaklanan ve yönetim merkezi dışarıda bulunan Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan), geçen 4 yıllık cumhurbaşkanlığı döneminde Sisi'nin meşruiyetini hiç bir şekilde kabul etmedi ve Sisi aleyhine düzenlenen gösterilere önderlik etti.

İhvan Sözcüsü Talat Fehmi, daha önce yaptığı açıklamada, "Ülkede demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin, 3 Temmuz 2013'te Sisi'nin savunma bakanı olduğu dönemde askeri darbeyle görevden uzaklaştırılmasıyla başlayan siyasi krizin çözümü için yalancı şahitlik yapmayacağız." demişti.

- Sakin bir muhalefet

Mısırlı siyasi analist, Arap Siyasi ve Stratejik Çalışmalar Merkezi Başkan Yardımcısı Muhtar Gabbaşi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, şu an ülkedeki seçmenlerin ya Sisi'yi desteklediğini ya da suskun kaldığını, dolayısıyla Mısır'da halihazırda muhalefet mefhumunun bulunmadığını belirtti.

Gabbaşi, "Görsel basında düzgün bir şekilde çalışan bir muhalefet yok. Şu an herkes siyaset sahnesinin kapsamı dışında. Muhalefetin çoğu ortadan kayboldu. Halk desteği olmadığı için hissedilir bir hareket yok." dedi.

Normal şartlarda muhalefetin parlamentoya yansıdığını, ancak şimdiki parlamentoda yer alan milletvekillerinin çoğunun Sisi'yi desteklediğini ve muhaliflerin de hepsinin elitlerden oluştuğunu dile getiren Gabbaşi, sağlam tabanı bulunan gerçek muhalefetin ise siyasetin dışında kaldığını ve bunun siyasal İslam akımı olduğunu aktardı.

- 2022'ye kadar olan seçenekler

Uzman'lar, Sisi'nin ikinci cumhurbaşkanlığı döneminde muhaliflerin önünde siyasi hayata entegre olma, kabullenmemeye devam etme ya da karşılıklı şartları kabul ederek yönetime ortak olmanın dışında başka bir seçeneğin bulunmadığını belirtiyor.

Mısırlı akademisyen ve siyaset bilimi profesörü Tarık Fehmi, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, muhalefetin haritasının 4 kesim tarafından temsil edildiğini, bunların birincisinin herhangi bir muhalefetin safına katılmayan ve siyasi sahneyi nasıl yöneteceklerine dair gözlemler yapan genel şahsiyetler olduğunu dile getirdi.

Fehmi, söz konusu kesimlerden ikincisinin mevcut resmi siyasi partileri oluşturan halk akımı, üçüncüsünün İhvan ve onu destekleyen partiler, dördüncüsünün ise birçok gencin yer aldığı, büyük bir toplumsal kitleyi içinde barındıran devrimci sosyalist güçlerin akımının olduğunu söyledi.

Muhalefetin önünde iki senaryo bulunduğunu ifade eden Fehmi, bunlardan birinin, devletin siyasi güçlere açılma seçeneğini benimsemesi durumunda muhalefetin yönetime katılma senaryosu olduğunu ve bunun da siyasi partilerin rolünü yerine getirmeye başlamasıyla gerçekleşebileceğini dile getirdi.

Fehmi, ikincisinin ise siyasetten uzaklaşmaya yönelmesi için muhalefeti uçurumun kenarına iterek sadece sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla elektronik muhalefetle yetinmesini sağlayacak dışlama senaryosu olduğunu aktardı.

Çözümle ilgili ise Fehmi şunları kaydetti:

"Ülkede 2019'da yerel, 2020'de de genel seçimler var. Muhalefetin söylemlerini değiştirmesi, sürekli devleti suçlama dairesinin dışına çıkması, halihazırdaki sıfır seçeneği yerine gerçekçi bir rol oynaması ve herkesin çekincelerine rağmen siyasi bir ortaklığa girmesi gerekiyor."

Fehmi, muhalefeti, geri çekilmeyi ve siyasetten uzaklaşmayı tercih etmesi durumunda nihai ölümle yüz yüze kalacağı konusunda uyardı.

İslami akımla ilgili ise Fehmi, Cumhurbaşkanı Sisi'nin birinci dönem meşruiyetinin İhvan'ı yönetimden uzaklaştırma üzerine kurulduğunu ve dolayısıyla bu akımın henüz yönetime gelme fırsatının bulunmadığını dile getirdi.

- Anayasa değişikliğinin reddedilmesi

Mısırlı akademisyen Hasan Nafia da muhalefetin büyük bir güvenilirlik kriziyle karşı karşıya olduğunu ifade ederek, muhalefetin geleceğiyle ilgili önemli gördüğü üçüncü bir senaryo önerisinde bulundu.

Nafia, önerisinin, muhalefetin Mısır'ın ortak vizyonunu temsil eden bir proje üzerinde ittifak etmesi ve özellikle bölünme düzeyinde önceki hastalıkların üstesinden gelmesi olduğunu aktardı.

Akademisyen Nafia, söz konusu ortak vizyonun, anayasayı savunmak için hazırlık yapma ve değişiklik yapılmasını reddetme ile 2022 yılında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanmak olduğunu söyledi.

Mısır anayasasına göre Sisi'nin üçüncü kez aday olma hakkı yok. Ancak Sisi yanlısı düşünürler ve basın mensupları ülkede 8 yılın cumhurbaşkanı için yetersiz olduğunu savunuyor.