Kremlin'de Erdoğan-Putin zirvesi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kremlin Sarayı'nda görüştü. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da görüşmede hazır bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerine "Değerli dostuma çok çok teşekkür ediyorum. Özellikle ÜDİK toplantısında bir ara verme süreci yaşadık. Fakat geçen yıl malum Dünya Enerji Kongresi'nde bir araya geldik. O, bu süreci tetiklemesi bakımından çok çok hayırlı bir kongreydi." diyerek başladı.

Türkiye ile Rusya arasında enerji noktasındaki iş birliğinin çok farklı olduğuna işaret eden Erdoğan, gerek petrol gerek doğalgazda Rusya ile bu sürecin aratarak devam ettiğini söyledi.

Erdoğan, özellikle Türk Akımı, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali'ndeki çalışmaların hızla normalleşme süreci içerisinde devam ettiğini vurgulayarak, söyle devam etti:

"Ekonomik, ticari, askeri, savunma sanayine yönelik birçok alanda atacağımız adımlar, bugünkü ÜDİK toplantımızın öyle zannediyorum ki ana başlıklarını teşkil edecektir. Bölge sorunlarını da etraflıca ele alacağımız bu ÜDİK toplantısı, ülkelerimizin bu süreçteki etkinliğini daha da artıracaktır."

PUTİN: KİMSE BEKLEMİYORDU

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin hak ettiği seviyeye çıkartılabilmesi için çalıştıklarını belirterek, "Rusya ve Türkiye askeri ve istihbarat makamları arasında böyle yakın işbirliği kurulacağını kimse beklemiyordu." dedi.

Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kremlin Sarayı'ndaki baş başa görüşme öncesi açıklama yaptı.

İki ülke ilişiklerinin yüksek bir tempoda iyileşmesinden memnuniyet duyduklarını söyleyen Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ÜDİK formatında son görüşmelerinin 2014'te gerçekleştiğini hatırlattı.

Putin, "Bu sürede çok gelişmeler oldu. Türkiye-Rusya ilişkilerinin ülkelerimize yakışır bir seviyeye ulaşabilmesi için yoğun bir şekilde çalışıyoruz." dedi.

Rusya Devlet Başkanı Putin şöyle devam etti:

Son zamanlarda Suriye dahil olmak üzere dünyadaki krizleri çözmek için aktif bir biçimde çalışmaya devam ediyoruz. Rusya ve Türkiye, askeri ve istihbarat kurumları seviyesinde iyi ve etkili ilişkiler kurdu. İlişkiler hızlı şekilde onarılıyor. Moskova böyle olduğu için çok memnun. İlişkilerimizin hak ettiği seviyeye çıkması için aktif bir biçimde çalışıyoruz. Rusya ve Türkiye askeri ve istihbarat makamları arasında böyle yakın işbirliği kurulacağını kimse beklemiyordu."

TİCARİ İLİŞKİLER

Türkiye ile Rusya arasındaki ticari, ekonomik ilişkilerinin de yeniden düzene girdiğine işaret eden Putin, "Rusya Başbakanı Dimitriy Medvedev, Türkiye Başbakanı Binali Yıldırım’a da bu konuyla ilgili dün bilgi vermiş, ikili ticari ilişkilerin yeniden normalleşmesi için atılmakta olan adımları görüşmüştü" diye konuştu.

Putin, yatırım birliği ve büyük kapsamlı projelerin de gerçekleşmesi için hazırlıkların devam ettiğini sözlerine ekledi.

Açıklamaların ardından Erdoğan ile Putin, baş başa görüşmeye geçti.

Görüşmelerin ana maddesi: Suriye

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin'in katılımıyla Moskova'da gerçekleşen ÜDİK toplantısının en önemli gündem maddesi, Suriye krizi olacak.

Türkiye ve Rusya, doğu Halep'teki nüfusun tahliyesinden başlayarak Suriye krizinde oldukça yakın bir işbirliğine girdi. İki ülkenin girişimi ve garantörlüğünde 30 Aralık'ta ülke genelinde ilan edilen ateşkes, Beşşar Esed ordusu ve İran destekli grupların sistematik ihlallerine rağmen, savaşın şiddetini düşürmede başarılı oldu.

Öte yandan Rusya, Astana sürecinde taahhüt ettiği ateşkesi uygulatma konusunda rejim ve İran üzerinde yeterli baskıyı kurmadı. ABD'nin Suriye krizinde pasif bir tutum izlediği bu dönemde, Türkiye Suriye'de siyasi geçiş için Rusya'dan çok daha etkili bir rol oynamasını, rejimi barışa zorlamasını istiyor.

İkinci önemli madde: Münbiç

Görüşmede Suriye krizinin etkileri sonucu Türkiye'nin endişeleri de konuşulacak. Rusya'ya, Türkiye'nin Münbiç'teki PYD-PKK varlığı konusunda daha etkin bir işbirliği beklediği talebi aktarılacak. Ankara, PYD-PKK'nın Arap nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde toprak işgal etmesinden duyduğu rahatsızlığı ve bunun bölgeye olumsuz etkileri olacağını yineleyecek.

Türk vatandaşlarına vize kolaylığı

Rusya'nın Türk vatandaşlarının vize ve çalışma izinleriyle Türk şirketlerinin kamu ihalelerine katılımı ve tarım ürünleri ithalatında getirdiği kısıtlamaları ÜDİK toplantısında büyük ölçüde kaldırabileceği beklentisi yüksek. Buna karşın Rusya'nın iç piyasa şartları nedeniyle, Türk tarım ürünlerine yönelik bazı kısıtlamaların süreceği de öngörülüyor.

Yasaklar tamamen kalkacak​​

Bu görüşme ile, Rusya'nın uçak krizi sonrasında yürürlüğe konulan kanun hükmündeki kararnameler, Türk vatandaşlarına uygulanan çalışma, Türk firmalarına uygulanan sektörel faaliyet ve tarım ürünlerine uygulanan ithalat yasaklarının tamamen kaldırılması bekleniyor.

Rusya'da 100 bin çalışan istihdam eden Türk sermayeli Rus firmaları bulunuyor.

'S-400' de konuşulacak

Füze ve hava savunma sistemi konusunda ihtiyaçlarını giderecek arayışlar içerisinde olan Türkiye, bir süre önce Rusya'nın S-400 hava savunma sistemleri ile ilgili görüşmelere başlandığını duyurmuştu.

Rus devlet teknoloji şirketi Rostech Genel Müdürü Sergey Çemezov, iki ülke arasında görüşmelerin devam ettiğini, S-400 sisteminin satışında finansman süreciyle ilgili çalışıldığını söylemişti.

Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin, geçen hafta, Türkiye ve Rusya'nın S-400 hava savunma sistemlerine ilişkin görüşmelere devam ettiğini belirtirken, Erdoğan ve Putin'in görüşmesinde bu konuda bir anlaşma yapılması da ihtimal dahilinde görülüyor.

Türk akımı da masada

Türk Akımı doğal gaz boru hattı projesi ise normalleşme süreci sonrasında karşılıklı adımların en hızlı şekilde atıldığı alan konumunda bulunuyor. Proje kapsamında Rus enerji şirketi Gazprom'a inşaat için gerekli izinlerin neredeyse tümü kısa süre içerisinde verildi. Gazprom Yönetim Kurulu Üyesi Oleg Aksyutin, projenin deniz kısmındaki inşaatına bu yılın ikinci yarısında başlamayı planladıklarını bildirdi.

Rusya Enerji Bakanı Novak da, Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesinde belirlenen takvime göre ilerlendiğini ifade ederek, ilk hattın 2019 sonunda devreye alınacağını belirtti.