Korona aşısında son durum nedir?

Koronavirüs ile mücadele kapsamında birçok ülke aşı çalışmalarını sürdürüyor. Aşı çalışmalarını sürdüren ülkeler arasında Türkiye, Rusya, ABD, Almanya, İngiltere, Çin ve daha birçok ülke bulunuyor. Peki, aşı çalışmalarında son durum nedir? İşte detaylar: 

165 AYRI ÇALIŞMA DEVAM EDİYOR

Dünyada şu anda temel olarak iki farklı aşı çalışması yürütülüyor. Birinci kategoride, virüsün genetik kodu üzerinden aşı üretilmesi amaçlanıyor. Diğerinde ise zayıflatılmış veya etkisizleştirilmiş virüs üzerinden çalışma yürütülüyor. Uzmanlar farklı aşı çalışmalarının başarılı olmasının da önemini vurguluyor. Olası aşıların, farklı insan grupları üzerinde enfeksiyon oluşumunu önleme görevi görebileceği değerlendiriliyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre Kovid-19 için 24 Temmuz 2020 tarihi itibarıyla aralarında Türkiye'nin de olduğu ondan fazla ülkede toplam 165 aşı çalışması devam ediyor.

Türkiye'den Boğaziçi, Ege, Ankara, Ortadoğu Teknik, 9 Eylül, Selçuk, Acıbadem, Erciyes ve Bezmialem Vakıf üniversiteleri de aşı geliştirme yarışına dahil olan kurumlardan.

RUSYA KLİNİK DENEYLERE BAŞLADI

Rusya Sağlık Bakanı Mihail Muraşko, "Gamaleya Enstitüsünün geliştirdiği yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının klinik denemeleri tamamlandı ve kayıt prosedürü için belgeler hazırlanıyor." dedi.

Muraşko, ülkesinde Kovid-19 aşı çalışmalarıyla ilgili gazetecilere bilgi verdi.

Gamaleya Ulusal Epidemioloji ve Mikrobiyoloji Enstitüsünün geliştirdiği aşı adayının klinik denemelerinin bittiğini aktaran Muraşko, "Gamaleya Enstitüsünün geliştirdiği Kovid-19 aşısının klinik denemeleri tamamlandı ve kayıt prosedürü için belgeler hazırlanıyor." ifadesini kullandı.

Muraşko, aşının kaydının yapılmasından sonra ilk önce sağlık çalışanları ve öğretmenlere yapılmaya başlanacağı bilgisini paylaşarak, bu grupların aynı anda gözlem altına alınacağını belirtti.

Bakan Muraşko, Rusya Sağlık Bakanlığının ekimden itibaren daha fazla toplu aşılama yapmayı planladığını da vurguladı.

Vektor Viroloji Enstitüsünün geliştirdiği aşı adayının da klinik deneme aşamasında olduğunu hatırlatan Muraşko, bunun yanı sıra gelecek 1,5-2 ayda 2 aşı adayının daha gönüllüler üzerinde denenmesi için başvuru yapılmasını beklediklerini kaydetti.

Bir aşının yaygın olarak kullanılabilmesi için 3 aşamada insanlar üzerinde test edilmesi gerekiyor. 

Klinik denemelerin ilk aşamasında, az sayıdaki gönüllü sağlıklı denek üzerinde aşı adayının güvenli olup olmadığı ve olası yan etkileri araştırılıyor. 

İkinci aşamada, güvenilirliği doğrulanan aşı adayının etkinliği 100’den fazla denek üzerinde test ediliyor. 

Üçüncü ve son aşamada ise aynı işlem, birkaç bin denekle tekrarlanıyor. Tüm bu süreç, aylar ve hatta yıllar alabiliyor.

İNGİLİZ VE FRANSIZLARDAN ORTAK GİRİŞİM

İngiliz hükümeti ile Fransız ilaç şirketi Sanofi ve İngiliz ilaç şirketi GlaxoSmithKline arasında, iki şirket tarafından geliştirilen potansiyel yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısından 60 milyon adet tedarik edilmesi konusunda anlaşmaya varıldığı bildirdi.

Şirketlerden yapılan ortak açıklamada, halen test süreci devam eden aşı çalışmasının başarılı olması halinde İngiliz hükümetine 60 milyon doz aşını tedarik edilmesi konusunda tarafların anlaştığı kaydedildi.

Açıklamada, İngiliz hükümetinin ödeyeceği meblağ belirtilmezken, aşı çalışmasının başarılı olması halinde denetim kuruluşları tarafından onay sürecinin 2021 yılının ilk yarısında tamamlanabileceği ifade edildi.

İngiliz hükümeti daha önce de Kovid-19 için geliştirilen ve henüz test aşamasında olan aşılar için Alman ilaç şirketi BioNTech ve Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile 30 milyon doz için, Fransız ilaç şirketi Valvena'yla ile de 60 milyon doz için anlaşmıştı.

ALMANYA'DA AŞI ÇALIŞMALARI

Almanya'da aşı ve ilaçlara onay vermede yetkili kurum olan Paul-Ehrlich Enstitüsünün Başkanı Klaus Cichutek, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı bir aşının nispeten hızlı bir şekilde geliştirilmesi konusunda umutlu olduğunu belirtti.

Cichutek,  ZDF televizyonuna Kovid-19’a karşı aşı geliştirme çalışmalarına ilişkin değerlendirmede bulundu.

Cichutek, "Çok umutluyum çünkü özellikle son haftalarda aldığımız ilk klinik test sonuçlarında bazı aşıların gerçekten Kovid-19’a karşı insanlarda spesifik bir bağışıklık tepkisi verebileceğini gösterdi. Bu çok iyi haber." diye konuştu.

Dünya genelinde bu alanda 140-150 projenin yürütüldüğüne işaret eden Cichutek, Almanya’da da halihazırda 26 klinik çalışmanın inceleme safhasında devam ettiğini, bunların 6’sında, aşının insanlarda güvenli olup olmadığı ve tesirine ilişkin verilerin toplandığı aşamaya geçildiğini, bunun ilk sonuçlarının yıl sonuna kadar, belki daha önce alınabileceğini vurguladı.

Cichutek, Rusya ve Hindistan’dan ağustos ayında aşıya başlayacakları ve bu ülkelerin aşıyı piyasaya çıkaracakları yönünde açıklamaları nasıl değerlendirdiğine ilişkin bir soru üzerine de iki ülkenin aşı gelişimine ayak uydurabileceğini göstermek istediğini, bunun da meşru olduğunu ancak erken bir aşamada büyük gruplara aşı yapılmasını iyi bir düşünce olarak görmediğini kaydetti.

ABD'Lİ ŞİRKET İNSANLAR ÜZERİNDE TESTE BAŞLADI

Beyaz Saray Kovid-19 ile Mücadele Görev Gücü Koordinatörü Doktor Deborah Birx, ülkenin, salgınla mücadelede vakaların daha da yaygınlaştığı yeni bir aşamada olduğunu belirtti.

ABD'li ilaç şirketi Johnson&Johnson, potansiyel Kovid-19 aşısını insanlar üzerinde test etmeye başladı.

ÇİN'DEKİ AŞI ÇALIŞMALARINDA SON DURUM

Çin'de yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirilen aşı adaylarından birinin klinik öncesi aşamada üs düzey bir sağlık yetkilisinin de bulunduğu kişiler üzerinde denendiği ortaya çıktı.

Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CCDC) Genel Direktörü Gao Fu, bir internet seminerinde, ülkede geliştirilen Kovid-19 aşı adaylarından birinin, klinik denemeler için onay almadan önce üzerinde denenmesine gönüllü olduğunu açıkladı.

Ön testlere katılarak kamuoyunda aşılara yönelik şüpheyi gidermeyi amaçladığını belirten Gao, hangi aşının üzerinde denendiğiyle ilgili bilgi vermekten kaçındı.

Bilim insanları, bir aşı adayının klinik deneme onayı alınmadan önce insanlar üzerinde test edilmesine karşı çıkıyor. Programlı bir klinik deneme kapsamında yapılmayan bu tür ön testlerin aşı adayının güvenilirliğine ve etkililiğine dair yeterli veri sağlamayacağı savunuluyor.

Çin'de Sinopharm ilaç şirketinin, aralarında üst yöneticilerin de bulunduğu bazı çalışanlarına, insan üzerinde test için onayı bulunmayan deney aşamasındaki aşıdan uyguladığı ortaya çıkmıştı.

Öte yandan devlete ait şirketlerin bazılarında görev için yurt dışında gidecek personele aşı yaptırmalarının önerildiğine dair haberler Çin medyasında yer almıştı.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre Çin'de 3'ü üçüncü, 5'i birinci ve ikinci klinik deneme aşamalarındaki 8 aşı adayı insanlar üzerinde test ediliyor.

CCDC Direktörü Gao, geçen ay yayımlanan, Çinli SinoPharm şirketinin Vuhan Biyolojik Ürünler Enstitüsü iş birliğinde geliştirdiği bir aşı adayını tanıtan makalenin yazarları arasında yer almıştı.

"Etkisizleştirilmiş" farklı virüs, bakteri ve patojen parçalarının birleşiminden oluşan aşı adayının birinci ve ikinci aşama klinik denemeleri Çin'de yürütülmüş, üçüncü aşama klinik denemelerine ise 17 Temmuz'da Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi'de başlanmıştı.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNDEN EN SON AŞI AÇIKLAMASI

Dünya Sağlık Örgütü, Covid-19 aşısı için umut olduğunu ancak hiçbir zaman bulunamama olasılığı da bulunduğunu açıkladı. Kurumun başkanı Doktor Tedros Adhanom Ghebreyesus tarafından yapılan basın toplantısında konuyla ilgili "sorunu çözecek sihirli anahtar henüz yok belki de hiçbir zaman olmayacak" ifadelerini kullandı.

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ve DSÖ Acil Durum Birimi Başkanı Mike Ryan yaptıkları ortak basın açıklamasında "maske takma, sosyal mesafenin korunması, el yıkama ve test sayısı" konusunda bütün ülkelere çağrıda bulundu.