Konut kredisi için kamu bankaları ilk tercih

Konut kredisi kullanan vatandaşın ilk tercihi kamu bankaları oldu. Son beş yıl içinde kamu bankalarından çekilen konut kredisi yüzde 284 oranında artış gösterirken; özel bankalardan çekilen konut kredileri ise yüzde 5 düşüş kaydetti. Bunun en önemli nedenlerinden biri de kamu bankalarının uygun oranlarda düşük faizli kredi verilmesi, özel bankaların ise buna yanaşmaması oldu.

Son beş buçuk yılda kamu bankalarının konut kredisi hacmi yüzde 284 oranında artarken, özel bankalarınki reel olarak geriledi. Ziraat Bankası’nın eski genel müdür yardımcı Prof. Dr. Şenol Babuşçu’nun kamu bankalarının faiz riskine işaret etti.

Son yıllarda kredi genişlemelerinde başı çeken sektör olarak konutta, kamu bankaları ile özel bankalar arasındaki büyük fark dikkat çekiyor.

Ziraat Bankası'nın eski genel müdür yardımcı Prof. Dr. Şenol Babuşçu'nun derlediği verilere göre, 2015 yılı sonunda 46,6 milyar TL olan kamu bankalarının konut kredisi hacmi, Mayıs 2021'de 178,9 milyar TL'ye yükseldi. Beş buçuk yıldaki artış yüzde 284 oldu.

Yerli özel bankalarda ise bu dönemde konut kredisi hacmi 50,9 milyar TL'den 47,9 milyar TL'ye geriledi. Böylece yerli özel bankaların konut kredisi hacmi beş buçuk yılda yüzde 6 geriledi. Enflasyon hesaba katıldığında reel düşüş çok daha fazla oldu.

Yabancı özel bankalarda ise bu dönemde konut kredisi hacminde yüzde 5'lik çok sınırlı nominal artış oldu ve rakam 46,2 milyar TL'den 48,4 milyar TL'ye yükseldi. Yabancı özel bankalarda da son beş buçuk yılda reel olarak konut kredisi hacmi daraldı.

Toplam bankacılık sektörüne bakıldığında ise konut kredisi hacmi yüzde 92 artışla 143,7 milyar TL'den 275,2 milyar TL'ye yükseldi. Bu dönemde birikimli enflasyonun yüzde 106,8 olduğu düşünülürse, toplam konut kredisi hacmi, 5,5 yılda daralmış oldu.

Başkent Üniversitesi Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşçu, “Diğer banka gruplarının konut kredisi rakamlarında önemli bir değişim olmaz iken, kamu bankaları tarafından verilen konut kredilerindeki artış dikkat çekici seviyede” dedi.

Kamu bankalarının 2020 yılında konut kredilerini ortalama yüzde 8 faizle kullandırdığını ancak bu kredilerin bugün ortalama yüzde 16 faizle finanse edildiğini belirten Babaşçu, “Kredi tutarındaki artış dikkate alındığında faiz riskinin önemli seviyede olduğu görülmektedir” değerlendirmesinde bulundu.

2020’nin Nisan-Mayıs döneminde 5,2 milyar TL net kâr açıklayan kamu mevduat bankaları, 2021’in aynı döneminde 1,1 milyar TL’lik net zarara imza attı. Prof. Dr. Şenol Babuşçu, zararın nedeni olarak, geçen yıl düşük faizle dağıtılan kredilere ve alınan yüklü Hazine tahvillerine işaret etmişti.

Kamu bankalarının enflasyonun altında oranla dağıttığı konut kredileri, konut fiyatlarında artışı da teşvik etti. Kredi genişlemesini teşvik için son yıllarda Hazine kamu bankalarına yüklü miktarda sermaye aktarımı yaptı.

KONUTTA REEL ARTIŞ YÜZDE 10

Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Konut Fiyat Endeksi (KFE), mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 3,9 oranında artarak 175,4 seviyesinde gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından mayıs ayına ilişkin açıklanan verilere göre, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29,1 oranında artan KFE, aynı dönemde reel olarak yüzde 10,7 oranında yükseliş kaydetti.

Üç büyük il için konut fiyat endeksi değişimine bakıldığında, mayısta bir önceki aya göre İstanbul'da yüzde 2,8'lik, Ankara'da yüzde 4,3'lük, İzmir'de yüzde 3,6'lık artış kaydedildiği görüldü.

Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre, İstanbul'da yüzde 27, Ankara'da 26,4 ve İzmir’de 29,7 artış kaydetti.

Türkiye genelinde yeni konut fiyatları yıllık bazda yüzde 32,3 artış gösterdi. Yeni konut fiyatlarındaki yükseliş geçen yıla göre İstanbul'da yüzde 25,5, Ankara'da yüzde 25, İzmir'de yüzde 28 olarak kaydedildi.

Konut fiyatlarında metrekare başına birim fiyat ise Türkiye genelinde 4 bin 415 TL oldu. Birim fiyat İstanbul'da 6 bin 676, Ankara'da 3 bin 292, İzmir'de ise 5 bin 308 TL olarak açıklandı.

Türkiye genelinde yeni olmayan konut fiyatlarındaki artış oranı ise yüzde 28 olarak kaydedildi.

---