İş arayandan ücret alana ceza kesilecek

Özel istihdam bürolarının, geçici iş ilişkisi kurma yetkisi alabilmesi için başvuru tarihinden önceki 2 yıl süresince kesintisiz faaliyet göstermesi gerekecek. TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanunu'nda Değişiklik Yapan Kanun, özel istihdam bürosu faaliyeti yürütmek için başvuru yapacak kişilere izin verilmesi esaslarını düzenleniyor.

Aracılık faaliyetlerinde izin verilmesi için aranan şartlardan bazıları şöyle:

- Kişiler; devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmayacak.

- Türkiye İş Kurumuna başvurulan tarihte, brüt asgari ücret tutarının 20 katına denk gelen miktarda teminat verecek.

Özel istihdam büroları, belirlenen şartları yerine getirmeleri kaydıyla şube açabilecek, sistem ve markasını kullandırabilecek. Kurumca verilen izinler 3 yıl süreyle geçerli olacak ve üçer yıllık sürelerle yenilenebilecek.

Başvuru tarihinden önceki 2 yıl kesintisiz faaliyet gösteren, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı özel istihdam bürolarına; olumlu rapor düzenlenmesi, geçici iş ilişkisi kurma yetkisi almak için kuruma başvurulan tarihte brüt asgari ücret tutarının 200 katı teminat verilmiş olması, özel istihdam bürosunun vergi borcunun bulunmaması, SGK'ya prim, idari para cezası, gecikme cezasının bulunmaması, uygun iş yerine sahip olması halinde geçici iş ilişkisi kurma yetkisi verilebilecek.
Özel istihdam bürosunun, işçi sayısı, iş hacmi, faaliyet alanı ve şube açıp açmaması gibi hususlar değerlendirilerek, öngörülen teminat miktarının 10 katına kadar çıkarılmasına bakan yetkili olacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca uygun görülmesi halinde, başvuru tarihinden önce 6 ay kesintisiz faaliyet gösteren özel istihdam bürolarına, koşulları taşıması şartıyla geçici iş ilişkisi kurma yetkisi verilebilecek. Bu yetki 3 yıl süreyle geçerli olacak ve üçer yıllık sürelerle yenilenebilecek

ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI MESLEKİ EĞİTİM VEREBİLECEK

Özel istihdam büroları; iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti yapacak, iş gücü piyasası ile istihdam ve insan kaynaklarına yönelik hizmetleri yürütebilecek, mesleki eğitim düzenleyebilecek, yetki verilmesi halinde geçici iş ilişkisi kurabilecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonları için aracılık faaliyeti yapamayacak, geçici iş ilişkisi kuramayacak.

Kurs ve programlar sonucunda bu faaliyetten yararlananları işe yerleştirmek üzere kurumla sözleşme yapan yükleniciler, sözleşme çerçevesinde iş ve işçi bulmaya aracılık yapabilecek. Kurumdan izin almaksızın bir iş yerinde, Basın Kanunu'nda yazılı araçlarla veya radyo, televizyon, video, internet, kablolu yayın, elektronik bilgi iletişim araçlarıyla iş ve işçi bulmaya aracılık yapılamayacak, geçici iş ilişkisi kurulamayacak.

Basın ve yayın kuruluşları ile diğer bilgi iletişim araçları vasıtasıyla kurumdan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık ve geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti gösteren kişilere ait reklam ve ilanların yayını yapılamayacak.

Özel istihdam büroları, yaptıkları işle ilgili olarak, üçer aylık dönemler halinde Türkiye İş Kurumuna rapor verecek. Bakanlık iş müfettişleri, özel istihdam bürolarını denetleyecek.

İZİNLER HANGİ HALLERDE İPTAL EDİLECEK

Kanunla, özel istihdam bürosu ve geçici iş ilişkisi kurma izinlerinin hangi hallerde iptal edileceği düzenleniyor.

Özel istihdam bürosu kurma izni; aranan şartların kaybedilmesi veya taşınmadığının sonradan anlaşılması, izin almadan faaliyetin yürütülmesi, istisna tutulan meslek mensupları dışında iş arayanlardan ücret alınması veya menfaat sağlanması, iş arayanlara ilişkin bilgilerin iş ve işçi bulma faaliyetinden başka bir amaçla toplanması, çalışma izni bulunmayan yabancı işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi, 12 ay boyunca hiçbir işe yerleştirmeye aracılık yapılmaması halinde, özel istihdam bürosu izni iptal edilecek, 3 yıl süreyle izin verilmeyecek.

Kurumca verilen geçici iş ilişkisi kurma yetkisi; iznin iptal edilmesi, işçi sayısının yüzde 10'unun ücretinin ödeme gününden itibaren 20 gün içinde ödenmemesi, bir yıl içinde en az bir işçinin ücretinin en az üç defa sözleşmeyle belirlenen ücretin altında ödenmesi, kayıt dışı işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi halinde geçici iş ilişkisi kurma yetkisi iptal edilecek ve 3 yıl süreyle izin verilmeyecek.

Özel istihdam büroları, şubelerinin faaliyetlerinden ve kuruma karşı olan yükümlülüklerinden birlikte sorumlu olacak.

Geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin iptali halinde, devam eden sözleşmelerin uygulanmasına süreler tamamlanıncaya kadar devam edilecek, ancak bu dönem içerisinde geçici iş ilişkisi kurma veya geçici işçi sağlama sözleşmesini uzatma yetkisini kullanılamayacak.

Özel istihdam bürosunun iflası, kapatılması, aracılık faaliyeti veya geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin iptali ya da işçi ücretlerinin büro tarafından ödenmemesi hallerinde, diğer kanunlarda düzenlenen hükümlere bakılmaksızın işçi alacakları teminattan öncelikli olarak ödenecek.

Özel istihdam bürosunun kapanması halinde geçici işçi çalıştıran işverene bu durumun tebliğ edilmesiyle geçici iş ilişkisi sona erecek.

Kurum tarafından aracılık izni veya geçici iş ilişkisi yetkisi verilmemesi, bu iznin veya yetkinin iptal edilmesi kararlarına karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 iş gününde yetkili iş mahkemesinde dava açılabilecek.

Özel istihdam bürosu, aracılık ve geçici işçi sağlama faaliyeti karşılığı olarak işverenden hizmet bedeli alabilecek. İş arayanlardan ve geçici iş ilişkisiyle çalıştırılan işçilerden menfaat sağlanamayacak ve hizmet bedeli alınamayacak. Ancak özel istihdam bürolarınca, istisna tutulan meslekler ve pozisyonlar için hizmet bedeli alınabilecek.

CEZALAR

Kanunda, Türkiye İş Kurumundan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık yapanlara verilen cezalar da düzenleniyor.

Buna göre, kurumdan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık yapan kişilere 20 bin lira, tekrarı halinde 40 bin lira, bu kapsamda hizmet alan işverenlere 10 bin lira, kurumdan izin almamasına veya yetkisi iptal edilmesine rağmen geçici iş ilişkisi düzenleyen kişilere 50 bin lira, fiilin tekrarı halinde 100 bin lira, bu kapsamda hizmet alan işverenlere 20 bin lira, iş arayanlardan ücret alan veya menfaat sağlayan kişilere 20 bin lira, geçersiz anlaşmaların herhangi birini düzenleyen özel istihdam bürosu ve geçici işçi çalıştıran işverene ayrı ayrı 5 bin lira idari para cezası verilecek.