İran'da ABD seçimleri beklentisi

İranlı reformist siyasetçiler, ABD'de düzenlenen başkanlık seçimlerini Joe Biden'ın kazanmasının, İran dış politikası ve ekonomisini "olumlu yönde etkiliyeceğini" düşünürken, muhafazakarlar, kim kazanırsa kazansın ABD'nin İran'a yönelik politikalarının değişmeyeceğini savunuyor

Google Haberlere Abone ol
İran'da ABD seçimleri beklentisi

İranlı reformist siyasetçiler ve ekonomi uzmanları, ABD'deki başkanlık seçimlerini Joe Biden'ın kazanmasının, İran dış politikası ve ekonomisini "olumlu yönde etkiliyeceğini" düşünürken, muhafazakarlar, kim kazanırsa kazansın ABD'nin İran'a yönelik politikalarının değişmeyeceğini savunuyor.

Cumhuriyetçilerin adayı Başkan Donald Trump ile demokratların adayı Joe Biden'ın yarışacağı seçimin sonucu, dünyadaki birçok ülkeyi ekonomik ve siyasi yönden ilgilendiriyor.

Ilımlı politikaları ile Tahran yönetiminin derin bir nefes almasını sağlayan Barack Obama'nın ardından ABD başkanlık koltuğuna Trump'ın oturmasıyla başlayan "maksimum baskı" süreci İran'ı son dönemde içte ve dışta zor durumda bıraktı.

Trump'ın nükleer anlaşmadan çıkması ve yaptırımları tekrar uygulamaya koyması, İran ekonomisini çıkmaza soktu. Bu durumun tetiklediği sosyal sorunlar halkın sokaklara dökülmesine neden oldu. Çıkan olaylarda yüzlerce kişi hayatını kaybetti ve binlercesi yaralandı. Tahran yönetimi, ayrıca Devrim Muhafızlarına bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Irak'ta düzenlenen saldırıda öldürülmesinden de Trump'ı sorumlu tutuyor.

Bu minvalde, Trump'ın seçimleri bir kez daha kazanması, İran için baskı ve sorunların artması anlamına gelirken, buna karşın ılımlı dış politika yürütme ihtimali olan Biden'ın kazanması, İranlı reformist siyasetçilerin geleceğe dair umutlarını artırıyor.

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Amerikan CBS televizyonuna dün yaptığı açıklamada, "İran, ABD başkanlık seçimini Trump veya Biden'ın kazanması arasında bir tercih yapmıyor. Biden seçim ofisinden yapılan açıklamalar daha ümit verici ama bakalım ne olacak." ifadelerini kullandı.

Muhafazakarlara yakınlığıyla bilinen İran Meclisi Başkan Yardımcısı Seyyid Emir Hüseyin Gazizade Haşimi, dün mecliste milletvekillerine hitaben, "Trump olsun, Biden olsun düşman düşmandır. Aslında ABD dahil Batı modeli, stratejilerini gerçekleştirmek için iyi polis ve kötü polis oynamak üzere kurulmuştur." dedi.

"Biden'ın seçilmesi yararlı görünüyor"

Reformistlere yakınlığıyla bilinen Asriran haber sitesinde yayımlanan makalesinde İranlı siyaset uzmanı Rıza Gobaşavi, "Trump'la Biden'dan hangisinin seçimi kazanması İran halkının yararına olur?" sorusunun cevabını aradı.

Gobaşavi, "Konu çeşitli yönleriyle ele alındığında Biden'ın seçilmesi (İran için) yararlı görünüyor. Çünkü seçilmesi durumunda Biden, büyük bir ihtimalle nükleer anlaşmaya geri dönecektir ve Trump'ın uyguladığı maksimum baskı politikası olan ekonomik yaptırımlar kaldırılacaktır." ifadelerini kullandı.

Biden'ın seçilmesiyle İran'ın ekonomik yönden dibe vurmaktan uzaklaşmasının mümkün olabileceğini belirten Gobaşavi, "Biden'ın gelmesiyle İran ekonomisi düzelecek diye bir şey yok. Ama İran'la ABD arasındaki gerilim nispeten azalacak ve bunun da ülke ekonomisine olumlu etkisi olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Biden'ın, nükleer anlaşmaya kolayca geri dönmesi beklenmemelidir"

İranlı ekonomi uzmanı Dr. Ali Dini Türkemani, Eghtesadnegar haber sitesinde dün yayımlanan makalesinde, Trump'ın seçilmesi durumunda İran'a yönelik baskıların devam edeceğini, Biden'ın seçilmesi durumunda ise ülkesinin bir miktar nefes alacağını savundu.

Türkemani, makalesine şöyle devam etti:

"Genel kanaate göre, Trump'ın seçilmesi durumunda, ekonomik baskılar çoğalacak, döviz ve altın fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak pahalılık artacak. Biden'ın gelmesi durumunda, piyasa nispi oranda nefes alacak ve ekonomide iyileşme olacak. Biden'ın, Obama döneminde olduğu gibi nükleer anlaşmaya kolayca geri dönmesi ise beklenmemelidir."

"Biden'ın gelmesi bir değişim için fırsat oluşturabilir"

Reformistlere yakınlığıyla bilinen Abbas Abdi ise Telegram sitesinde yayımladığı makalesinde, ülkesinde ekonominin iyiye gitmesinin ABD başkanlık seçim sonuçlarından çok İran içerisinde yapılması gerekli yapısal ıslahatlara bağlı olduğunu ifade etti.

Abdi, "İran'da bazıları Biden'ın seçilmesinin İran için daha iyi olacağını düşünüyor. Biden'ın belirgin bir programının olmamasından istifade edilebileceğini böylece Tahran yönetiminin dünya ve ABD'yle daha iyi ilişkiler kurabileceğine inanıyorlar. Bazıları ise Biden'ın belirgin bir programının olmamasının uzak gelecekte (İran için) daha zararlı olabileceğine inanıyorlar ki; ben de onlara katılıyorum." açıklamasında bulundu.

Trump'ın kazanması durumunda, iki ülke arasında barışçıl ilişkilerin mümkün gözükmediğini vurgulayan Abdi, Trump'ın diyalog ve müzakereye açık biri olmadığını ve seçim yarışını kazanması durumunda işine kaldığı yerden devam edeceğini belirtti.

Abdi, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Biden kazanırsa ki; göründüğü kadarıyla onun kazanma şansı daha fazla. Asli sorunların çözülmesinden ümitli olmamak lazım. Bu ancak İran içinde yapısal bir reformla ve dış politikada değişikliğe gidilmesiyle mümkün olabilir.

Biden'ın gelmesi böyle bir değişim için fırsat oluşturabilir. Aksi halde bazı konjonktürel açılımlar olsa da orta ve uzak gelecekte İran'a uygulanan baskılar tekrar gündeme gelecektir."

"Biden'ın seçilmesi, İran cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılımı etkiler"

İranlı siyasetçi Ali Mutahhari ise ABD başkanlık seçim sonuçlarının, İran'da gelecek yıl haziran ayında düzenlenecek cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılım oranını etkileyeceğini öngörüyor.

Reformistlere yakınlığıyla bilinen Şark gazetesine yaptığı açıklamada Mutahhari, "Eğer Trump kazanır, aynı politikaları güder ve bizim sorunlarımız sürerse, siyasette soğuk rüzgarlar esmeye devam eder ve meclis seçimlerinde olduğu gibi cumhurbaşkanlığı seçimlerine de katılım düşük olur." ifadelerini kullandı.

Mutahhari şunları kaydetti: "Eğer Biden kazanırsa, azda olsa bu İran ekonomisinin düzelmesine, nükleer anlaşmanın olumlu etkisinin görünmesine ve halkın geleceğe dair ümidinin artmasına neden olur. Bu da İran'da gelecek cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılımı artıracaktır. İran'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılımın yüksek olması durumunda ülkedeki muhafazakarlar fazla oy alamayacak ve böylece daha ılımlı bir yönetim işin başına gelecektir."

Yorumlar