"İran nükleer anlaşmadan umduğunu bulamadı"

İSTANBUL (AA) - ŞAHİN DEMİR - İranlı eski büyükelçi ve akademisyen Prof. Dr. Hüseyin Alizade, İran'ın nükleer anlaşmadan umduğunu bulamadığını belirterek, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmadan çıkmasını beklemediğini, ancak bazı şartlar öne sürebileceğini söyledi.

İstanbul Şehir Üniversitesi misafir öğretim üyesi Alizade, Trump'ın nükleer anlaşma konusunda bugün yapacağı açıklamaya ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulundu.

"Trump, bu zamana kadar nükleer anlaşmayla ilgili farklı açıklamalar yaptı. Anlaşmadan çıkmayacaktır. Fakat bazı şartlar öne sürecektir." diyen Alizade, ABD Başkanı'nın nükleer anlaşmadan çekilmek yerine İran'ın füzelerine menzil sınırlaması getirmek isteyeceği öngörüsünde bulundu.

Alizade, "Trump'a göre, nükleer anlaşma sonrası İran elde ettiği maddi kazanımlarla bölgedeki eziyetini artırmıştır. Trump bundan memnun değil." görüşünü paylaştı.

Tahran yönetiminin duruşunu da yorumlayan Alizade, "İran, nükleer anlaşmadan sonra umduğunu bulamadı. Durum böyleyken yeniden müzakere masasına oturmak ne iç ne de dış siyaseti açısından fayda sağlamayacaktır. İran Lideri Ali Hamaney böyle bir şeyi kabul etmeyecektir." ifadelerini kullandı.

Trump'ın anlaşmadan ayrılmasıyla ilgili senaryolar hakkında İran tarafından gelen açıklamalara değinen Alizade, Tahran yönetiminin de Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'ndan (NPT) çıkacağını düşünmediğini söyledi. Alizade, "Trump'ın nükleer anlaşmadan çıkması Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani hükümetine zarar verecektir." değerlendirmesinde bulundu.

- "İran uluslararası arenada yalnızlaştı"

Prof. Dr. Alizade, ABD'nin İran'ın bölgeden çekilmesine yönelik açıklamalarını ve Tahran yönetiminin izlediği dış politikayı da değerlendirdi.

Suriye'nin İran için bir bataklığa dönüştüğünü belirten Alizade, "İran'ın Suriye'de mal ve can kayıpları oldu. Yönetim her ne kadar halkı 'kutsal mekân savunucuları' gibi bazı kavramlarla motive etmeye çalışsa da ülke içindeki ekonomik sorunlar öyle bir boyuta ulaştı ki zor durumdaki halk son protesto gösterilerinde İran yönetiminin Suriye'de harcadığı paralara itiraz ederek 'Suriye'yi bırak bizim halimize bak' sloganları attı." dedi.

İran'ın Suriye iç savaşında Beşşar Esed'i savunmasının Arap ve İslam ülkeleriyle arasını açtığını kaydeden Alizade,

"İran, Esed'i destekleyerek birçok Arap ve İslam ülkesini elden verdi. Yıllarca Irak'a yatırım yaptığı halde İslam İşbirliği Teşkilatı'nda (İİT) Irak tarafından dahi desteklenmediğini görüyoruz. İİT'de aralarında Tacikistan, Afganistan ve Lübnan'ın bulunduğu ülkelerin İran aleyhine karar aldığını görüyoruz. Bu durum bize İran'ın uluslararası arenada yalnızlaştığını göstermektedir." diye konuştu.

ABD Başkanı Trump, sık sık İran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekilmek istediğini dile getiriyor. Bu konudaki kararını bugün akşam saatlerinde açıklayacağını duyuran Trump'ın nükleer anlaşmaya İran'ın füze faaliyetlerini durdurması ve bölgeden askeri varlığını çekmesiyle ilgili maddelerin eklenmesini istediği belirtiliyor.

Nükleer anlaşma, İran ile P5+1 ülkeleri (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya) arasında 2015'te imzalanmıştı.

Söz konusu ülkeler İran'ın nükleer programında kısıtlamalara gitmesi karşılığında bazı ekonomik yaptırımları kaldırmayı kabul etmişti.