İngiltere, Almanya ve Fransa'dan ortak bildiri
- Üç ülkenin başbakanları, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilme kararıyla ilgili ortak bildiri yayımladı - Bildiriden: "JCPOA’ya devam eden bağlılığımızı vurguluyoruz. Bu anlaşma ortak güvenliğimiz için önemini koruyor" - "Bu, İran’ın nükleer programı hakkındaki ihtilafın uluslararası hukuk çerçevesinde çözümü için bağlayıcı karar olmayı sürdürüyor" - "ABD’yi JCPOA’nın yapılarının zarar görmemesini sağlamaya ve anlaşmanın, diğer taraflarca tam uygulanmasını önlemeye dönük eylemlerden kaçınmaya çağıyoruz"
LONDRA (AA) - İngiltere, Fransa ve Almanya, ABD’nin İran nükleer
anlaşmasından çekilmesine ilişkin ortak bildiri yayımlayarak,
anlaşmanın ortak güvenlikleri için önemini koruduğunu
açıkladı.
İngiltere Başbakanı Theresa May, Almanya Başbakanı Angela Merkel
ve Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron, ABD Başkanı Donald Trump’ın
ülkesini İran nükleer anlaşmasından çekmesine ilişkin ortak bildiri
yayımladı.
“Fransa, Almanya ve İngiltere liderleri Başkan Trump’ın ABD’yi
Kapsamlı Ortak Eylem Planından (JCPOA) çekme kararını üzüntü ve
kaygıyla not ediyor” ifadesi kullanılan bildiride, “Hep birlikte
biz JCPOA’ya devam eden bağlılığımızı vurguluyoruz. Bu anlaşma
ortak güvenliğimiz için önemini koruyor.” değerlendirmesinde
bulunuldu.
Anlaşmanın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 2231 sayılı
kararıyla oy birliği ile onaylandığı hatırlatılan bildiride, “Bu,
İran’ın nükleer programı hakkındaki ihtilafın uluslararası hukuk
çerçevesinde çözümü için bağlayıcı karar olmayı sürdürüyor. Bütün
tarafları onun tam uygulanmasına ve sorumluluk ruhu içinde hareket
etmeye çağırıyoruz” ifadelerine yer verildi.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumuna (UAEK) göre İran’ın JCPOA
ile getirilen kısıtlamalara, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme
Anlaşması kapsamındaki yükümlülükleri ile ahenk içinde uyduğuna
dikkatin çekildiği bildiride, şunlar kaydedildi:
“Bunun sonucunda dünya daha güvenli bir yer. Dolayısıyla biz, E3
(İngiltere, Fransa, Almanya) olarak JCPOA’nın tarafı olarak
kalacağız. Hükümetlerimiz anlaşmaya uyulmasını temin etmeye bağlı
kalacak ve geri kalan bütün taraflar ile de bunun böyle olmasını
temin etmek için çalışacağız. Buna, anlaşmayla bağlantılı olan
ekonomik faydalardan İran halkının yararlanmayı sürdürmesini
sağlamak da dahildir.”
“ABD’yi JCPOA’nın yapılarının zarar görmemesini sağlamaya ve
anlaşmanın, diğer taraflarca tam uygulanmasını önlemeye dönük
eylemlerden kaçınmaya çağıyoruz” açıklamasında bulunulan bildiride,
şunlar aktarıldı:
“ABD yönetimiyle geçtiğimiz aylarda detaylı bir şekilde
görüştükten sonra, ABD’ye, anlaşmanın ana unsurlarının
uygulanmasına izin vermeyi sürdürerek, JCPOA ile sağlanan bütün
kazanımların muhafaza edilmesi için mümkün olan her şeyi yapması
çağrısını yapıyoruz.”
İran’ın da ABD’nin kararına tepkisinde ölçülü olmaya çağrıldığı
bildiride, “İran, UAEK teftiş gereklerini zamanında ve tam olarak
karşılayarak, anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine
getirmeyi sürdürmeli. UAEK uzun vadeli doğrulama ve gözlem
programını kısıtlama veya engelleme olmadan sürdürebilmeli. İran da
buna karşılık olarak, anlaşmaya uyduğu sürece hak ettiği yaptırım
hafiflemesini almalı.” değerlendirmesine yer verildi.
Bildiride, İran’ın nükleer programının barışçıl ve sivil
nitelikte olması gerektiği belirtilerek, “JCPOA’yı temel alırken,
aynı zamanda kaygı veren diğer büyük sorunların ele alınması
konusunda da görüş birliğine vardık.” ifadesi kullanıldı.
JCPOA’nın bazı tedbirlerinin süresinin bitmesinin ardından
İran’ın nükleer programı için uzun vadeli bir çerçevenin
tanımlanması gerektiğine işaret edilen bildiride, bu ülkenin
balistik füze programı ile bölgede, özellikle de Suriye, Irak ve
Yemen’deki istikrarı bozucu eylemlerinin de “anlamlı bir şekilde
ele alınması” gerektiği kaydedildi.
Bu kaygılarla ile ilgili taraflarla karşılıklı fayda getiren müzakerelerin başlamış olduğu belirtilen bildiride, “E3 bu müzakereleri kilit önemdeki ortakları ve bölgedeki ilgili ülkeler ile sürdürmeye kararlıdır. Biz de, dışişleri bakanlarımız da JCPOA’nın bütün taraflarına ulaşacak ve ileriye doğru olumlu bir yol arayacağız.” görüşü belirtildi.
Yorumlar