Ilısu barajı nerede yapılıyor?

Ilısu Barajı nerede, hangi nehir üzerinde yapılıyor? Türkiye'nin en büyük elektrik üretimi projelerinden biri olan Ilısu Barajı'nın altı tribününden ilki, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nda hizmete alınıyor. 

Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali; yaygın adıyla Ilısu Barajı, Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında, enerji üretimi amacıyla Dicle Nehri üzerinde inşa edilen santraldir.

Ağustos 2019'da su tutulmaya başlanan[2] barajın altı türbininden ilkinin 19 Mayıs 2020 tarihinde enerji üretimine başlaması öngörülmektedir.

Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi (Ilısu Projesi), 1954 yılında Dicle Nehri’nin toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar doğrultusunda, DSİ tarafından başlatılmıştır.

Ilısu Barajı; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Suriye sınırına yaklaşık 45 km. mesafede, Dicle Nehri üzerinde inşa edilecek olup, tamamlandığında 1 200 MW kurulu güç ile yılda ortalama 4,120 GWh enerji üretecektir.

Tesis işletmeye alındığında; gövde hacmi açısından Türkiye’nin 2. kurulu güç bakımından da 4. büyük barajı olacaktır.

2015 yılında hizmete alınması planlanan proje, kurulu güç ve yıllık enerji üretim kapasitesi bakımından da, Atatürk Barajı, Karakaya Barajı ve Keban Barajı'ndan sonra 4. büyük HES olma özelliğini kazanacak.

Ilısu Barajı; Mardin ve Şırnak İl sınırları arasında Dargeçit ilçesinin 15 Km. doğusunda, Dicle Nehri üzerinde yer alacak. Ilısu Barajı ön Yüzü Beton Kaplı kaya dolgu tipinde olup temelden yüksekliği 135 m olacak. Barajın maksimum su kotu 526,82 metre, toplam gövde hacmi 23,7 milyon metreküp, rezervuar hacmi ise 10,6 milyar metreküp olacak. Barajın kurulu gücü 1200 MW olup üreteceği toplam enerji 4,12 milyar KWh’tır. Ilısu Barajı ile üretilecek olan elektrik enerjisi, şu an Türkiye'de hidroelektrik santralleri vasıtasıyla üretilecek olan enerjinin %10’unu oluşturacak.

Bu enerji üretiminin yanı sıra Ilısu Barajı'nda tutulacak ve daha sonra inşa edilecek Cizre Barajına bırakılacak sularla Nusaybin, Cizre, İdil, Silopi ovalarında toplam 121 bin hektar alanın modern sulama teknikleriyle sulanması da mümkün olacak.

10.000 yılı aşkın bir tarihi geçmişe sahip olan Hasankeyf’teki kültürel varlıkların yok edilmesine neden olacak baraj, Anayasaya ve Uluslararası Kültür Sözleşmesi’ne aykırıdır. Buna rağmen, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Ilısu Konsorsiyumu koordinasyonunda hazırlanan, Hasankeyf Master Rehber Projeleri Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi makamları tarafından onaylanmıştır.

Ilısu Projesi’nin maksimum su kotundan etkilenmeyen Hasankeyf Yukarı Şehir Alanı’nda yer alan kültürel varlıklar, bu bölgenin geliştirilmesiyle birlikte bir “Arkeolojik Park ve Açık Hava Müzesi”nde yeniden hayat bulmaya devam edecektir.

Ilısu Baraj Gölü altında kalacak olan bütün kültürel varlıklar ve yerleri YYEP çalışmaları çerçevesinde belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kültürel varlıkların Ilısu Barajı altında kalmadan taşınacağı gibi olanaksız bir şey iddia edilerek projenin etkisi göz ardı edilmeye çalışılmaktadır.

Her yıl için %15’lik yüzey çalışması ve %15’lik kazı ve taşımanın yapılacağı kabul edilmektedir. Bu kabule göre yüzey çalışmaları, kazılar ve taşımalar için ayrılan tahmini bütçe 53.000.000 ABD doları olarak belirlenmiştir.