Heniyye liderliğinde Hamas'ın geleceği

İSTANBUL (AA) - SUHAYB KALALİVE - Filistinli akademisyen Dr. Azzam et-Temimi, Hamas'ın kurumsal bir yapıya sahip olduğuna dikkati çekerek İsmail Heniyye'nin Siyasi Büro Başkanı seçilmesiyle hareketin politikasında ya da önceliklerinde büyük değişiklik beklemediğini söyledi.

Arap dünyasının önde gelen siyaset uzmanı ve yazarlarından Temimi, Hamas içindeki liderlik değişimini ve bundan kısa süre önce açıklanan yeni siyaset belgesini AA muhabirine değerlendirdi.

Halid Meşal'in 22 yılın ardından hareketin liderliğinden ayrılmasıyla bazı çevrelerde nabız yoklama girişimleri olabileceğini belirten Temimi, buna karşın Hamas'ın politikasını, yönetim piramidinin başındaki kişilerin değil, kurumların oluşturduğuna işaret etti.

Temimi, "Hamas, kuruluşundan bu yana çalışmalarını kurumsal yürütüyor ve liderleri de şura yöntemiyle işlerini yapıyorlar. Bunu diğer İslami hareketlerde çok nadir görüyoruz." dedi.

- Hamas'ın yeni siyaset belgesi

Filistinli akademisyen, Meşal'in Siyasi Büro Başkanlığı görevini bırakmadan beş gün önce açıkladığı yeni siyaset belgesini ise Hamas için "büyük bir başarı" olarak niteledi. Yeni belgenin Hamas'ın 18 Ağustos 1988'de kabul ettiği kuruluş sözleşmesine yönelik hareket içinden gelen bazı itirazlar üzerine oluşturulduğunu dile getiren Temimi, şunları söyledi:

"Hareket mensupları ve destekçileri, eski sözleşmede yer alan çok sayıdaki yanlıştan arındırılmış yeni bir belgenin kamuoyuna duyurulmasını istiyordu. Yeni siyaset belgesinin içeriği, sözleşmeye yük olan yanlışların düzeltmesidir. Eski sözleşmedeki bazı şeyler, kamuoyu nezdinde hareketin imajına gölge düşürdüğü gibi düşmanlar tarafından da bir silah olarak kullanılıyordu. Çünkü eski sözleşme, antisemitizm içermesinin yanı sıra tarihi olaylara komplocu teorilerle yaklaşıyordu; ayrıca siyaset merkezli bir dil yerine duygusal dini bir dille yazılmıştı."

Temimi, yeni belgede, kuruluş sözleşmesinin hatalar içerdiği belirtilmese ve iptaline dair açık bir ifade olmasa da hareketin savaşının Yahudilerle değil, Filistinlilerin topraklarını işgal eden siyonistlerle olduğu vurgulanarak bu hataların düzeltildiğini kaydetti.

- "Hamas'ın taviz verdiğini söylemek doğru değil"

Dr. Azzam et-Temimi, yeni siyaset belgesinin en çok ses getiren başlıklarından, Hamas'ın 1967 sınırları içinde bir Filistin devletinin kurulmasını ilk kez kabul ettiğine ilişkin 20'nci maddeyle ilgili şu değerlendirmede bulundu:

"Hamas'ın, bu maddeyle ilke ve prensiplerinden taviz verdiği anlamını çıkarmamak lazım. Çünkü belgede Hamas'ın, siyonist oluşumu tanımadığı, Filistin topraklarının bir karışından bile vazgeçmediği ve topraklarından çıkarılan Filistinlilerin tamamının geri dönmesi hakkına bağlılıklarını defalarca teyit ediyor. Hamas yönetiminin bir tür siyasi pragmatizm uyguladığını düşünüyorum. Zira bu devlet projesinin gerçekleşmesi halinde bunu kabul edeceklerini ve onunla çalışacaklarını ancak ilke ve tutumlarından taviz vermeyeceklerini belirtiyorlar. Sanki bu tutumla, bölge ve hareketin geçirdiği bu zor dönemde uluslararası ve bölgesel taraflara bir mesaj vermeye çalışılıyor."

Şahsen kendisinin Hamas'ın yeni siyaset belgesinde devlet konusunun yer almamasından yana olduğunu söyleyen Temimi, "Filistin halkı, uzun sürecek bir kurtuluş mücadelesi veriyor. Ayrıca Fetih hareketi de Filistin topraklarının bir kısmını kapsayacak devletin kurulmasını kabul etmesini içeren 10 maddeyi açıkladığından bu yana kurtuluş mücadelesinden sapmış durumda. Bu nedenle de hiçbir şekilde devlet konusunu dile getirmemesi gerekiyor." dedi.

- Hareketin öncelikleri

Temimi, Hamas'ın geleceğine yönelik muhtemel senaryolara ilişkin ise bölgede önemli dönüşümlerin olacağına dair ufukta bir ışık göremediğini belirterek, "Bölgedeki durum değişmediği sürece Hamas'ın öncelikleri eskisi gibi devam eder. Bunlar da Gazze'deki varlığını güçlendirmek, siyonist devletin muhtemel saldırılarına karşı hazırlık yapmak ve özellikle bölge ülkeleriyle olmak üzere uluslararası ilişkilerini geliştirme girişimleridir." diye konuştu.

Hamas'ın Siyasi Büro Başkanlığı için hafta sonu yapılan seçimde Halid Meşal'in yerine İsmail Heniyye seçilmişti.