Halep'te ne ateşkes ne de tahliye, sadece oyalama var

Sonhaberler | Haber Merkezi

Halep'in doğusundaki siviller ve muhaliflerin çıkışı için anlaşma sağlanması üzerine tahliye bekleyişi başlarken, rejim güçleri ve Şii milisler ateşkesi ihlâl ederek saldırıya geçti. Rusya Savunma Bakanlığı da, rejim güçlerinin Halep'teki operasyonunu sürdürdüğünü açıkladı. Muhalif bir komutan, saldırıların Şii milislerin olduğu bölgeden gerçekleştiğini söyledi. Reuters'e bilgi veren bir BM yetkilisi ve muhalif kaynaklar, İran'ın ateşkes için yeni şartlar öne sürdüğünü söyledi.

El Cezire'nin haberine göre Doğu Halep’teki muhalif kaynakların verdiği bilgiye göre Rusya ile Türkiye’nin üzerine mutabakata vardığı ateşkes şartlarını İran kabul etmiyor. Bu sebeple İran’a bağlı Şii milisler tahliyelere engel oluyor. İlk etapta belirlenen ve sayıları birkaç yüzü bulan yaralıların tahliyesi bile bu sebeple henüz gerçekleşmedi.

Bölgedeki muhalif bir komutan da Rusya’nın İran’la ateşkesi sağlamak için görüşmeleri sürdürdüğünü, bu esnada Şii milislerin hâkim olduğu bölgelerden havan topu atıldığı bilgisini verdi. Bu süreçte muhalifler doğrudan çatışmaya girmiyor, karargâhlarında Rus ve İranlı yetkililerin yaptığı görüşmelerin sonuçlanmasını bekliyor. Muhalif komutan saldırıların özellikle İran destekli Şii milislerin bulunduğu bölgeden geldiğini söyledi. 

İRAN YENİ ŞARTLAR ÖNE SÜRDÜ

Reuters ise adını vermediği bir BM yetkilisi ve muhalif kaynaklara dayandırdığı haberinde, İran'ın ateşkes için yeni şartlar öne sürdüğünü belirtti. Buna göre İran, İdlib'de muhaliflerin kuşatması altındaki Fua ve Kefreyya'da bulunan sivillerin, Halep'teki sivillerle eş zamanlı olarak tahliye edilmesini istiyor.

Fua ve Kefreyya, İdlib’in kırsalında muhaliflerin kuşatması altındaki iki Şii kasabası. İran daha önce Şam’ın kırsalında Hizbullah tarafından kuşatılan muhaliflerin denetimindeki  Madaya ve Zebadani bölgelerine yardımın ulaşmasına izin verme karşılığında Fua ve Kefreyya’ya da aynı miktarda yardım girmesini istemişti.

ATEŞKES BAŞLAMADAN BİTTİ

Anadolu Ajansı'nın haberine göre, rejim ve rejime destek veren Şii milisler, dün varılan ateşkesi ihlâl ederek Doğu Halep'te yeniden saldırıya geçti. Muhaliflerin kontrolündeki 6 kilometrekarelik yerleşim alanının farklı noktalarına, son 40 dakika içerisinde onlarca top ve havan mermisi düştü. Saldırılarda ölen ve yaralananlar var. 

Rusya Savunma Bakanlığı da, rejim güçlerinin operasyonlarını sürdürdüğünü açıkladı. Bakanlık, muhaliflerin sabah saatlerinde saldırıya geçtiğini, rejim güçlerinin ise bu saldırıları püskürttüğünü iddia etti.

DÜN ATEŞKES SAĞLANMIŞTI

Halep'in doğusundaki muhaliflerle Rusya öncülüğündeki rejim güçleri arasında sivillerin ve muhaliflerin güvenli şekilde tahliyesi için dün anlaşmaya varılmıştı. Türkiye ve Rusya'nın arabuluculuğunda sağlanan ateşkesin gece saatlerinde yürürlüğe girmesi kentten ilk tahliyenin sabah 5'te başlaması kararlaştırılmıştı. Ancak kentten gelen haberler, bu ilk tahliyenin de gerçekleşmediği yönünde.

Al Jazeera'ye konuşan üst düzey bir Türk yetkili "Halep'te sağlanan mutabakatın uygulanabilirliğini henüz test edemedik. Açılan koridordan henüz hareket olmadı" dedi.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, sivilleri almak için hiçbir otobüsün gelmediğini, tahliye işleminin ertelendiğini, erteleme gerekçesinin ise henüz bilinmediğini açıkladı. 

Reuters'e konuşan muhalif bir kaynak ise tahliyeleri Şii milislerin engellediğini söyledi. Halep'te savaşan muhalif gruplardan olan Fastaqim'in temsilcilerinden Zekeriya Malahifji, "Milisler halkı, geri dönmeye zorluyor" ifadesini kullandı.

TAHLİYE ERTELENDİ

Tahliye müzakereleri sürecinde muhalifleri temsil eden El Faruk Ebu Bekir ise, karşı tarafın önce tahliye için her şeyin hazır olduğunu bildirdiğini sonra ise nedenini bilmedikleri bir erteleme olduğunu belirtti.

Tahliye hazırlığını sürdürdüklerini belirten Ebu Bekir, önce sivillerden oluşan 3 otobüsün Halep’in batı kırsalına çıkması konusunda anlaştıklarını söyledi. Bu aşamanın bir iyi niyet testi olduğunu söyleyen Ebu Bekir, eğer her şey planlandığı gibi giderse tahliye sürecinin diğer aşamalarına geçileceğini belirtti. Anlaşmaya göre silahlı muhalifler hafif silahlarıyla çıkacak. Tahliyeler 24 saat içinde gerçekleşecek, bu süre yetmediği takdirde uzatma olabilir.

Tahliyeleri sağlayacak otobüsler Ramuse bölgesinde hazır bekliyor.

TÜRKİYE İLE RUSYA MÜTABAKATA VARMIŞTI

Rusya'yla salı öğleden sonra başlayan ve akşam 19.00 sıralarında sonuçlanan mutabakata göre, ilk etapta bölgede sıkışan sivillerin Halep’in batısına çıkarılmasına öncelik verilecek. Siviller önce muhaliflerin kontrolünde bulunan güneybatıdaki İdlib kentine nakledilecek. Sivillerin burada kalıp kalmayacakları, Türkiye üzerinden Azez ve Halep'in kuzey kırsalına geçirilip geçirilmeyecekleri henüz değerlendiriliyor. Nihai planının, Türk ve Rus yetkililerin Çarşamba günü yapacağı görüşmelerin ardından netlik kazanması bekleniyor.

Taraflar arasındaki uzlaşma, ikinci etapta, kent merkezinin doğusundaki silahlı muhaliflerin de İdlib istikametinde güvenli şekilde tahliyesini öngörüyor. Muhalif grupların büyük bölümü kentten ayrılmayı kabul etti. Yetkililer mutabakatın, silahlı muhalif grupların bölgeden hafif silahlarıyla güvenli biçimde ayrılmasını da kapsadığını belirtti.

BM Özel Suriye Temsilcisi Staffan de Mistura ise, rejimin ileriki aşamada Halep'ten çıkanların sığındığı İdlib'e saldırmasından da endişe duyduklarını söyledi.

TÜRK DIŞİŞLERİNDEN YOĞUN DİPLOMASİ

Türk Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Müftüoğlu konuyla ilgili, "Ülkemiz haftalardır insani koridorun hayata geçirilmesi yönünde çaba sarfetmekteydi. Bu çabalarımız son günlerde artarak sürdürülmüştü. Bugün ateşkesin sağlanması yönünde bir adım atılmış olması sevindirici olmakla birlikte kırılgan bir ortamın bulunduğunu her zaman göz önünde bulundurmakta ve temkinli davranmakta yarar bulunmaktadır. Mutabakatın işleyişi yakından takip edilecektir" açıklamasını yaptı.

Çavuşoğlu, Lavrov'la görüştü

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'la telefonda Halep'i görüştü. Dışişleri kaynaklarına göre Çavuşoğlu, Suriye rejiminin Halep'teki yoğun saldırılarına dikkat çekerek sivillerin tahliyesinin önemine vurgu yaptı.

Erdoğan'dan Guterres'e Halep telefonu

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, akşam saatlerinde Antonio Guterres'i telefonla arayarak Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği görevini yemin ederek üstlenmiş olmasından dolayı tebrik etti. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendisine başarı dileklerini ilettiği Guterres ile Halep'teki insanlık dramını da konuştu. "Şam rejiminin ve destekçilerinin Halep’te yürüttükleri vahşetin tüm dünyayı dehşete düşürdüğüne" dikkat çeken Erdoğan, kentteki ortamın mutlaka rahatlatılması gerektiğini vurguladı.

Türkiye'nin bunu sağlamaya odaklandığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu çerçevede kısmi bir ateşkes üzerinde mutabakat sağlandığını hatırlattı. Erdoğan, sivillerin ve muhaliflerin tahliyesine yönelik çabaların yoğunlaştırıldığını, ayrıca bölgeye insani yardımların ulaştırılmasına odaklanılacağını vurguladı.

Halep'te yaşananlar karşısında BM'nin harekete geçmesinin önemine değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuyla ilgili BM Genel Kurulu’nun olağanüstü toplanmasını beklediklerini belirtti. Guterres'in ise, "Suriye ve Irak'tan gelen mülteciler konusunda yaptıklarıyla tüm dünyada takdir toplayan Türkiye'nin Halep meselesindeki duyarlılığına katıldığını" ifade ederek, uluslararası toplumun bu drama seyirci kalmaması gerektiğini söylediği öğrenildi.

6 kilometrekarelik alanda sıkıştılar

Suriye'de Esed rejiminin başlattığı son saldırı dalgasında denetimleri altında kalan bölgelerin çoğunu kaybeden muhalifler 6 mahallede, 6 kilometrekarelik alanda toplanmış durumda. Bu mahallelerde on binlerce de sivil var. Siviller, rejim saldırılarına hedef olmamak için kendilerine güvenli nokta bulmaya çalışıyor. Ancak bunu başarmaları da zor. Zira bombardımanlardan kurtulsalar da başka bir tehditle karşı karşıyalar. Bölgedeki sivil halkın Al Jazeera'ye verdiği bilgiye göre rejim güçleri, muhaliflerle bağlantılı oldukları iddiasıyla onlarca sivili kurşuna dizerek öldürdü. 

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi de Pazartesi günü 60 kişinin bombardımanlar ya da kurşuna dizilmeleri sonucu hayatını kaybettiğini açıkladı. Gözlemevi direktörü Rami Abdulrahman, "Halep savaşı sona ermek üzere. Çok kısa bir süre sonra bitecek. Bu toptan bir çöküş..." ifadelerini kullandı. 

Rejim erkekleri askere alacağını açıkladı

Suriye devlet televizyonu, kuşatılmış bölgelerden 70 bine yakın insanın kaçtığını duyurdu. Rejimin saldırısından önce bu bölgelerde 275 bin sivilin yaşadığı tahmin ediliyordu. Çoğu kadın, çocuk ve yaşlı on binlerce kişi kuşatılmış bölgelerden rejimin denetimindeki bölgelere kaçtı. Bu kişiler arasında silah taşıyabilecek erkekler ayrı bölgelerde tutuldu. Rejim askerliklerini yapmadıklarını belirttiği bu kişileri askere almak için işlem başlattı. Askere alınmak üzere rejime ait binalarda bekletilen erkeklerin yakınları endişeli bir şekilde, o binaların önünde bekliyor.