Fitre Ramazandan önce verilir mi?

Fitre Ramazandan önce verilir mi, bir çeşit yardımlaşma ve sadaka olan fitre ne zaman verilmeli, belli bir zaman zorunluluğu söz konusu mudur?

Şartları taşıyan, yani yetişkin, akıl sağlığı yerinde her Müslümanlar için farz olan Ramazan ayı orucunun tutulduğu ayda önemli bir ibadet daha yerine getiriliyor. O ibadetin adı da fıtır sadakasıdır. 

Zengin fakir her Müslümanın üzerine farz olan, bazı mezheplere göre ise farza yakın vacib olan fıtır sadakasının ne zaman verileceği, Ramazan ayından önce mi yoksa sonra mı verileceği merak ediliyor. 

Konuyla ilgili Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayınlanmış bir fetva bulunuyor. 

İşte fıtır sadakasının ne zaman verileceğine dair Diyanet İşleri Başkanlığının fetvası: 

Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 103-105). Vacip oluşu, sünnetle sabittir (Buhârî, Zekât, 70-78; Müslim, Zekât, 12-16; Ebû Dâvûd, Zekât, 18; İbn Mâce, Zekât, 21).

Kişi, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber, köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir (Ebû Dâvûd, Zekât, 20).

Fitre sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.

Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 128).

Fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması, böylece bayram sevincine iştirak etmesine katkıda bulunmaktır.

Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygundur. Kişi dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler), fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir. (Merğînânî, el-Hidâye, II, 224). Ancak bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.

FİTRE 2022 YILINDA NE KADAR?

Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığınca yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:

"Din İşleri Yüksek Kurulumuzca 2022 yılı ramazan ayının başlangıcından 2023 yılı ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre için fitre miktarı, İslam dininin temel kaynaklarında zikredilen deliller ve günümüz şartlarında bir kişinin günlük gıda ihtiyacının ortalaması esas alınarak 40 (kırk) lira olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte her bir mükellef (fitre veren kişi) bir günlük kendi gıda harcamasına denk düşecek meblağı ya da daha fazlasını fitre/fidye olarak da verebilir. Bu miktar, nakdi olarak verilebileceği gibi gıda gibi maddelerden ayni olarak da verilebilir. Ayrıca belirlenen fitre miktarı fidye miktarıdır."

---