Filistin'deki uzlaşı girişimleri

GAZZE (AA) - ULA ATAULLAH - Filistinli bazı analistler Hamas ve Fetih hareketleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleşen görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanmasının iki tarafın kendi özel ajandası olması, İsrail'in bölünmeyi desteklemesi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) vetosundan kaynaklandığı yorumlarını yaptı.

Ramallah'taki Stratejik ve Politik Araştırmalar Merkezi Genel Direktörü Hani el-Mısri, "Hamas ve Fetih tekrar diyalog görüşmelerine başlayabilir. Burada sorulacak şey niçin bölünme sonlanmadı. Çünkü iki tarafın da ulusal uzlaşıdan uzak kendi özel ajandasının olduğu açık bir şekilde görülüyor. Hamas'ın siyasi vizyonu Fetih'ten farklı ve bu bölünmenin süresini uzatıyor." dedi.

Mısri, iki tarafın da kaybolan birliği tekrar sağlamak için taviz vermeyi kabul etmediğine dikkati çekti.

- Uzlaşıya ABD vetosu

Uzlaşıya karşı ABD vetosunun ihtimal dışı olmadığını ve İsrail'in de bölünmeyi beslediğini ifade eden Mısri, "Tarafsız ve uluslararası eksen oyunlarına girmeyecek şekilde uzlaşının da uluslararası toplumun yeşil ışık yakmasına ve Arap ülkelerinin kararına ihtiyacı var." diye konuştu.

Gazze El-Umme Üniversitesi Edebiyat Bölümü Dekanı Siyasi Analist Adnan Ebu Amir ise "Uzlaşının Arap ülkelerinin özellikle de Mısır'ın müdahalesine ihtiyacı var. Bölünmenin tarafları bir aciliyet hissetmiyor ve vakit kazanmaya çalışıyor." ifadelerini kullandı.

Ebu Amir, Filistinlilerin yeni bir anlaşmaya ihtiyaçları olmadığını, işlevsel şekilde uzlaşının hayata geçirilmesini talep ettiklerini kaydetti.

Gazze'deki Ezher Üniversitesi Siyaset Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Muheymir Ebu Sade, "Uzlaşı anlaşması imzalanması ve görüşmeler yapılmasının bazı şartlara bağlı olduğunu söyledi. Ebu Sade, "Sınır kapılarının teslim edilmesi, emniyet dosyaları ve eski memurlar konuları gibi uzlaşının temel meselelerinde anlaşılamaması kabul edilemez." şeklinde konuştu.

Ebu Sade, ana ve tıkanmış konularda bir anlaşmaya varılamaması halinde uzlaşının kaderinin başarısız olmak ve diyalog girdabına girmek olduğunu dile getirdi.

- "Fetih ve Hamas'ta siyasi irade yok"

Ramallah merkezli El-Eyyam gazetesi yazarlarından Talal Ukel, "Başarısızlıkla geçen tüm bu yıllardaki siyasi ve hukuki boşluğun ardından en iyisi uluslararası toplum ve Arap ülkelerinden seçimin sonuçlarına saygı duyulacağı garantisi alınarak, sandığına gitmek." dedi.

Ukel, Fetih ve Hamas hareketlerinde uzlaşı konusunda siyasi irade olmadığını ve iki tarafında kendi şartları konusunda ısrarcı olduğunu vurguladı.

Hamas'ın Filistin'de 2006 yılında seçimleri kazanmasının ardından iki hareket arasında çatışmalar çıkmış, daha sonra Hamas 2007'de Gazze'nin kontrolünü sağlamıştı. Hamas ile Fetih arasındaki anlaşmazlıkların sonlandırılması için Mayıs 2011'de Mısır, Şubat 2012'de ise Katar başkanlığında uzlaşma görüşmeleri yapılmasına rağmen, üzerinde mutabakata varılan konular uygulanamamıştı.

Fetih ve Hamas hareketi, 23 Nisan 2014'te birlik hükümeti kurulması, genel ve başkanlık seçimlerinin yapılması konusunda bir uzlaşı anlaşması metni imzalamıştı. Uzlaşı hükümeti 2 Haziran 2014'te kurulmuş ancak iki tarafın siyasi ayrılıkları sebebiyle hükümet, İsrail ablukası altındaki Gazze'de görevlerini yerine getirememişti.

Taraflar son olarak geçen hafta Katar'ın başkenti Doha'da bir araya gelmiş ancak görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Halihazırda Hamas Hareketi Gazze Şeridi'ni yönetiyor. Bunun yanı sıra Batı Şeria'da Filistin Devlet Başkanı ve Fetih Hareketi Başkanı Mahmud Abbas'ın başında olduğu bir yönetim bulunuyor.