Dolar neden yükseliyor? Faiz kararı sonrası dolarda son durum

Dolar neden yükseliyor sorusu Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın (TCMB) 24 ay sonra politika faizini ilk kez yükselterek yüzde 15 seviyesine getirmesinin ardından merakla sorulmaya başlandı. Çünkü karar sonrasında dolar, euro ve altın rekor üstüne rekor kırıyor.

DOLAR NEDEN YÜKSELİYOR?

Merkez Bankası’nın (TCMB) dünkü faiz kararı sonrasında döviz kurlarında başlayan sert artış, bu sabah da devam ediyor.

Dünkü faiz kararı öncesinde 23,49’a kadar gerileyen dolar/TL, bu sabah 25,48’le rekor tazeledi.

Euro/TL de bu sabah 27,96 ile tarihi zirvesini yeniledi.

TCMB, politika faizini dün yüzde 8,5’ten yüzde 15’e çekmişti. 27 aylık aranın ardından gelen yüksek faiz artışı, piyasa beklentilerinin çok altında kalmıştı.

TCMB, artışların kademeli olarak devam edeceği mesajını verse de kararı “hayal kırıklığı” olarak yorumlayanlar da vardı.

Seçimler öncesinde TCMB rezervleri tüketilerek ve yabancı ülkelerden borçlanılarak yatay seviyeye yakın tutulan döviz kurları, seçim sonrasında hızla arttı.

Sene başında 18,73 seviyesinde olan dolar kuru, 14 Mayıs’taki seçim öncesinde 19,60 TL’yi görmüş, 28 Mayıs’taki ikinci tur öncesinde ise 19,98 seviyesi görülmüştü.

Seçimlerin ardından dolarda yaklaşık 5,5 TL’lik artış oldu. Sene başından bu yana olan artış ise 7 TL’ye yaklaştı.

Kurdaki artışın, yüzde 40’a gerileyen resmi tüketici enflasyonunda tekrar yükselişe neden olması bekleniyor.

İşte çeşitli nedenler:

ARZ VE TALEP

Doların değeri, arz ve talep faktörlerine bağlı olarak belirlenir. Eğer dolar talebi artarsa, fiyatı yükselir. Örneğin, yabancı yatırımcılar dolar talebini artırırsa, doların değeri yükselebilir.

FAİZ ORANLARI

Faiz oranları, bir ülkedeki para biriminin değerini etkileyen önemli faktörlerden biridir. Yüksek faiz oranları, yabancı yatırımcıları çeker ve para birimini güçlendirebilir. Eğer bir ülkedeki faiz oranları diğer ülkelere göre daha yüksekse, o ülkenin para birimi değer kazanabilir.

EKONOMİK İSTİKRAR VE BÜYÜME

Bir ülkenin ekonomik istikrarı ve büyüme potansiyeli, para biriminin değerini etkiler. Güçlü bir ekonomi, yabancı yatırımcıları çekebilir ve para biriminin değerini yükseltebilir.

JEOPOLİTİK FAKTÖRLER

Politik istikrarsızlık, savaş, terörizm gibi jeopolitik faktörler, bir ülkenin para biriminin değerini etkileyebilir. Belirsizlik durumunda yatırımcılar güvenli liman olarak doları tercih edebilir, bu da doların değerini artırabilir.

TİCARET DENGESİ

Bir ülkenin ticaret dengesi, ihracat ve ithalat arasındaki farkı ifade eder. Bir ülkenin dış ticaret açığı büyükse, yerel para birimi zayıflayabilir. Dolar, dünya çapında rezerv para birimi olduğu için, ticaret dengesizlikleri doların değerini etkileyebilir.

İHRACATÇI VE YABANCILAR KUR ARTIŞI İSTİYOR

Seçim öncesinde döviz kurlarının yatay seyretmesine ve kurdaki artışın enflasyonun gerisinde kalmasına, ihracatçılar tepki gösteriyordu.

TL’nin reel olarak değerlenmesinin rekabet güçlerinin azalmasına neden olduğunu öne süren ihracatçılar, dolar kurunun 25-26 lira seviyelerine çekilmesini istiyorlardı.

Yabancı fonlar da cari açığın azaltılması ve Türkiye ekonomisindeki ödemeler dengesi krizi riskinin savuşturulması için kurda artış olması gerektiğini söylüyordu. Yabancı fonlar, kur artışı olunca dolar bazında değerlemelerin düşmesiyle Türkiye’ye giriş yapmayı planlıyordu.