DERLEME - Katalonya'nın bağımsızlığı çıkmaza girdi
- Katalonya Özerk Yönetiminin tek taraflı bağımsızlık ilan etmesiyle ilgili haberlerimizi derleyerek yayımlıyoruz. Saygılarımızla. - Katalonya Özerk Yönetimi, tek taraflı bağımsızlık ilan etti - İspanya Senatosu, yerel hükümetin feshedilmesi ve 6 ay içinde erken yerel seçime gidilmesini öngören anayasanın 155. maddesini uygulaması için merkezi hükümete yetki verdi - İspanya merkezi hükümeti de yetki çerçevesinde bölgeye doğrudan müdahale ederek, Katalan yönetimini ve yerel polis müdürlerini görevden aldı, 21 Aralık'ta erken yerel seçime gidilmesini kararlaştırdı - Katalonya Özerk Yönetimi Başkanı Puigdemont ve Yardımcısı Junqueras hakkında 25 yıla kadar hapis cezası öngören"ayaklanma" suçlamasıyla soruşturma başlatıldı - Yasal temelden yoksun olan ve merkezi hükümetin sert tepkisiyle karşılaşan bağımsızlık ilanı, uluslarası arenada da kabul görmedi - Türk Dışişleri Bakanlığı: "İspanya'nın toprak bütünlüğü ile anayasaya ve İspanya halkının iradesine saygıyı esas olarak görmekteyiz" - AB Konseyi Başkanı Tusk: "AB için hiçbir şey değişmedi. İspanya, bizim tek muhatabımız olmayı sürdürüyor" - AP Başkanı Tajani: "Bağımsızlık ilanını hukukun üstünlüğü ilkesinin ihlali ve AB'de hiçbir ülke bu ilanı tanımayacak" - BM, İspanya anayasası çerçevesinde siyasi ve yasal kanallar kurularak çözüm bulunması" çağrısı yaptı - NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Katalonya'nın tek taraflı bağımsızlık ilanının İspanya'nın iç işleriyle alakalı bir konu olduğunu ifade etti - Birleşik Krallık, Katalonya Özerk Yönetim Parlamentosunun tek taraflı bağımsızlık ilanını tanımayacağını açıkladı - ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nauert: "ABD, İspanyol hükümetinin İspanya'yı güçlü ve bütün tutmak için aldığı anayasal önlemleri destekliyor"
MADRİD (AA) - Katalonya Özerk Yönetimi, tek taraflı bağımsızlık ilan ederken, İspanya merkezi hükümeti bölgeye doğrudan müdahale kararı alarak, Katalan yönetimini feshetti.
Ülkede ayrılıkçı liderler hakkında, "ayaklanma" suçlamasıyla soruşturma başlatılırken, yasal temelden yoksun bağımsızlık ilanını, sadece merkezi hükümet değil hiçbir ülke tanımadı.
Bağımsızlığı çıkmaza giren Katalonya, bu girişimiyle sadece İspanya değil, Avrupa'da etkisi yıllarca sürecek siyasi bir krizin de fitilini ateşledi.
İspanya'nın doğusundaki Katalonya Özerk Yönetimi Parlamentosu, 1
Ekim'de yapılan gayri meşru referandum çerçevesinde bağımsızlık
ilan etti.
İktidardaki "Junts pel Si" (Evet için Birlik) ittifakı ve ona dışarıdan destek veren aşırı sol görüşlü "Halk Birliği Adaylığı" (CUP) partilerinin sunduğu teklif, gizli oylamada, 10'a karşı 70 "evet"le kabul edildi.
- Yol haritası çizildi
Teklifte ayrıca Avrupa Birliği'nden (AB), "İspanya'nın yurttaş
ve siyasi hakları ihlaline son vermek için müdahale etmesi"
çağrısında bulunulurken, "bağımsız Katalan hükümetinden" pasaport
ve kimlik belgelerinin oluşturulması için gerekli kararnameleri
yayımlanması isteniyor.
Metinde, İspanya Krallığı hükümeti ile çifte uyrukluk antlaşması
yapılması, vergi kanunlarının çıkarılması, merkezi hükümetin 26 bin
memurunun Katalonya'ya entegre edilmesi, Merkez Bankası kurulması,
Madrid hükümetiyle kamu borçları konusunda müzakerelere başlanması
da yer alıyor.
Teklifte son olarak, Anayasanın yazılması için kurucular meclisi
üyelerinin seçileceği belirtiliyor.
- Merkezi hükümet, doğrudan müdahale yetkisi aldı
Oylama sonucu, ayrılıkçı Katalanların coşkulu gösterileri,
merkezi hükümetin de tepkisiyle karşılandı. Katalonya Özerk
Yönetimi Başkanı Carles Puigdemont liderliğindeki ayrılıkçıların
kutlama yaptığı dakikalarda, İspanya Senatosu, yerel hükümetin
feshedilmesi ve 6 ay içinde erken yerel seçime gidilmesini öngören
anayasanın 155. maddesini uygulaması için merkezi hükümete yetki
verdi.
İspanya Başbakanı Mariano Rajoy ilk açıklamasında, Katalonya'nın
tek taraflı bağımsızlık ilanı karşısında devletin gerekli tepkiyi
vereceğini söyledi. Senato'dan çıkışında gazetecilerin sorularını
yanıtlayan Rajoy, Katalonya'nın bağımsızlığı için "imkansız bir
şey" ifadesini kullandı.
- Özerk Yönetimi Hükümeti görevden alındı
Akşam saatlerinde yapılan olağanüstü Bakanlar Kurulu toplantısı
sonrası tekrar konuşan Rajoy, anayasanın 155. maddesi gereği,
Katalonya Özerk Yönetimi Hükümetini ve yerel polis müdürlerini
görevden aldıklarını açıkladı. Rajoy, 21 Aralık'ta erken yerel
seçime gidileceğini de belirtti.
- Anayasa mahkemesi bağımsızlık ilanını yok hükmünde
sayacak
İspanya Anayasa Mahkemesinin yazılı açıklamasında, birkaç gün
içinde bağımsızlık ilanının yasallığı konusunda karar verileceği
duyuruldu. 1978 Anayasası'nda İspanya'nın "bölünemez" olduğu
belirtildiğinden her türlü ayrılıkçı eylem, yasadışı olarak kabul
ediliyor. Bağımsızlık referandumuna gidilmesini ilgili madde
çerçevesinde iptal eden Anayasa Mahkemesinin, aynı gerekçeyle
bağımsızlık ilanını yok hükmünde sayacağına kesin gözle
bakılıyor.
- 25 yıla kadar hapis
Diğer bir yargı süreci de, Katalan hükümet yetkilileri hakkında
yürütülüyor. İspanya Başsavcısının, Puigdemont ve yardımcısı Oriol
Junqueras hakkında "ayaklanma" suçlamasıyla en erken pazartesi günü
dava açacağı bildirildi.
Başsavcılık sözcüsü, diğer hükümet yetkilileri ve parlamento
üyeleri hakkında da aynı suçlamada bulunulup bulunulmacağıyla
ilgili de değerlendirme yapıldığını açıkladı. İspanya kanunlarına
göre, "ayaklanma" 25 yıla kadar hapisle
cezalandırılabiliyor.
- Hiçbir ülke tanımadı
Yasal temelden yoksun olan ve merkezi hükümetin sert tepkisiyle
karşılaşan bağımsızlık ilanı, uluslararası arenada da kabul
görmedi.
Türk Dışişleri Bakanlığı, Katalonya'nın tek taraflı bağımsızlık
ilanının Anayasal meşruiyeti bulunmadığına dikkati çekerek,
"İspanya'nın toprak bütünlüğü ile anayasaya ve İspanya halkının
iradesine saygıyı esas olarak görmekteyiz." açıklamasını
yaptı.
Katalonya AB'den duruma müdahale etmesini istese de AB Konseyi
Başkanı Donald Tusk, Katalanların bağımsızlık ilan etmesiyle ilgili
olarak, "AB için hiçbir şey değişmedi. İspanya, bizim tek
muhatabımız olmayı sürdürüyor." dedi.
Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Antonio Tajani, tek taraflı
bağımsızlık ilanını hukukun üstünlüğü ilkesinin ihlali olduğunu ve
AB üyesi ülkelerin bu ilanı tanımayacağını bildirdi.
Birleşmiş Milletler (BM), Katalonya'nın tek taraflı bağımsızlık
ilanına ilişkin taraflara "İspanya anayasası çerçevesinde siyasi ve
yasal kanallar kurularak çözüm bulunması" çağrısı yaptı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İspanya'nın önemli bir
müttefik olduğunu belirterek, Katalonya'nın tek taraflı bağımsızlık
ilanının İspanya'nın iç işleriyle alakalı bir konu olduğunu ifade
etti.
Birleşik Krallık, Katalonya Özerk Yönetim Parlamentosunun tek
taraflı bağımsızlık ilanını tanımayacağını açıkladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, "Katalonya,
İspanya'nın bir parçası ve ABD İspanyol hükümetinin İspanya'yı
güçlü ve bütün tutmak için aldığı anayasal önlemleri destekliyor."
açıklamasında bulundu.
- Avrupa'daki ayrılıkçı hareketlere ders
Avrupa'nın sert tepkisinin altında kendi toprak bütünlükleri ile
ilgili endişeler yatıyor. Katalonya'nın bağımsızlık girişimleri,
bir yandan Belçika, Fransa, İtalya, İngiltere ve Almanya'daki
ayrılıkçı hareketleri cesaretlendirirken diğer yandan bu ülkelerin
yönetimlerini kaygılandırıyor. Katalonya'nın başarı elde etmesi
halinde örnek olacağını düşünen Avrupa ülkeleri gösterdikleri
tepkiyle, olası ayrılıkçı girişimlerin önüne geçmeye
çalışıyor.
- Temelde özerklikte gerileme ve ekonomik kriz var
Katalonya'nın 2011'den bu yana artarak devam eden bağımsızlık
girişimlerinin temelinde ise 2006 yılında elde edilen yeni özerklik
statüsünün 14 temel maddesinin 2010'da Anayasa Mahkemesi tarafından
iptal edilmesi ve İspanya'nın yaşadığı ekonomik kriz
yatıyor.
Ulus olarak tanınmanın yanı sıra mali, siyasi, adli ve Katalanca
diliyle ilgili kazanılan tüm yeni haklarını kaybeden Katalanlar,
bağımsızlık yanlısı ilk büyük gösteriyi 10 Temmuz 2010'da "Biz
ulusuz, geleceğimize kendimiz karar veririz." sloganıyla
Barselona'da düzenledi.
Katalonya, 2010 yılındaki olağan yerel seçimin ardından
bağımsızlık girişimlerinden dolayı 2012 ve 2015 yıllarında iki
erken seçim yaşarken, bağımsızlık talebiyle bağlantılı kendi yerel
parlamentosunda alınan kararların tümü Anayasa Mahkemesi tarafından
iptal edildi.
- Anayasaya göre meşru değil
Anayasa Mahkemesinin iptal kararıyla "yasa dışı" ilan edilmesine rağmen 9 Kasım 2014 tarihinde yapılan bağımsızlık yanlısı halk oylaması da hiçbir meşruluğu olmaması nedeniyle başarı sağlayamadı.
Puigdemont'un, 12 Ocak 2016'dan beri, radikal sol görüşlü Halk Birliği Adaylığı (CUP) partisinin dışarıdan desteğini alarak kurduğu azınlık hükümeti, Katalonya'da ikinci kez bağımsızlık referandumu denemesine girişti.
Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği referandum, İspanyol güvenlik güçlerinin müdahalesine rağmen 1 Ekim'de gerçekleştirildi.
Yorumlar