Depremden Kaçarken Fırsatçılara Dikkat!

Kentsel dönüşümde yapılan düzenlemeler ve yönetmelik değişiklikleri, riskli binaların yenilenme sürecini hızlandırmak amacıyla yürürlüğe girdi. Ancak, bu değişiklikler aynı zamanda kötü niyetli kişilerin ve dolandırıcıların da sahneye çıkmasına neden oldu. Özellikle "çantacılar" olarak adlandırılan kişiler, hem bina sakinlerinden hem de inşaat firmalarından haksız kazanç elde etmeye çalışıyor.

YENİ KENTSEL DÖNÜŞÜM YASASINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

Yaklaşık iki ay önce çıkarılan uygulama yönetmeliği ile kentsel dönüşüm sürecinde önemli değişiklikler yapıldı. Riskli yapı olarak onaylanan binaların yıkımı için gerekli oy çokluğu yüzde 50 artı 1’e indirildi ve bilgilendirme toplantısı şartı kaldırıldı. Daha önce yüzde 67 oranında oy çokluğu aranırken, yeni düzenlemeyle bu oran yüzde 51’e düşürüldü. Ayrıca, yıkım kararı artık bina girişine asılarak 15 gün bekletilecek ve bu sürenin sonunda bildirim yapılmış sayılacak. Önceden iki kez tebligat yapılarak bu süre 60 güne kadar uzayabiliyordu. Yine, bina boşaltma süresi de 6-9 aydan 3 aya indirildi.

Bu değişiklikler, kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmayı amaçlasa da, aynı zamanda dolandırıcıların bu süreci kendi lehlerine kullanmalarına zemin hazırladı. Özellikle çantacılar, vatandaşlardan ve inşaat firmalarından haksız kazanç elde etmek için çeşitli yöntemler kullanmaya başladı.

FIRSATÇILAR NASIL ÇALIŞIYOR?

Deprem korkusuyla konutlarını dönüştürmek isteyen vatandaşları hedef alan fırsatçılar, eski apartman ve sitelere yöneliyor. Bu kişiler, daha önce başka projelerde çalıştıklarını iddia ederek, site ve apartman sakinlerinden her bir malik için 500 bin lira ile 1 milyon lira arasında para talep ediyor. Çoğunluk sağlandıktan sonra ise ellerindeki projeyi başka bir müteahhide devrederek ek kazanç elde etmeye çalışıyorlar.

Örneğin, Gülten A., Yalova Çiftlikköy’de 45 yıllık bir sitede oturuyor ve bir müteahhitin kendilerine yenileme teklifinde bulunduğunu, ancak daha sonra bu kişinin sahtekar olduğunun ortaya çıktığını belirtiyor. Gülten A., "Kentsel dönüşüm için gelen bir müteahhit, daire sahiplerine peşin para verene indirim yapacağını ve 20 ay sıfır faiz olacağını söyledi... Sonra tesadüfen kendini müteahhit olarak tanıtan kişiyi bir tanıyan çıktı ve o gösterdiği binaları onun yapmadığı ortaya çıktı. Binamız yıkılmadı, direkten döndük." şeklinde konuştu.

SEKTÖR TEMSİLCİLERİ VE UZMANLARDAN UYARILAR

Kentsel dönüşüm sürecinde yaşanan bu tür olaylar, sektördeki uzmanlar tarafından da yakından takip ediliyor. Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, son günlerde fırsatçıların hareketlendiğini belirterek, "Piyasada çantacılar dediğimiz, art niyetli fırsatçıların gelip, projeleri yüzde 50 artı 1’le alıp, müteahhitlere bir ücret alarak bunu devretmenin yollarını aradığını 1-2 aydır duyuyoruz." şeklinde konuştu.

Kentsel dönüşüm uzmanı Mimar Dr. Nihat Şen ise, vatandaşların yeterince bilgi sahibi olmaması nedeniyle mağdur olduklarını belirtiyor. Şen, "Bina risk raporu olmadan, bir kişi dahi o sözleşmeyi imzalamadan, yüzde 50 artı 1’in geçerliliği yoktur. Vatandaşlarımız bunu bilmediği için hemen yüzde 50 + 1’le sözleşme yapıyorlar. Dairelerini de boşaltıyorlar maalesef." dedi.

KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Kentsel dönüşüm sürecine başlamadan önce vatandaşların dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar bulunuyor:

1. Binanın mevcut imar durumu ve arsa bilgileri: Tüm bu bilgiler belediye ve tapudan detaylı olarak incelenmeli ve sürece buna göre başlanmalı.
2. Müteahhit seçimi: Tanıdık aramak yerine, inşaatı yapma yeterliliği ve ekonomik gücü olan firmalar tercih edilmeli.
3. Şeffaflık: Apartman veya sitelerde kötü niyetli kişilerin beklentiye girmemesi için maliklerin, özel bir ihale şartnamesi hazırlayarak teklif toplaması öneriliyor.
4. Sözleşmenin feshi durumları: İnşaatın 6 ay durması gibi durumlarda sözleşmenin feshi mümkündür ve malikler yeni bir firma ile anlaşarak inşaata devam edebilirler.