Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan kanun onayı
- Erdoğan, 7140 sayılı "Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"u onayladı
ANKARA (AA) - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 7140 sayılı "Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"u onayladı.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, Anayasa'nın 89'uncu maddesinin birinci fıkrası ile 104'üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, 7140 sayılı "Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"u onaylayarak, yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi.
Kanunla, yurt dışındaki vatandaşlar, Türkiye'deki oy verme gününden önceki üçüncü güne kadar oy kullanabilecek.
Kanunla, yurt dışındaki seçmenlerin randevu ile oy kullanması
usulünden vazgeçiliyor. Bunun yerine, yurt dışında yaşayan
seçmenlerin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından belirlenen oy
verme günlerinden, kendilerine uygun olan herhangi bir günde oy
vermelerine imkan sağlanıyor.
Oy kullanma süresinin uzunluğu nedeniyle uygulamada ortaya çıkan
zorlukların önüne geçilebilmesi amacıyla, siyasi partiler yurt
dışında her oy verme günü için ayrı sandık kurulu üyesi
bildirebilecek.
- İlgili kanunlarda düzenlemeler yapılıyor
Kanunla, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun'a uyum amacıyla; Seçimlerin Temel Hükümleri
ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, Milletvekili Seçimi Kanunu,
Siyasi Partiler Kanunu ve Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu'nda
düzenlemeler yapılıyor.
Buna göre, yeni hükümet sisteminde sert kuvvetler ayrılığı
ilkesinin benimsenmesine bağlı olarak yürütme yetkisi
cumhurbaşkanına, yasama yetkisi de TBMM'ye ait olacağından, bir
kimse aynı zamanda hem cumhurbaşkanı adayı hem de milletvekili
adayı olamayacak ve aday gösterilemeyecek.
Cumhurbaşkanı ve TBMM seçimleri beş yılda bir aynı günde
yapılacak.
Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilecek ancak
cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin
yenilenmesine karar verilmesi halinde, cumhurbaşkanı bir defa daha
aday olabilecek.
Cumhurbaşkanı ve TBMM'nin görev sürelerinin dolmasından önceki
son pazar günü oy verme günü olacak. Görev süresi, birlikte yapılan
bir önceki seçim tarihi esas alınarak belirlenecek. Oy verme
gününden geriye doğru hesaplanacak 60 günlük sürenin ilk günü
seçimin başlangıç tarihi olacak.
Seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde bu karar 48
saat içinde Resmi Gazete'de yayımlanarak ilan olunacak. Bu kararın
verildiği günden sonra gelen 60. günü takip eden ilk pazar günü
cumhurbaşkanı ile TBMM genel seçimi birlikte yapılacak.
- Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle
boşalması
Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması ve
genel seçime bir yıl veya daha az süre kalması halinde
cumhurbaşkanı seçimi makamın boşaldığı günden sonra gelen 60. günü
takip eden ilk pazar günü TBMM genel seçimiyle birlikte
yapılacak.
Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması ve
genel seçime bir yıldan fazla süre kalması halinde cumhurbaşkanı
seçimi, makamın boşaldığı günden sonra gelen 45 gün içindeki son
pazar günü gerçekleştirilecek. Bu şekilde seçilen cumhurbaşkanı
TBMM seçim tarihine kadar görevine devam edecek. Kalan süreyi
tamamlayan cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden
sayılmayacak.
Bu süreler içinde seçimin tamamlanması amacıyla YSK tarafından
seçim takvimi resen belirlenecek ve ilan edilecek.
Genel oyla yapılacak seçimde geçerli oyların salt çoğunluğunu
alan aday cumhurbaşkanı seçilecek. İlk oylamada bu çoğunluk
sağlanamazsa bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama
yapılacak. Bu oylamaya ilk oylamada en çok oy alan iki aday
katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı
seçilecek.
- Adayların ikinci oylamaya katılamaması
İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin
herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama,
boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi
suretiyle olacak ancak ikame, geçici sonuçların ilanını takip eden
gün saat 17.00'ye kadar yapılabilecek.
Oylamalara tek adayla gidilmesi halinde, oylama referandum
şeklinde yapılacak. Geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday
cumhurbaşkanı seçilecek. Oylamada, adayın geçerli oyların salt
çoğunluğunu alamaması halinde seçim yenilenecek ve kesin sonuçların
ilanından sonra gelen 45. günü takip eden ilk pazar günü sadece
cumhurbaşkanı seçimi yapılacak.
Cumhurbaşkanının görev süresinin dolması, seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi ya da seçimlerin tamamlanamaması hallerinde yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut cumhurbaşkanının görevi devam edecek.
- Cumhurbaşkanı seçilenin varsa TBMM üyeliği sona erecek
Cumhurbaşkanı seçilenin varsa TBMM üyeliği sona erecek.
Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan
milletvekili genel seçiminde toplam geçerli oyların tek başına veya
birlikte en az yüzde 5'ini alan siyasi partiler ya da en az 100 bin
seçmen aday gösterebilecek.
Aday gösterilmek kişinin yazılı muvafakatine bağlı
olacak.
Aday gösterme süresinin sona erdiği tarihten itibaren hiçbir şekilde yeni aday gösterilemeyecek.
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun
ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la, siyasi
partilerin cumhurbaşkanı adaylarını nasıl gösterebilecekleri
belirleniyor.
Buna göre, TBMM'de grubu bulunan siyasi partiler grup kararıyla,
diğer siyasi partiler ise tüzüklerinde gösterilen yetkili
organlarının kararıyla cumhurbaşkanlığına aday
gösterebilecek.
YSK tarafından ilan edilen süre içinde, adayların isimleri,
muvafakat belgeleri ve gerekli diğer belgelerle YSK'ya başvurularak
aday gösterilmiş olacak. Her siyasi parti veya parti grubu ancak
bir aday için başvuruda bulunabilecek.
Bir kişiyi birden fazla siyasi parti grubu veya siyasi parti
aday gösterebilecek.
Adaylarla ilgili bilgi ve belgelerde eksiklik tespit edilmesi
halinde YSK tarafından, ilgili siyasi partilere eksikliklerin
giderilmesi için 5 günlük süre verilecek. Eksiklikleri verilen süre
içinde gidermeyen siyasi partiler, aday göstermekten vazgeçmiş
sayılacak.
- Cumhurbaşkanlığına seçmenlerin aday göstermesi
Kanunla, anayasa değişikliği ile hukuk sistemine yeni getirilen,
cumhurbaşkanlığına seçmenler tarafından aday gösterilmesinin usul
ve esasları belirleniyor.
Süreç, seçmenlerce aday gösterilmek isteyen kişinin YSK'ya
başvurmasıyla başlayacak.
Cumhurbaşkanlığına en az 100 bin seçmenin yazılı teklifiyle aday
gösterilebilecek.
Seçmenlerce aday gösterilmek istenen kişi, kimlik ve açık adres
bilgilerini ihtiva eden başvuru dilekçesi ve seçilme yeterliliğine
ilişkin belgelerle, en yüksek derecedeki devlet memuruna mali
haklar kapsamında yapılan her türlü ödemelerin bir aylık brüt
tutarının 10 katının (131 bin 600 lira) ilgili maliye veznesine
emaneten yatırıldığına dair makbuzla YSK'ya bizzat
başvuracak.
- Seçilme yeterliğinin bulunmadığı tespit edilenler
YSK, başvuru dilekçesi ve eklerini iki gün içinde inceleyecek,
inceleme sonucunda, başvuranın seçilme yeterliğinin bulunmadığının
tespit edilmesi halinde başvuru reddedilecek.
Başvuran bu kararın bildirilmesinden itibaren iki gün içinde
yeniden inceleme talebinde bulunabilecek; YSK, bu talebi üç gün
içinde karara bağlayacak. Bilgi ve belgelerde eksiklik bulunması
halinde, eksikliklerin tamamlanması için iki gün süre verilecek. Bu
süre içinde eksiklikler tamamlanmadığı takdirde başvuru
reddedilecek.
YSK, başvurusu kabul edilen kişileri ilan edecek. Seçmenler
ancak bu ilanda belirtilen kişilerden sadece biri için bir kez
teklifte bulunabilecek.
Seçmenler, adaylık teklifi için kayıtlı oldukları ilçe seçim
kuruluna bizzat başvuracak. Başvuranın, seçmen niteliğine sahip
olduğu ve daha önce aday teklifinde bulunmadığı tespit edildikten
sonra, ilan edilen listedeki kişiler arasından tercih yaptırılarak
adayın bilgilerini ihtiva eden form imzalatılacak ve elektronik
ortamda da kaydedilecek.
Başvuran seçmene, aday teklifinde bulunduğuna dair belge
verilecek. Aday gösterme formları, elektronik ortamda YSK'ya
iletilecek ve fiziki olarak ilçe seçim kurullarında
saklanacak.
Aday gösterilmek isteyen kişinin talebi halinde, kendisi
hakkında aday teklifinde bulunanlara ilişkin formlar ve diğer
bilgiler kendisine verilecek. İtiraza ilişkin hususlar YSK
tarafından belirlenecek.
- Ölüm halinde para iade edilecek
Belirlenen süre içinde 100 bin seçmen tarafından teklif edilen
kişiler, geçici aday listesinde gösterilecek. 100 bin seçmen
tarafından aday teklifinde bulunulması veya ölüm hallerinde maliye
veznesine emaneten yatırılan tutar, seçimden sonra talep üzerine
ilgiliye iade edilecek. Diğer hallerde bu tutar Hazine'ye gelir
kaydedilecek.
Aday teklifine ilişkin işlemler için, ilçe seçim kurullarında
yeteri kadar personel görevlendirilecek ve gerekli tedbirler
alınacak.
Aday teklifine ilişkin başvuru ve formların şekli ile yurt dışı
seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin aday göstermeleri dahil, bu
düzenlemenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar YSK
tarafından belirlenecek.
YSK, yurt dışında görev yapanlara 4 katına kadar gündelik
ödenmesine karar verebilecek.
Kanunla, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin yurt dışında bulunan herhangi bir temsilcilikte oy kullanabilmelerine imkan sağlamak amacıyla, bu seçmen listelerinin oluşturulma yöntemi değiştiriliyor.
Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak.
TBMM seçimleri 4 yılda bir yerine, 5 yılda bir cumhurbaşkanı
seçimiyle aynı gün yapılacak. Milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten
18'e indirilecek.
Bir önceki seçimin yapıldığı tarihten itibaren, 5 yılın
dolmasından önceki son pazar günü oy verilecek. Oy verme gününden
geriye doğru hesaplanacak 60 günlük sürenin ilk günü, seçimin
başlangıç tarihi olacak. Mevcut düzenlemede bu süre 90 gün idi.
Böylece, seçim süreci, oy verme gününden iki ay önce başlamış
olacak.
Yorumlar