Çocuklara Kurban Bayramını nasıl anlatmalıyız?

Bayram telaşının yaşandığı şu günlerde çocukların meraklı bakışları ilzer anne babaları. Herşeyi merak eder ve yüzlerce oru sorarlar. Peki kurban bayramı ile ilgili çocukların sorularını nasıl cevaplamalıyız?

Çocuğu ve Gelişim Özelliklerini İyi Tanımak

Öncelikle her ebeveyn çocuklarını iyi tanımalı. Gözlemlemeli. Neyi yapıyor, neye ilgi duyuyor, nelere dikkat ediyor sürekli takipte olmalı. Bunu yapan ebeveynler bir durumla karşılaştığında buna uygun çözüm yolunu, çocuğuna göre indirgemeyi becerebilir. Çünkü çocuğunu tanıyordur. Bu da kesinlikle ilgi ve alakadan kaynaklanır. Ebeveyn olmanın temelinde yatan madde budur.

Alt Zemin Hazırlamak

Çocuklara daha evvel İslami bir zemin hazırlamadıysanız, onlara kurbanı da anlatamazsınız. Siz bir yıl boyunca hiç Hz. İbrahim’den, Allah’ın merhametinden bahsetmeyin. Bir gün pat diye bunlarla kurban anlatın. Çocuk bünyesi bunu kabul etmez. Ancak zaten sürekli Allah’ın sevgisini duyan, peygamberlerin ismine aşina olan, temelleri sağlam atılan bir çocuk, kurbanı da çok iyi anlayacaktır. O yüzden çocukları küçümsemeyin. Ağaç yaşken eğilir. Yedi yaşına kadar bütün zemin oturur. Bu nedenle her şeyi çocuklara Allah’ı anlatmak için bir fırsat bilin ve onları böyle yetiştirin.

Yaş Seviyesine Uygun Açıklamaları Yapmak

Çocukların bilimsel olarak da algılama seviyeleri vardır. Bu nedenle çocuğun yaşına göre olayları somutlaştırmak yani maddeleştirmek gerekir. Okul öncesi dönemde çocukların soyut algıları yerleşememiştir. Bu nedenle onlara olmayan, görünmeyen ya da hikayeleri anlatırken canlandırmasına yardım etmek gerekir.

Uzmanlar 0-3 yaş arası çocuklara kurban kesiminin nedenini anlatmamanın gerektiğini, bayramın sosyal yönünü ön plana çıkarmak gerektiğini savunuyorlar. Büyüklere saygı göstermek, ziyarette bulunmak, ihtiyaç sahiplerine yardım etmek, et yiyemeyenlerle etleri bölüşmek gibi ahlaki yönlerin üzerinde durulmalı.

Oysa 3-6 yaş arası çocuklara bir seviye daha üstü açıklamalar yapılabilir. Eğer alt zemini varsa, Hz. İbrahim ve İsmail kıssası basitleştirilerek anlatılabilir. Yoksa kurbanın paylaşmak olduğunu, ihtiyaç sahipleriyle etleri neden paylaştığımızı, Allah’ın hayvanları bizim için yarattığını ve hayvanların kesildikleri için üzülmediklerini, usta eller kestiği için canlarının yanmadığını, etin sağlıklı bir besin olduğunu, Allah’ın tüm bunları bizi çok sevdiği için yarattığını anlatabilirsiniz.
Altı yaştan üstü için aynı konular detaylandırılabilir.

Kurban Kesimini İzletmek

Uzmanlar yine 9 yaşına kadar çocuklara kesimi izletmemenin doğru olmacağını, bu yaştan sonra uygun açıklamalarla izletilebileceğini söylüyor. Ama yine en önemli konu çocuğa bunu açıklamak ve anlatmak. Yine çocuğun kendi gelişimi ve seviyesi de ayrı bir etken.

Biz izledikte ne oldu demeyin, bizler ve onlar çok farklıyız. O nedenle uygun zemini oluşturmaya gayret edin. Kurbana dair hiçbir şey bilmeyen ve aniden kesime şahit olan çocukların psikolojik travma yaşadıkları ve şiddete eğilimlerinin arttığı tespit ediliyor. Dikkatli olmak sizin elinizde.

Çocuğu Kurban Olgusuna Dahil Etmek

Her şey bir kenara, çocuğa tüm bunları anlatırken onu kenarda bu süreci izleyen bir seyirci yapmayın. Onu tüm olaya dahil edin. Mümkünse kurban seçiminden, dağıtımına kadar. Özellikle dağıtımına dahil etmek fiili bir eğitim ve zemin hazırlığıdır aslında. Ona ihtiyaç sahiplerine yardım etmenin yolunu gösteriyor olmanız, sen de bunları yapacaksın demenin fiilidir ve hiçbir kelamın yerini tutmaz. Yine kurban etinden yemekler yapıp, kesemeyen komşuları yemeğe davet etmek, davet etmeye çocuğunuzla gitmek fiili bir eğitimdir.