Anne ve babanın birbirlerine ve aile üyelerine karşı sevgi dolu,
saygılı, yardımsever ve anlayışlı olması çocuklarda vicdan ve
merhamet duygularını geliştirir. Çocuklar olumsuzluklardan ne kadar
uzak kalır ve güzel örnekleri görerek büyürse sevgi ve merhamet de
o derece yer bulur. Çocukların hayvanlara ve çevrelerine karşı
acımasız davranışları dikkatle izlenmeli.
İnsanı insan yapan bütün hasletler merhamet ve vicdan duygularının
iyi gelişmesiyle güçlenir. Bu da anne ve babanın çocuğuna vereceği
iyi bir bakım ve eğitim ile başlar. İnsanda var olan merhamet ve
vicdan duyguları hem korunmalı hem de sağlıklı çevresel ve sosyal
ilişkiler ile geliştirebilmelidir. Çocuğun temel ihtiyaçlarının
karşılanması anne ve babasıyla sevgi ve güvene dayanan bir iletişim
içinde olması ve zararlı alışkanlıklardan korunması merhamet ve
vicdan duygularının hassasiyetini sağlar.
İyi bir bakım neden önemlidir?
İnsan, biyopsikososyal bir varlıktır. Duygu ve düşünce ve davranış
sisteminin düzgün çalışması sağlıklı bir biyolojik yapıyı da
gerektirir. Bu yapının iyi bir bakım ve sağlıklı çevre ile
korunması gerekir. Biyolojik yapının korunması başa çıkılabilecek
kadar strese maruz bırakılmayı da gerektirir. Duygu ve düşünce
sisteminin bozulması duygu düşünce ve davranış bozukluklarına yol
açar, dürtü bozuklukları görülür ve kişi vicdan ve merhamet
duygularını tam olarak hissedemez.
Anne-babanın iletişimi önemli midir?
Vicdan ve merhamet duygularının yetersiz olduğu psikopatik kişilik
(antisosyal kişilik bozukluğu) paranoit bozukluk (aşırı şüpheci
kişilik) gibi kişilik bozukluklarının temelleri daha anne karnında
ilk günlere kadar izlenebilmektedir. Annenin sağlıklı olması ise
babayla sevgi ve saygıya dayanan huzurlu, uyumlu bir beraberlikle
de yakından ilişkilidir. Eşiyle uyum içinde olmayan kişilerde
bilhassa kadınlarda depresyon sıklıkla görülmektedir. Bunun için
çocuğun vicdan ve merhamet duygularının gelişmesinde olumsuz
durumlar da önlenmeye çalışılmalıdır.
Anne ve baba depresyondaysa çocukta ne tür eksiklikler
görülür?
Temel ihtiyaçlarının zamanında karşılanması kadar sevgi ve ilgi
ihtiyaçlarına, ıstıraplarına, acılarına karşı da duyarlı olunması,
onun da duyarlı bir birey olmasını sağlar. Bunu yaparken sürekli
anne?babanın ve çevresindekilerin beden dilini anlamaya çalışır ve
kendi beden dili de buna yönelik olarak gelişir. Böylece akademik
zekâ ile birlikte dugusal zekâ da gelişir. Anne?baba depresyondaysa
derin düşüncelere dalabilir ve böylece çocukla etkileşim ya
kesintili olur ya da ciddi eksiklikler, yoksunluklar görülür.
Eksikliklerin telafisi mümkün mü?
Çocuğun gelişiminde bazı kritik dönemler vardır ki bu dönemde gerek
biyolojik gerekse psikolojik eksikliklerin daha sonra telafisi
mümkün değildir. Ancak anne yerine anneye destek olan kişilerin
sevgi ve ilgisi kısmen ihtiyacı karşılar. Yine anne?baba tarafından
da sağlığa kavuştuktan sonra zararın neresinden dönülürse kârdır.
Psikolojik hastalıklar bazen anne?babanın sinirli, gergin olup
eğitimde bilhassa ceza verirken aşırıya gitmesine de yol
açmaktadır. Bu da çocukta travmalara yol açıp vicdan ve merhamet
duygularını olumsuz şekilde etkiler.
Çevreyle etkileşiminde ne yapmalı?
Çocuğun temiz, sağlıklı bir doğal çevre içinde yetişmesi önemlidir.
Hayvanlara karşı çocukta görülen bir problem (hayvanlara acımasız
davranmak gibi) ya da aşırı korku varsa nedenleri mutlaka
araştırılmalıdır. Yine gelişim süreçlerine uygun bir sosyal çevre
ile arkadaşlık ve kardeşlik ilişkileri önemli bir yer tutar. Kardeş
ve arkadaşlarına karşı acımasız davranışları varsa bunların
nedenleri de çocuğun karşılanmamış ihtiyaçları ve geçirdiği
travmalar başta olmak üzere araştırılmalıdır.
Bu site deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK ve GDPR uyarınca çerez(cookie) kullanmaktadır. Bu konu hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.
Yorumlar