BES karşılığında banka kredisi kullanma imkanı

Bireysel Emeklilik Sisteminde(BES) katılımcı, bireysel emeklilik sözleşmelerinden kaynaklı devlet katkısı hariç alacağının tamamını veya bir kısmını, fon paylarına ilişkin tedbir, haciz, iflas, rehin ve benzeri her türlü idari ve adli talebe konu sözleşmeler hariç olmak üzere alacağın devri sözleşmesi yoluyla bankalara devredebilecek.

Böylece katılımcıların finansman ihtiyaçları sebebi ile sözleşmelerini sonlandırmak yerine BES birikimleri ile sistemden ayrılmadan bankalardan kredi çekebilecekler.

igortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun, "Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği" Resmi Gazete'de yayımlandı.

Katılımcı, her fon dağılımı değişikliğinde, BEFAS üzerinden sunulan fonlar dâhil olmak üzere azami yirmi fon tercihinde bulunabilecek.

Buna göre, Bireysel emeklilik sözleşmesinde ve gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesinde, sözleşmeden doğan haklar kural olarak katılımcı tarafından kullanılacak. 26/C maddesi hükümleri saklı kalmak şartıyla, bu sözleşmelerde, sistemden ayrılma ve emeklilik hakkı hariç diğer hakların katılımcı ad ve hesabına katkı payı ödeyen kişiler, sponsor veya işveren tarafından kullanılması kararlaştırılabilecek.

Kanun çerçevesinde, emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketlerden bireysel emeklilik sistemine aktarım yapan üyeler, emeklilik hariç tüm hak ve alacağını hizmet sunucusuna devredebilecek.

Katılımcının vefat etmesi halinde birikimleri ve varsa devlet katkısı hesabındaki tutar, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehdarlara veya kanunî mirasçılarına ilgili bilgi ve belgelerin şirkete ulaştığı tarihten itibaren yirmi iş günü içinde ödenecek.

İşveren tarafından bu kuruluştaki işine haklı nedenle fesih haricinde son verilmesi veya katılımcının 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre haklı nedenle işinden ayrılması veya maluliyet gibi zorunlu nedenlerle işinden ayrılması yahut işverenin aktarım durumu hariç işveren grup emeklilik sözleşmesini feshetmesi, iflas yahut konkordato ilan etmesi veya işverenin rızası halinde katılımcı, işveren tarafından kendi ad ve hesabına ödenen katkı payları ile bunların getirilerinin tümüne, hak kazanma süresinin tamamlanmasını beklemeksizin hak kazanacak. Katılımcının vefatı halinde bu şekildeki birikim, hak kazanma süresinin tamamlanmasını beklemeksizin 4721 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehdarlara veya kanunî mirasçılarına ödenecek.

Kurul, 26/C maddesi kapsamına giren birikimlerin yatırıma yönlendirilmesi amacıyla BEFAS üzerinden tüm şirketlerin işlem yapacağı fonların; kurulması, kesinti yapısı ve oranları, sayısı, içeriği ve yönetimine ilişkin usul ve esasları Sermaye Piyasası Kurulunun uygun görüşüyle belirleyecek.

Sözleşmeye ait fon paylarının nakde dönüştüğü günü takip eden iş gününden sonra yapılan aktarım ve ödemeler, bu tarih ile aktarım veya ödemenin gerçekleştirildiği tarih arasında geçen günler için 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesinde ticari işlerde kullanılmak maksadıyla belirlenen avans faiz oranı üzerinden hesaplanan temerrüt faizi yürütülerek yapılacak.

Fon paylarının mevzuatta tanımlı azami süreleri aşarak nakde dönüştürülmesi durumunda; mevzuatta tanımlı azami sürenin son gününde katılımcının bireysel emeklilik hesabında bulunan birikim tutarına, bu tarih ile sözleşmeye ait fon paylarının nakde dönüştüğü tarih arasında geçen günler için 3095 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde ticari işlerde kullanılmak maksadıyla belirlenen avans faiz oranı üzerinden temerrüt faizi hesaplanacak, mevzuatta tanımlı azami sürenin son gününde katılımcının bireysel emeklilik hesabında bulunan birikim tutarından, fon paylarının nakde dönüştüğü tarih itibarıyla bir azalma meydana gelmesi halinde aradaki fark hesaplanacak ve hesaplanan tutarlar nakde dönüş işleminin gerçekleştiği gün nakit tutara ilave edilecek.

Bu madde kapsamında doğan zararların eksik hesaplanarak işlem yapılması halinde, eksik hesaplanan tutar, işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren 3095 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde ticari işlerde kullanılmak maksadıyla belirlenen avans faiz oranı üzerinden hesaplanan temerrüt faizi yürütülerek karşılanacak.

Yönetmeliğe "Alacağın Devri" alt başlıklı bir madde eklendi. Buna göre, katılımcı, bireysel emeklilik sözleşmelerinden kaynaklı devlet katkısı hariç alacağının tamamını veya bir kısmını 26 ncı madde kapsamında fon paylarına ilişkin tedbir, haciz, iflas, rehin ve benzeri her türlü idari ve adli talebe konu sözleşmeler hariç olmak üzere alacağın devri sözleşmesi yoluyla bankalara devredebilecek. Bu madde kapsamında devredilen bir sözleşme, mevcut alacağın devri sözleşmesi sonlanmadan başka bir bankaya devredilemez. İşveren grup emeklilik sözleşmeleri devredilemeyecek.

Alacağını bankaya devreden katılımcı, alacağın devri sözleşmesinin yürürlükte bulunduğu süre içinde ilgili sözleşmelerini sonlandıramaz, bireysel emeklilik hesabındaki birikimleri başka şirketlere aktaramayacak. Banka tarafından alacağın devri sözleşmesine konu tutarın tahsil edildiği veya ilgili kredi borcunun kapandığı bilgisinin emeklilik gözetim merkezi aracılığıyla şirkete bildirilmesini müteakip alacağın devri sözleşmesi sona erecek.

Devredilecek tutar, birikimdeki payı oranında, katılımcının hesabındaki tüm fonlardan nakde dönüştürülerek elde edilir. Şirket, bu işlemi gerçekleştirirken nakde dönüş talimatını verdiği gün itibarıyla geçerli olan birikim ve fon dağılımını esas alınacak. Devredilecek tutar, Kurul tarafından belirlenen fonlarda yatırıma yönlendirilir ve bu fon paylarına ilişkin katılımcı tarafından işlemde bulunulamayacak.

Banka, kredi borcunun muaccel hale gelmesinden otuz gün sonra, kalan borcu devredilen alacaktan tahsil etmek için talepte bulunabilecek. Bu durumda kalan borç tutarının ödenmesinde emeklilik sözleşmesinin sonlandırılması suretiyle ilgili borç katılımcıya ödenecek nakit tutarından düşülerek bankaya ödenecek.

Söz konusu bildirimin yapılmasını müteakip iki iş günü içinde,üçüncü fıkra kapsamında belirtilen fonlarda yatırıma yönlendirilmiş birikim tutarı nakde dönüştürülerek katılımcının güncel fon dağılım tercihlerine uygun olarak dağıtılacak.

Bu kapsamda yapılan Fon dağılım değişiklikleri için katılımcının fon dağılım değişikliği hakkı kullanılmış sayılmayacak.

Emeklilik gözetim merkezi, bu maddenin uygulanmasına yönelik katılımcılar, bankalar, şirketler ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. arasındaki işlemlerin ve veri entegrasyonunun gerçekleşmesini sağlayacak elektronik altyapı hizmetini sunacak. Bu kapsamdaki hizmetler için emeklilik gözetim merkezi tarafından alınacak hizmet bedelleri emeklilik gözetim merkezi tarafından Kurumun uygun görüşü alınarak belirlenecek.

Alacağın devri sözleşmesinin içeriğine ve yedinci fıkra kapsamındaki altyapı hizmetine ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenecek.

Yönetmelik 6 ay sonra yürürlüğe girecek.