Azerbaycan Rusya'nın yanında mı?

Azerbaycan Rusya'nın yanında mı, Ukrayna işgali konusunda Azerbaycan hangi tarafı tutuyor, Rusya'yı mı yoksa Ukrayna'yı mı soruları son günlerde merakla soruluyor. 

Eski SSCB ülkeleri arasında yer alan Azerbaycan'ın uluslararası alanda birçok konuda Moskova yönetimiyle eş güdüm içerisinde hareket ettiği biliniyor. 

Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmeye başlamasından sonra ise gözler bir kez daha Azerbaycan'ın dış politikasına çevrildi. 

Azerbaycan'ın Ukrayna konusunda nasıl tavır alacağı Rusya yanında mı yoksa Ukrayna yanında mı olacağı merak edildi. Peki, Azerbaycan Rusya'nın yanında mı, Ukrayna işgali konusunda Azerbaycan hangi tarafı tutuyor?

Dünya Ukrayna'nın işgali beklentisi içerisindeyken Moskova'da ilginç bir buluşma gerçekleşmişti. 

Buluşmanın tarafları ise Putin ve Aliyev'di. 

İki lider arasında işgalden sadece birkaç gün öncesinde çok önemli bir anlaşma imzalandı.

Anlaşmada iki ülkenin birbirine karşı bazı konularda söz verilmesi isteniyordu; bunların başında birbirlerinin düşmanlarını barındırmamaktı.

Bu kapsamda Rusya ile Azerbaycan arasında, "Müttefiklik Faaliyetleri Hakkında Beyanname" imzalandı.

Beyannameye, resmi temaslar için Moskova'da bulunan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin imza attı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı internet sitesinde yayımlanan ve iki ülke ilişkilerini müttefiklik düzeyine çıkartılmasını öngören 43 maddelik beyannamede, Rusya ile Azerbaycan arasında siyasi, askeri, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesine ilişkin hususlar yer aldı.

Beyannameye göre Rusya ve Azerbaycan ilişkilerini, karşılıklı müttefiklik faaliyeti, iki ülkenin bağımsızlığı, egemenliği, sınırlarının dokunulmazlığına karşılıklı saygı, ayrıca birbirlerinin iç işlerine karışmama, yasal eşitlilik ve karşılıklı yarar, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesi ve güç kullanılmaması veya güçle tehdit etmemek ilkelerine bağlılık temelinde kuruyor.

Rusya ve Azerbaycan'ın kendi ulusal çıkarları doğrultusunda bağımsız dış politika yürüttüğü hatırlatılan beyannamede, iki ülkenin hem küresel hem de bölgesel çapta barışı güçlendirmek, istikrar ve güvenliği artırmak için iş birliği yaptığı belirtildi.

İki ülkenin güncel uluslararası meselelerde aynı veya yakın pozisyonları alacağı ifade edilen beyannameye göre Rusya ve Azerbaycan, taraflardan birinin görüşüne göre barışı tehdit edebilecek, barışı ihlal edebilecek veya taraflardan birinin güvenlik çıkarlarını etkileyebilecek durumlar oluştuğunda aynı zamanda bu gibi durumların oluşması tehdidi ortaya çıktığında durumu çözmek için acil istişareler yapacak.

Rusya ve Azerbaycan, taraflardan birinin görüşüne göre iki ülke arasındaki stratejik ortaklığa ve müttefik ilişkilerine zarar verebilecek her türlü eylemden kaçınacak.

Beyannameye göre Rusya ve Azerbaycan, kendi topraklarında taraflardan diğerinin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne karşı faaliyetleri kararlılıkla engelleyecek.

Ulusal çıkarları karşılayan ve üçüncü ülkelere yönelik olmayan ikili askeri ve politik işbirliği geliştirmeyi öngören beyannameye göre Rusya ve Azerbaycan askeri iş birliğini geliştirecek. Taraflar, silah ve askeri teçhizatın bakım, onarım ve modernizasyonu için hizmet merkezlerinin oluşturulmasının yanı sıra çeşitli askeri ürünlerin ortak üretiminin organizasyonu için çabalarını yoğunlaştıracak.

Beyannameye göre Rusya ve Azerbaycan, güvenliği sağlamak, barış ve istikrarı korumak için BM Şartı, farklı uluslararası anlaşmalar ve taraflardan her birinin uluslararası yasal yükümlülüklerini dikkate alarak birbirlerine askeri yardım sağlamayı düşünebilir.

Üçüncü ülkeler aracılığıyla gerçekleştirilenler de dahil olmak üzere, birbirlerine karşı herhangi bir eylemde bulunmaktan kaçınmayı taahhüt eden Rusya ve Azerbaycan, uluslararası terörizme, aşırılıkçılığa ve ayrılıkçılığa, ulusötesi organize suçlara, silah, uyuşturucu ve insan ticareti ve siber suçlara aynı zamanda da yeni güvenlik tehditleriyle mücadelede ve onların etkisiz hale getirilmesinde çabalarını birleştirecek.

Rusya ve Azerbaycan'ın, karşılıklı yarar sağlayan ticaret, ekonomik, yatırım, bilimsel ve teknik işbirliğini derinleştirmeyi, üretim ve bilimsel işbirliğini artırmayı ve her türlü mülkiyet türünden ekonomik varlıklar arasındaki doğrudan temasları niteliksel olarak yeni bir düzeye çıkarmayı amaçladığı belirtilen beyannameye göre taraflar, diğer tarafın çıkarlarına doğrudan veya dolaylı olarak zarar veren herhangi bir ekonomik faaliyette bulunmaktan kaçınacak.

Taraflar, ulusal mevzuatları çerçevesinde metalurji, petrol, gaz ve ağır makine sanayii, havacılık, otomotiv, kimya, ilaç ve hafif sanayi, tarım, yol yapımı ve gıda makine işletmeleri arasındaki ekonomik bağları daha da geliştirecek.

Rusya ve Azerbaycan karşılıklı ödemelerde ulusal para birimlerinin kullanımına, banka kartlarına ortak hizmet de dahil olmak üzere ödeme sistemlerinin uyumluluğuna ve iki ülkenin bankaları arasında doğrudan ilişkilerinin geliştirilmesine olanak sağlayacak.

Taraflar, kendi topraklarından geçen uluslararası ulaştırma koridorlarının güvenliğinin ve kesintisiz işleyişinin sağlanmasına yönelik olarak birbirlerinin çabalarını destekleyecekler, ulusal mevzuat ve ikili anlaşmalar çerçevesinde birbirlerinin transit geçişi için elverişli koşullar yaratacak.

Beyannameye göre Rusya ve Azerbaycan nükleer enerjinin barışçıl kullanımında karşılıklı yarar sağlayan işbirliği geliştirme olasılığını değerlendirecek.

UKRAYNA İŞGALİ SONRASI ALİYEV'DEN AÇIKLAMA

Azerbaycan'ın Rusya ve Ukrayna konusundaki tavrını anlamamız için Aliyev'in yaptığı son açıklamaya göz atmamız gerekiyor.

Rusya'nın Ukrayna’daki askeri harekatı hakkında değerlendirmelerde bulunan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Rusya’nın yeni yaptırımlara karşı mukavemet göstereceğini kaydetti.

Moskova’da gazetecilere demeç veren Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, "Tahmin etmek zor ama açıkçası bu uzun bir sürecin başlangıcı. Açıkçası, Rusya devlet başkanı (Donetsk ve Luhansk halk cumhuriyetlerinin bağımsızlığını tanıma) kararını verdiğinde, sanırım bu sürecin uzayacağını anladı" dedi.

Sputnik Türkiye'nin haberine göre, Rusya’nın potansiyeli, coğrafyası ve kabiliyetini öne çıkararak her türlü yaptırıma karşı dirençli olduğunu belirten Aliyev, "Bu benim kişisel görüşüm ve Rusya’ya daha önce uygulanan yaptırımlar da bunu kanıtlıyor" dedi.

Yaptırımların etkisiz olacağı konusunda pozitif olduğunu açıklayan Aliyev, "Yaptırımlar aslında Rus üreticilerin ithalata bağımlılıklarını azaltmasına yardımcı oldu" dedi.

Batı’nın 'Rus ekonomisine elbette darbe indireceğini' söyleyen Aliyev, Putin’in harekât kararını verirken muhtemelen bunu da hesaba kattığını düşündüğünü ifade etti.

---