AYM, 'yardım'ın geri alınmasını hak ihlali saydı

Anayasa Mahkemesi, Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi (KDRP) kapsamında yapılan inşaat malzemesi yardımı geri alınan kişinin, mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

Resmi Gazete'de yayımlanan karar göre, 2000'de çıkarılan bir genelgeyle Muş'un Eralanı köyü halkı, başta terör olmak üzere çeşitli nedenlerle köylerinden ayrılan ailelerden gönüllü geri dönmek isteyenler için uygulanan KDRP kapsamına alındı.

Daha önce bu köyde yaşayan Servet Sancar, proje komisyonuna başvurdu ve şartname imzalayarak köyüne ev inşa etmek için yapı malzemesi aldı.

Evi inşa eden Sancar'a yapılan yardımın, şartnameye aykırı bir şekilde köye dönüp yerleşmediği gerekçesiyle geri alınması için dava açıldı.

Muş Sulh Hukuk Mahkemesi davayı reddetti. Kararın temyiz edilmesi üzerine dosyayı görüşen Yargıtay 3. Hukuk Dairesi ise yerel mahkemenin ret kararını bozdu.

Bozmanın ardından yerel mahkeme, davayı kısmen kabul ederek, ayrıca yapılan nakdi yardımı borçtan düştü ve ev için verilen kalan miktarın davalı tarafından faiziyle ödenmesine hükmetti.
Kararın Yargıtayca da onanmasının ardından Sancar, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu. Yüksek Mahkeme, başvurucunun mülkiyet hakkının ihlal edildiğine, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasına karar verdi.

Kararda, söz konusu işlemin kanunilik ve meşru amaç unsurlarını taşıdığı ancak ölçülü olduğunun söylenemeyeceği belirtildi.

Bireyin hakkına yapılan müdahaleyle ulaşılmak istenen amaç arasında makul bir denge gözetilmesi gerektiği ifade edilen kararda, somut olayda söz konusu projenin imzalanan şartnamenin yanında 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun kapsamında yürütüldüğü anlatıldı.

Kanunda terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle maddi zarara uğrayan kişilerin zararlarının karşılanacağının düzenlendiğine işaret edilen kararda, hangi zararın kanun kapsamı dışında kaldığı ve ne tür zararların karşılanacağının yine kanunda açıkça belirtildiği kaydedildi.

Kararda, 5233 sayılı kanun ile ilgili olmayan bir sebeple ve proje komisyonunun yardım verilirken yaptığı tespitler değerlendirilmeden ayni yardım olan bedelin iadesinin kararlaştırılmasının başvurucu üzerinde aşırı ve orantısız yüke sebep olduğu, hakkın özüne dokunur şekilde ölçülülük ilkesini ihlal ettiği bildirildi.