ASEAN'ın muhalif liderleri, Myanmar için devrede

Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ülkelerinden muhalif liderler, askeri darbenin gerçekleştiği Myanmar'da siyasi kriz ve darbe karşıtı protestoculara güvenlik güçlerinin silahlı şiddetinin durdurulması için ASEAN'ın yeni bir vizyon geliştirmesi gerektiğini bildirdi.

Kamboçya ana muhalefet lideri Sam Rainsy, eski Endonezya Meclis Başkan Yardımcısı Fadli Zon, Malezya ana muhalefet lideri Enver İbrahim, Filipinler Senato Üyesi Kiko Pangilinan, eski Singapur Meclis Başkan Yardımcısı Charles Chong ve eski Tayland Dışişleri Bakanı Kasit Piromya'nın imzasının bulunduğu ortak açıklamada, Myanmar'da güvenlik güçlerinin insan hakları ihlallerine değinildi.

Liderlerin açıklamasında, ASEAN hükümetlerinin Myanmar'daki krizi çözmeye çalışmakta başarısız olduğu vurgulanarak, "Myanmar'daki demokrasi yanlısı cesur protestocular, cunta tarafından öldürülürken; diğer ASEAN hükümetleri, can kayıplarına son verme ve cuntaya baskı kurma konusunda siyasi irade ve birlik göstermekten aciz düşmüştür." ifadesi kullanıldı.

Myanmar'da yaşananların, ASEAN hükümetlerinin bölgesel krizleri çözmedeki acizliğinin bir sonucu olduğu belirtilen açıklamada, "Sınır ötesi orman yangını dumanları, Arakan sorunu ve bölgede yaşanan çok sayıda insan hakları ihlalleri gibi birçok konuda ASEAN devletleri, toplumlarını koruyamamıştır." değerlendirmesinde bulunuldu.

"Bölge hükümetleri, Myanmar'ın ASEAN üyeliğini askıya almalıdır"

Açıklamada, bölge devletlerinin benimsediği "başka devletlerin içişlerine karışmama" doktrininin demokrasi ve temel insan haklarının gelişimine mani olduğu vurgulanarak, şunlar kaydedildi:

"ASEAN hükümetlerinin artık modası geçmiş doktrinleri bir kenara bırakıp yeni bir vizyon geliştirmesi ve Myanmar cuntasına ekonomik yaptırım uygulama seçeneğini masaya yatırması gerekmektedir. Diğer bütün ASEAN ülkelerinin Myanmar'a birlik halinde mesaj göndererek siyasi tutukluların serbest bırakılması, 1 Şubat askeri darbesinden önceki siyasi iklimin yeniden canlandırılması ve halkın iradesine saygı duyulmasını talep etmeleri şarttır."

Cuntanın, şimdiye kadar sebep olduğu can kayıplarından ötürü hukuk önünde hesap vermesi gerektiğine işaret edilen açıklamada, "Bölge hükümetleri bir araya gelmeli ve Myanmar'ın ASEAN üyeliğini askıya almalıdır." ifadesi kullanıldı.

Myanmar'daki askeri darbe

Myanmar ordusu, kendisine yakın siyasi grupların 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddialarını ortaya atmasının ve ülkede siyasi gerilimin yükselmesinin ardından 1 Şubat'ta yönetime el koymuştu.

Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkiliyi ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve 1 yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti.

Türkiye darbeyi kınamış, Batı ülkelerinden de darbeye yönelik çeşitli tepkiler ve eleştiriler gelmişti.

Myanmarlılar, 6 Şubat'ta demokrasiye dönüş talebiyle gösterilere başlamıştı. Güvenlik güçlerinin silahlı müdahalelerinde 200'ün üzerinde gösterici hayatını kaybetti, 1500'ün üzerinde kişi tutuklu bulunuyor.

Ülkede geniş katılımlı gösteriler sürerken gözaltındaki üst düzey hükümet yetkililerinin askeri mahkemede yargılanmalarına devam ediliyor.