"Aramco'nun New York borsasına sunulmaması halka arzına zarar verir"

NEW YORK (AA) - ÖVÜNÇ KUTLU - Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi Aramco'nun New York borsasına sunulmamasının halka arzına zarar vereceği bildirildi.

ABD Kongresinin geçen sene, "teröre destek veren ülkelere" dava açılmasına imkan tanıyan JASTA adlı yasayı kabul etmesinin ardından, 11 Eylül saldırılarında ABD'de hayatını kaybedenlerin ailelerine Suudi Arabistan aleyhine dava açma imkanı tanınmıştı. Ancak, Suudi hükümet Aramco'nun IPO'su için Londra, Hong Kong, Tokyo ve Suudi borsası Tedavul'ü değerlendirirken, yasa nedeniyle Aramco'nun hisselerinin New York borsasına sunulma ihtimalinin azaldığı gündeme geldi.

Aramco'nun 2018'de yapılması planlanan ilk halka arzında (IPO) hisselerinin New York borsasına sunulma ihtimalini AA muhabirine değerlendiren New York'taki finansal danışmanlık ve araştırma şirketi MRV Associates Müdürü Mayra Rodriguez Valladares, Aramco'nun hisselerinin New York borsasında işlem görmemesinin şirketin IPO'suna zarar vereceğini söyledi.

- "New York borsası, Aramco'nun elde edeceği likiditeyi azami seviyeye çıkarır"

Rodriguez Valladares , dünyanın en büyük petrol şirketi Aramco'nun hisselerinin dünyanın en büyük borsası olan New York borsasında işlem görerek elde edeceği likiditeyi azami seviyeye çıkaracağının altını çizerek, diğer ülkelerin borsalarında likidite sorunuyla karşılaşabileceğini ifade etti.

Suudi borsası Tedavul'un hacminin Aramco'nun IPO'sunu tek başına kaldıramayacağı bilgisini paylaşan Rodriguez Valladares, Londra borsasının İngiltere'nin Avrupa Birliğinden ayrılması (Brexit) nedeniyle hala risk taşıdığını, Hong Kong ve Tokyo borsalarının da New York borsasına kıyasla daha az likidite sağladığını dile getirdi.

Rodriguez Valladares, New York borsasında Aramco'nun hisselerinin dünyanın en büyük yatırımcılarını çekeceğini vurgularken bunun kolay olmayacağını savundu.

Aramco'nun New York borsasında IPO'su için öncelikle finansal bilgilerini, hesaplarını ve ham petrol stoklarını denetime açarak daha şeffaf hale gelmesi gerektiğini belirten Rodriguez Valladares, sözlerine şöyle devam etti:

"Öncelikle Aramco'nun 11 Eylül yasası nedeniyle New York borsasına hisselerini sunmama tehdidinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini görmeliyiz. Dünyada halka açık her şirket için hisselerini New York borsasına sunma büyük bir ayrıcalıktır. Ancak, bu zorlukları beraberinde getirir. Yatırımcılar için Aramco'nun ham petrol rezervleri büyük önem taşıyor. Aramco da sadece petrol üreten bir şirketten yenilenebilir gibi diğer enerji kaynaklarına yönelmek, portföyünü zenginleştirmek istiyor. Suudi hükümeti de petrol gelirlerine aşırı derecede bağımlı olan ekonomisini çeşitlendirmek ve farklı alanlara yatırım yapmayı arzuluyor. Aramco'nun New York borsasında işlem görmesi Suudiler için de çok iyi bir yatırım olacaktır. İleride Suudi Arabistan'ın diğer şirketlerinin halka arzını da kolaylaştıracaktır."

- "Şeffaflık yatırımcılar için önemli"

Londra'da bulunan Ekonomik Araştırma ve Strateji Enstitüsü Arabia Monitor'un Başekonomisti Florence Eid-Oakden da Aramco'nun New York borsasında işlem görmeye başlamasıyla hem şirketin hem de Suudi Arabistan'ın küresel finans dünyasına adım atacağını bildirdi.

Eid-Oakden, Aramco'nun halka arzının gerçekleşebilmesi için şirketin hesaplarını ve ham petrol rezervlerini bağımsız denetim kuruluşlarına açması gerektiğini vurgulayarak, firmanın petrol arama ve üretim faaliyetleri gibi daha karlı alanlarında sağlanacak şeffaflığın yatırımcılar için önemine dikkati çekti.

ABD Başkanı Donald Trump'ın seçim kampanyası sırasında Başkan Barack Obama'nın JASTA yasasını veto etmesini "utanç verici" olarak tanımladığını hatırlatan Eid-Oakden, öte yandan, Trump'ın iş dünyasında yıllarca elde ettiği tecrübelere işaret etti.

Eid-Oakden, Trump'ın JASTA yasasını yürürlükten kaldırmasa bile, ABD-Suudi Arabistan ilişkilerine zarar vermemek için elinden geleni yapacağına inandığını savunarak, "Trump, JASTA'yı iki ülkenin ilişkilerinde engel olarak görüyor olabilir. ABD-Suudi özel sektör ilişkileri yakın dönemde daha belirgin bir hal alacaktır." dedi.

Şu anda Aramco'nun New York borsasına sunulmaması konusunda Suudi Arabistan'ın elde edeceği zararın faydadan daha ağır bastığının altını çizen Eid-Oakden, bütün finans dünyasının Aramco'nun IPO'sunu beklediğini sözlerine ekledi.

- Piyasa değeri 2 trilyon doları bulabilir

Suudi Kralı Selman'ın oğlu Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, geçen yıl açıkladığı "Vizyon 2030" planı kapsamında, ülkesinin petrol gelirlerine olan aşırı bağımlılığın azaltılmasının ve yatırımların artırılarak ülke ekonomisinin çeşitlendirilmesinin amaçlandığını duyurmuştu.

Plan kapsamında Aramco'nun yüzde 5'inin özelleştirilerek 100 milyar dolar gelir elde edilmesi hedeflenirken, şirketin piyasa değerinin yaklaşık 2 trilyon dolar olması bekleniyor.

Aramco'nun, söz konusu piyasa değerini yakalanması durumunda, şu anda 717 milyar dolarla dünyada piyasa değeri en yüksek şirket olan Apple'ı geride bırakması öngörülüyor.

Çinli e-ticaret devi Alibaba, Eylül 2014'te New York borsasında düzenlenen IPO'sunda 21,8 milyar dolar elde ederken, şirketin bugünkü piyasa değeri yaklaşık 250 milyar doları buluyor.