Anayasa Mahkemesi üyelerini kim yargılar AYM üyeleri nasıl yargılanabilir?

Mustafa Güneş / Sonhaberler.com

Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay arasında yaşanan "yetki krizi" sonrasında gözler AYM üyelerinin yargılanmasını düzenleyen kanun maddelerine çevrildi. Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri, görevleri sırasında işledikleri iddia edilen suçlar nedeniyle yargılanabilirler.

AYM ÜYELERİNİ KİM YARGILAR?

Türkiye'de Anayasa Mahkemesi üyelerini yargılayacak mahkeme, Yüce Divan sıfatıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni (TBMM) temsil eden ve yüksek yargı organı olan Anayasa Mahkemesi'dir.

Anayasa Mahkemesi, Yüce Divan sıfatıyla Cumhurbaşkanı, TBMM üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri ve kendi üyeleri de dahil olmak üzere belirli yüksek düzeyli devlet görevlilerini görevleriyle ilgili suçlamalar nedeniyle yargılar. Ancak, Anayasa Mahkemesi üyelerinin Yüce Divan'da yargılanabilmesi için TBMM'de belirli bir süreç izlenir ve gerekli çoğunlukla soruşturma açılması kararı alınması gerekir.

Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında soruşturma açılabilmesi için TBMM'de dörtte üç çoğunluk aranır ve eğer bu çoğunluk sağlanırsa, Anayasa Mahkemesi üyeleri Yüce Divan'da yargılanırlar. Yüce Divan'da alınan kararlar kesindir ve hiçbir mercii tarafından incelenemez veya değiştirilemez. Bu süreç, yargı bağımsızlığını ve hukukun üstünlüğünü korumak amacıyla tasarlanmıştır.

AYM ÜYELERİNİN YARGILANMASIYLA İLGİLİ KANUN MADDESİ

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 148. maddesine göre, Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında yapılacak soruşturmalar ve bu üyelere yönelik yargılama işlemleri açıkça belirtilmiştir. Anayasa Mahkemesi'nin Yüce Divan sıfatıyla yargılama yapacağı durumlar ve usuller de bu çerçevede tanımlanmıştır.

İlgili kanun maddesi şöyledir:

Anayasa'nın 148. Maddesi:

"Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri, görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesince yargılanırlar."

Bu madde, Anayasa Mahkemesi üyelerinin yargılanmasına dair temel kuralları belirler. Ancak Anayasa Mahkemesi üyelerinin nasıl ve hangi suçlamalarla Yüce Divan sıfatıyla yargılanabilecekleri hakkında daha fazla detay, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ve ilgili diğer yasal düzenlemelerde açıklanmış olabilir.

Bu maddenin uygulanma biçimi, suçlama ve soruşturmanın niteliğine göre değişebilir ve uygulama için TBMM'nin kararı gerekmektedir. Anayasa'da belirtilen bu madde ile Anayasa Mahkemesi üyeleri, diğer yargı mensupları gibi yargı bağımsızlığının korunması amacıyla, sadece görevleriyle ilgili suçlamalar nedeniyle ve belirli bir prosedür dahilinde yargılanabilirler. Bu sürecin işletilmesi de yine Anayasal güvenceler altındadır.

YARGITAY AYM ÜYELERİNİ YARGILAYABİLİR Mİ?

Hayır, Yargıtay, Anayasa Mahkemesi (AYM) üyelerini yargılayamaz. Anayasa Mahkemesi üyeleri, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar bakımından, Anayasa'nın 148. maddesi uyarınca sadece Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesi tarafından yargılanabilirler.

Yüce Divan olarak adlandırılan bu özel yargı mercii, Cumhurbaşkanı, bakanlar ve Anayasa Mahkemesi üyeleri gibi yüksek rütbeli devlet görevlilerinin görevleriyle ilgili suçlardan dolayı yargılandıkları mahkemedir. Anayasa Mahkemesi, Yüce Divan sıfatıyla toplandığında, bu tür davalara bakma yetkisine sahiptir ve bu durumda alınan kararlar kesindir.

Yargıtay ise, adli ve ceza mahkemelerince verilmiş olan ve kanun yollarına başvurulmuş kararları gözden geçiren en yüksek dereceli adli yargı organıdır. Yargıtay'ın görevi, genel olarak bireysel hukuk ve ceza davalarında kararları incelemek ve son kararı vermekle sınırlıdır ve Anayasa Mahkemesi üyeleri üzerinde yargı yetkisi bulunmamaktadır.

Kaynak: HaberMerkezi