2021 ulaşım ve haberleşmede tarihi yıl oldu

Ulaştırma ve haberleşme sektörü 2021 yılını stratejik projelerin tamamlandığı, bazılarında ilk adımların atıldığı ve yeni hedeflerin çizildiği gelişmelerle kapatmaya hazırlanıyor. Uydularla "uzay vatan"da Türkiye'nin haklarının garantiye alındığı, "çılgın proje" olarak adlandırılan Kanal İstanbul'da ilk temelin atıldığı bu yılki süreçlerin, 2022 yılında yeni adımlarla pekiştirilmesi hedefleniyor.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Türkiye'den 4 saatlik uçuş süresiyle 1 milyar 650 milyon insanın yaşadığı, 38 trilyon dolar gayrisafi milli hasılaya ve 7 trilyon dolar ticaret hacmine sahip 67 ülkeye ulaşılabiliyor. Ülkenin bu stratejik konumunun yüklediği misyonla hava, deniz, kara ve demir yollarının bölgesel kesişme ve hub noktası haline getirilmesine yönelik çalışmalar gerçekleştiriliyor.

Sosyodemografik, arazi kullanımına ait ulaştırma sistemleri, altyapı ve turizme ilişkin veriler ışığında hazırlanan Ulaştırma ve Lojistik Master Planı ile 2024-2028 dönemini kapsayan 12'nci Kalkınma Planı'na dayalı şekilde ülkenin bütünsel ve sürdürülebilir kalkınma hamleleri devam ediyor.

Ulaşım ve haberleşme sektörleri, başta ekonomi olmak üzere her alandaki gelişmenin ana lokomotifi işlevleriyle 2071 hedeflerine uzanan yolculukta en önemli dinamikler olacak. Bu sektörlerin dünya ve Türkiye'deki geleceğinin yol haritasının belirlendiği, lojistik, mobilite ve dijitalleşme vizyonuyla geleceğin ulaşım ve haberleşme teknolojilerinin sürdürülebilir bir dünyanın ve yaşamın kapılarını nasıl açabileceğinin konuşulduğu 12'nci Ulaştırma ve Haberleşme Şurası, bu yılın öne çıkan etkinliklerinden biri oldu.

- Demir yollarının yatırımdaki payı yüzde 48’e çıkarıldı

Demir yolunda verimliliği ve güvenliği artırmak üzere sinyalli hatlar yüzde 172, elektrikli hatlar yüzde 180 artırıldı.

2020 yılında Türkiye'ye yansıyan Kovid-19 salgınına rağmen demir yoluyla yurt içi yük taşımalarında gerileme olmadı. "Temassız taşımacılık" avantajından dolayı uluslararası taşımalarda önemli artış öngörülüyor. Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demir Yolu Hattı’nın hizmete girmesiyle Çin-Avrupa kesiminde demir yolu yük trafiğinde Orta Koridor’un etkin olarak kullanılma olanağı güçlendi. Bu hat, Çin'den Avrupa'ya giden ve Marmaray'ı kullanarak Avrupa'ya ulaşan ilk yük treninin geçtiği güzergah oldu. 11 bin 483 kilometrelik Çin-Türkiye parkuru 12 günde tamamlanıyor.

Gelecek yıllarda "Kuzey Hat" olarak belirtilen Çin-Rusya (Sibirya) üzerinden Avrupa’ya gerçekleşen yıllık 5 bin blok trenin yüzde 30’unun geçişinin Türkiye üzerinden gerçekleştirilmesi için çalışmalar devam ediyor.

Orta Koridor ve BTK Demir Yolu güzergahından yılda 1500 blok tren işletilmesi ve Çin-Türkiye hattında toplam 12 günlük seyir süresinin 10 güne düşürülmesi hedefleniyor.

- Projeler, Ulaştırma ve Lojistik Master Planı öngörüleriyle önceliklendirildi

Yüksek hızlı tren (YHT) sayesinde 4 destinasyonda 13 il ve ülke nüfusunun yüzde 44’üne ulaşıldı. Toplam yolculuk sayısı 60 milyonun üstüne çıktı.

Ulaştırma ve Lojistik Master Planı öngörüleri doğrultusunda projeler önceliklendirilirken çalışmalar hızla sürdürülüyor. Bu hatlardan, Ankara-Sivas YHT'sinin altyapı çalışmalarında yüzde 95, Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı'nda yüzde 47, Bursa-Yenişehir-Osmaneli Hızlı Tren Hattı altyapı çalışmalarında da yüzde 82 ilerleme sağlandı.

Son testlerin yapıldığı Konya-Karaman hattının yakın zamanda işletmeye açılması planlanıyor. Karaman-Ulukışla hattında ise altyapı çalışmalarında yüzde 83 fiziki ilerleme gerçekleştirildi.

Demir yolu yük ve yolcu yoğunluğunu dikkate alarak belirlenen güzergahlarda etüt proje çalışmaları devam ediyor. Toplam 3 bin 957 kilometrelik hatta ise etüt proje çalışmaları tamamlandı.

- TÜRASAŞ ile yerli üretim altyapı kapasitesi geliştiriliyor

Türkiye, raylı sistem sektöründe, demir yolu araçlarının üretiminde, lokomotif kurum olma hedefiyle sektör paydaşlarını aynı çatı altında toplayarak TÜRASAŞ ile güçlü sinerji yakaladı. Böylelikle raylı sistemler sektöründe milli tasarıma sahip ürünlerin geliştirilmesi, bunların dünya pazarına açılması, yüksek marka değerine kavuşulması amaçlandı.

Milli tren seti üretim çalışmalarından edinilen tecrübelerle saatte 225 kilometre hıza ulaşacak tren seti proje çalışmalarına başlandı. Prototipin 2022’de tamamlanması ve 2023’te seri üretime geçilmesi planlanıyor.

Dizel, elektrikli lokomotif, demir yolu bakım araçları, demir yolu araçlarının modernizasyonları, Tren Kontrol Yönetim Sistemi, vagon, dizel motor üretimlerine devam edilirken aynı zamanda milli demir yolu araçlarının geliştirilmesi için Ar-Ge çalışmaları da yürütülüyor.

- 5G’ye yerli ve milli imkanlarla geçilmesi için çalışmalar hızlandı

Haberleşme sektöründe, bilgi ve iletişim altyapısının güçlendirilmesi ve yaygınlaştırılması, geniş bant altyapısının ve kullanımının yaygınlaştırılması, sektörde etkin rekabetin ve tüketici refahının geliştirilmesi, yerli ve milli üretimin desteklenmesi, siber güvenliğin geliştirilmesi hedefleniyor.

Sektör büyüklüğü 187 milyar liraya yaklaşırken mobil abone sayısı 87 milyon kişiye, fiber hat uzunluğu 455 bin kilometreye ulaştı.

Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi ile elektronik haberleşme altyapısında dışa bağımlılığın kaldırılması amaçlanıyor. 5G altyapısında ihtiyaç duyulan antenden çekirdek şebekesine kadar tüm ürünlerin, yerli ve milli imkanlarla geliştirilmesi için çalışmalar hızlandırıldı.

Yerli GPS Projesi'nde de ilk adım atıldı. Ulusal Konum Belirleme Sistemi'nin 2023’te devreye alması planlanıyor.

Mavi Vatan Uydu Haberleşme Projesi ile deniz sahasında haberleşmenin güvenli şekilde yapılması sağlanacak.

- Çamlıca TV Kulesi görüntü kirliliğini ortadan kaldırdı

369 metreyle Avrupa'nın en yüksek kulesi olan Çamlıca TV Kulesi, dünyada bir ilki gerçekleştirerek, tek noktadan 100 FM yayınıyla radyolara hizmet veriyor. Çamlıca Kulesi'ndeki yüksek verimli anten ve verici sistemleri sayesinde sağlanacak enerji tasarrufu da maksimum seviyede bulunuyor.

Çamlıca Tepesi'ndeki antenler nedeniyle oluşan görüntü kirliliği de bu sayede ortadan kaldırıldı. Kule, ülkede karasal sayısal yayına geçişin altyapısını oluşturdu.

- Bir yılda iki uydu fırlatıldı

Türksat, yapılan yatırımlar sayesinde Asya, Avrupa ve Afrika'da 118 ülkede yaşayan 3 milyar insana ulaşan uydu kapasitesine erişti.

Uydu haberleşme kapasitesi geliştirilmeye devam ediliyor. 8 Ocak’ta uzaya gönderilen Türksat 5A, 28 Haziran'da hizmete alındı. 19 Aralık'ta uzaya başarıyla fırlatılan Türksat 5B'nin ise gelecek yıl haziran ayında yörüngeye ulaşması bekleniyor. Türksat 5A’nın yörüngede 32 yıl, Türksat 5B’nin ise 35 yıl hizmet vermesi öngörülüyor.

Türkiye’nin en büyük Ar-Ge projelerinden Yerli Haberleşme Uydusu Türksat 6A'ya ilişkin çalışmalar ise devam ediyor. Uydunun 2023’te uzaya fırlatılması planlanıyor.

- Deniz ticaret filo sıralamasında hedef ilk 10

Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye'nin denizci kimliğini ön plana çıkarmak için yürütülen çalışmalar sonucu ülke, deniz ticaret filo sıralamasında 15’inci sıraya yerleşti. Yeni hedef, gelecek dönemde ilk 10’a girebilmek olarak belirlendi.

Karadeniz’in çıkış kapısı Filyos Limanı, Batı Karadeniz’in ihracat merkezi olacak. Bir başka liman projesi olan Rize İyidere Lojistik Limanı'nın yapımına da başlandı. Bu yıl tamamlanan 5 kıyı yapısı projesi bulunuyor.

- 2050’li yıllarda boğazlardan geçecek gemi sayısı 78 bine ulaşacak

Dünyadaki ticaret hacmi ve bölge ülkelerindeki gelişmeler dikkate alındığında, 2050’li yılarda Türk boğazlarından geçecek gemi sayısının 78 bine ulaşması öngörülüyor.

Mühendislik çalışmalarında 204 bilim insanının görev aldığı Kanal İstanbul Projesi, tamamlandığında başta İstanbul Boğazı ve çevresindeki vatandaşların can ve mal güvenliğini sağlamanın yanında, Boğaz'ın tarihsel ve kültürel dokusunun korunmasını, buradaki trafik yükününün hafifletilmesini, Boğaz giriş ve çıkışlarında 2 ve daha fazla günü bulabilen beklemelerin azaltılmasını beraberinde getirecek.

Türkiye, Kanal İstanbul ile uluslararası ulaştırma ve lojistik koridorlarından daha fazla pay alacak ve küresel ticarette daha etkin rol oynayacak.

Kuzey Marmara Otoyolu kapsamında inşa edilen 45 kilometrelik Başakşehir-Bahçeşehir-Hadımköy kesiminin bir parçası olmakla birlikte Kanal İstanbul’un Sazlıdere kesiminde geçişi sağlayacak gergin eğik askılı Sazlıdere Köprüsü'nün inşasına başlandı.

Ayrıca, Kapıkule-Halkalı Hızlı Tren Projesi, Kanal İstanbul’un altından geçecek şekilde projelendirilen Halkalı-Ispartakule kesiminde de çalışmalar devam ediyor.

- Türkiye havacılıkta "dünyanın en geniş uçuş ağına" sahip ülkeleri arasında

Türkiye’de bugün iç hat uçuşları 7 merkezden 56 noktaya gerçekleştiriliyor. Türk sivil havacılığı sayesinde “dünyanın en geniş uçuş ağına” sahip ülkelerin başında yer alan Türkiye, 128 ülkede 335 noktaya ulaşıyor.

Emisyon Veri Yönetim Sistemi Projesi ile de hava yollarından kaynaklı tüm emisyonların uluslararası standartlara göre izleme-raporlama-doğrulama süreci çevrim içi yazılım üzerinden yapılacak.

- Rize-Artvin Havalimanı’nda sona doğru

Yakın zamanda açılması hedeflenen ve bölgesini hareketlendirecek Rize-Artvin Havalimanı, Yozgat Havalimanı ve Bayburt-Gümüşhane Havalimanı projelerinin altyapı çalışmaları sürüyor.

Gaziantep Havalimanı Yeni Terminal Binası ile Apron yapım çalışmaları tamamlanırken 73 bin metrekare büyüklüğünde yıllık 6 milyon yolcu kapasiteli havalimanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törenle hizmete açıldı.