2018 Yılında Para ve Kur Politikası Raporu

İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) 2018 Yılı Para ve Kur Politikası Raporu'nda, bu yıl sonunda yaklaşık 20 milyar dolar olması beklenen reeskont kredisi kullanımının gelecek yıl da benzer seviyede gerçekleşeceği belirtilerek, "TCMB döviz rezervlerine katkının 2017 sonunda yaklaşık 12,3 milyar dolar, 2018'de ise 18 milyar dolar civarında olması öngörülmektedir." ifadesi kullanıldı.

TCMB'nin, 2018'de uygulayacağı para ve kur politikasının genel çerçevesi ile takip eden üç yıla ilişkin enflasyon hedeflerini açıkladığı 2018 Yılı Para ve Kur Politikası Raporu, bankanın internet sitesinde yayımlandı.

Raporun "2017 Yılında Döviz Likiditesi ve Rezerv Gelişmeleri" bölümünde, bu yıl TCMB tarafından döviz likiditesi yönetiminde kullanılan başlıca araçlar hakkında bilgi verilerek, bu araçlar Türk lirası depoları karşılığı döviz depoları ihaleleri, enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerine yapılan döviz satışları ve zorunlu karşılıklar şeklinde sıralandı.

Bunlara ilave olarak, 20 Kasım'dan itibaren Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerine başlandığı anımsatılan raporda, 2017'de Türk lirası karşılığı döviz alım/satım ihalelerinin kullanılmasına ve doğrudan döviz alım/satımı yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı ifade edildi.

Raporda, bankaların TCMB'den döviz deposu almak üzere kullanabilecekleri yaklaşık 50 milyar dolar seviyesinde toplam limitleri bulunduğu, ancak 2017'de herhangi bir kullanım olmadığı bildirildi.

Türk lirası depoları karşılığı döviz depoları işlemleri ile toplamda en fazla 6,25 milyar dolarlık geçici döviz likiditesi sağlandığı aktarılan raporda, 20 Kasım'da başlanan Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemleri ile 30 Kasım itibarıyla toplam 1,2 milyar dolarlık işlem yapıldığı bilgisi verildi.

Raporda, bu yıl enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerine yaklaşık 6,9 milyar dolar satılırken, ihale yöntemiyle veya doğrudan döviz satışı yapılmadığı vurgulanarak, "Zorunlu karşılıklar ve rezerv opsiyonu mekanizması (ROM), döviz rezervlerini ve döviz likiditesini etkileyen diğer önemli araçlardır. 2017'de yabancı para zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimleri için 50 baz puan indirilmiş olup, bu yolla piyasaya yaklaşık 1,5 milyar dolar döviz likiditesi sağlanmıştır. Ayrıca 6 Kasım'da yapılan basın duyurusuyla ROM kapsamında döviz imkan oranının üst sınırının yüzde 60'tan yüzde 55'e düşürülmesi ve tüm dilim aralıklarının da 5'er puan aşağı çekilmesi sonucunda sisteme yaklaşık 1,4 milyar dolar döviz likiditesi sağlanmıştır." değerlendirmeleri yapıldı.

- "İhracat reeskont kredileri dış ticaretin dengelenmesine katkı sağlamaktadır"

Raporda, Ekim 2016'da, altın cinsinden tasarrufların ekonomiye kazandırılması ve rezervlerin artırılması amacıyla, işlenmiş veya hurda altından dönüştürülen standart altının zorunlu karşılığa kabul edilmesine yönelik, ROM kapsamında yüzde 5'lik yeni bir imkan dilimi oluşturulduğu hatırlatıldı.

Bu dilimin rezerv opsiyonu katsayısının 1 olarak belirlendiği anımsatılan raporda, söz konusu imkanın 2017'de de bankalarca kademeli şekilde artan oranda kullanılmaya devam edildiği bildirildi.

Raporda, finansal kuruluşların ROM imkanlarını istikrarlı bir biçimde kullandığı, TL ve yabancı para cinsi göreli maliyetlerdeki değişim ile kısa dönem likidite ihtiyaçlarını dikkate alarak her zorunlu karşılık döneminde ROM kullanım oranlarını ayarladığı dile getirildi.

Türk lirası olarak kullandırılan reeskont kredilerinin, 2017'de de TCMB döviz rezervlerine katkı sağlayan araçlardan biri olmaya devam ettiği vurgulanan raporda, "İhracat reeskont kredilerinde, bankamızca 0-120 gün vadeli kredilere 1 aylık LIBOR/EURIBOR, 121-360 gün vadeli kredilere ise 6 aylık LIBOR/EURIBOR faiz oranları uygulanmaktadır. İhracat reeskont kredilerinin sektörel ve bölgesel bazda çeşitlendirilmesi ve kredi kullanan firma sayısında görülen artış dış ticaretin dengelenmesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca, ihracat pazarlarının genişletilmesi ve katma değeri yüksek ürünlerin üretimi de teşvik edilmiştir." ifadelerine yer verildi.

- "Brüt döviz rezervleri 2017'de yaklaşık 9 milyar dolar arttı"

Raporda, yılın ilk ve son çeyreğinde, piyasalarda yaşanan gelişmeler ve döviz kurlarındaki yüksek oynaklık göz önünde bulundurularak, finansal istikrarı desteklemek amacıyla, reeskont kredisi kullandırılan firmalara yabancı para cinsinden borçlarının TL cinsinden ödenmesi suretiyle kolaylık sağlanmasının hedeflendiği bildirildi.

Bu yılın şubat ayında yapılan değişiklikle 1 Ocak 2017'den önce kullandırılan ve 31 Mayıs 2017'ye kadar vadesi dolacak reeskont kredilerinin, vadesinde ödenmesi kaydıyla geri ödemelerinin TL olarak da yapılabilmesine imkan tanındığı anımsatılan raporda, şunlar kaydedildi:

"Bu işlemler için TCMB tarafından 2 Ocak 2017'de ilan edilen döviz alış kurlarının esas alınması kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda 683 firmaya kullandırılan yaklaşık 4 milyar dolar karşılığında bin 714 adet reeskont kredisi TL olarak geri ödenmiştir. 2017'nin kasım ayında yapılan değişiklikle, 6 Kasım 2017'den önce kullandırılan ve 1 Şubat 2018'e (dahil) kadar vadesi dolacak olan reeskont kredilerinin geri ödemelerinin, kredinin vadesinde ödenmesi kaydıyla, TL olarak yapılabilmesine olanak tanınması ve bu işlemlerde dolar için 3,70, avro için 4,30, İngiliz sterlini için 4,80 kurlarının; kredi kullanım tarihindeki işlem kurunun sabitleme kurundan yüksek olması durumunda ise kredi kullanım tarihindeki işlem kurunun esas alınması kararlaştırılmıştır.

Bu yıl sonunda yaklaşık 20 milyar dolar olması beklenen reeskont kredisi kullanımının gelecek yıl da benzer seviyede gerçekleşeceği, TCMB döviz rezervlerine katkının 2017 sonunda yaklaşık 12,3 milyar dolar, 2018'de ise 18 milyar dolar civarında olması öngörülmektedir."

Raporda, döviz likiditesini etkileyen bu işlemler sonucunda, 2017'de brüt döviz rezervlerinin bir önceki yıla göre yaklaşık 9 milyar dolar artış kaydettiğine işaret edildi.

TCMB nezdinde dolar cinsinden tutulan zorunlu karşılıklara, rezerv opsiyonlarına ve serbest hesaplara ödenen faiz, uluslararası piyasalardaki referans faiz oranlarındaki gelişmeler dikkate alınarak 2017'de toplam 50 baz puan artırıldığı aktarılan raporda, bankalar ve finansman şirketlerinin TCMB nezdindeki bloke zorunlu karşılık ve ihbarlı döviz mevduat hesaplarında tutulan avro cinsi döviz hesap bakiyelerine uygulanan yüzde 0'lık komisyonda bu yıl herhangi bir değişiklik yapılmadığı bilgisi verildi.

- "Bankalara döviz likiditesi imkanı sağlanmaya devam edilecek"

Raporun "2018 Yılında Döviz Likiditesi Yönetimi" bölümünde, TCMB nezdindeki Döviz Depo Piyasasında bankalara toplam yaklaşık 50 milyar dolar limit ile 1 hafta vadeli döviz likiditesi imkanı sağlanmaya devam edileceği bildirildi.

Bankaların kendilerine tanınan limitler çerçevesinde TCMB'ye 1 hafta, 2 hafta ve 1 ay vadeli teminat döviz depo getirebileceği aktarılan raporda, "Enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerinin döviz ihtiyacının gerekli görülen kısmı Hazine ve TCMB tarafından doğrudan karşılanacaktır. 2018 yılında, Türk lirası depoları karşılığı döviz depoları ihaleleri ile Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerine devam edilebilecektir." denildi.

Raporda, piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak spekülatif davranışlar sonucunda kurlarda sağlıksız fiyat oluşumları gözlenmesi ve aşırı oynaklık durumlarında piyasaya esnek ihaleler yoluyla veya doğrudan müdahale edilebileceği vurgulanarak, şunlar kaydedildi:

"Döviz ve efektif piyasalarında TCMB ile söz konusu piyasalarda işlem yapmaya yetkili bankalar arasında gerçekleştirilen döviz karşılığı efektif işlemlerine 2018 yılında da devam edilecektir. Altın cinsinden tasarrufların ekonomiye kazandırılarak rezervlerimizin artırılması amacıyla yurt içi yerleşiklerden toplanacak işlenmiş veya hurda altından dönüştürülmüş standart altınlar ile yurt içinde cevherden üretilen standart altınların Türk lirası karşılığında alımına ilişkin bankalara tanınan imkanlar 2018 yılında da devam ettirilecektir. TCMB, geçmişte olduğu gibi 2018 yılında da döviz piyasasının sağlıklı çalışması ve döviz likiditesinin dengelenmesi amacıyla, döviz arz ve talep gelişmelerini yakından takip ederek gerekli önlemleri almaya devam edecektir."

Raporda, gelecek yıla ilişkin PPK toplantıları ve rapor takvimi de yayımlandı. Buna göre ilgili tarihler şöyle;

PPK Toplantıları PPK Özetinin İnternet Yayını Enflasyon Raporu Finansal İstikrar Raporu 18 Ocak 2018 25 Ocak 2018 30 Ocak 2018 07 Mart 2018 14 Mart 2018 25 Nisan 2018 30 Nisan 2018 30 Nisan 2018 31 Mayıs 2018 07 Haziran 2018 14 Haziran 2018 24 Temmuz 2018 31 Temmuz 2018 31 Temmuz 2018 13 Eylül 2018 20 Eylül 2018 25 Ekim 2018 31 Ekim 2018 31 Ekim 2018 30 Kasım 2018 13 Aralık 2018 20 Aralık 2018

(Bitti)