2018 yılı bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonunda

TBMM (AA) - Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, dördüncü çeyrekte bir miktar hız kaybetse de yıl genelinde yüzde 6'nın üzerinde güçlü bir büyüme yakalanacağını düşündüğünü belirterek, "Rahatlıkla iddia edebiliyoruz ki yıl sonu verileri açıklandığında, çoğu uluslararası kuruluşun yanıldığını, Türkiye ekonomisinin dinamiklerini yeterince dikkate almadıklarını hep birlikte göreceğiz." dedi.

Zeybekci, bakanlığının 2018 yılı bütçesinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı sunumda, Hükümet ve bakanlık olarak, dünyada yaşanan gelişmeleri proaktif şekilde takip ettiklerini, tüm muhtemel senaryoları ve bunların etkilerini göz önünde tutarak çalışma yaptıklarını bildirdi.

Zeybekci, dünya ticaretinin 2017’de biraz daha toparlanarak, yıl sonu itibarıyla miktar bazında yüzde 3,6 düzeyinde artmasının öngörüldüğüne işaret ederek, 2018'de ise küresel ticarette yüzde 3,2 oranında artış beklendiğini belirtti.

Dünya konjonktüründe son 15 yılda yaşanan zor sürece rağmen, ülke ekonomisinin bu dönemde çok daha olgun ve sağlam hale geldiğine değinen Zeybekci, "Küresel gelişmelerin yanı sıra, ülkemizde yaşanan 15 Temmuz hain işgal girişimine rağmen ekonomimiz 2016 yılında yüzde 3,2 büyüdü. 2017'de de büyümemiz güçlenerek devam ediyor. 2017'nin ilk çeyreğinde yüzde 5,2 gibi yüksek bir oranda büyüyen ekonomimiz ikinci çeyrekte yüzde 5,1 büyümüş ve AB üyeleri arasında en hızla büyüyen 5. ülke olmuştur." diye konuştu.

Zeybekci, yılın geri kalanı için öncü veriler değerlendirildiğinde, Türkiye ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde beklentilerin üzerinde büyüyeceğinin öngörüldüğünü aktararak, "Dördüncü çeyrekte büyümemiz bir miktar hız kaybetse de yıl genelinde ekonomimizin yüzde 6'nın üzerinde güçlü bir büyüme yakalayacağını düşünüyorum." ifadesini kullandı.

Yılın ilk yarısında gösterilen güçlü performansın ardından uluslararası kuruluşların Türkiye'ye ilişkin büyüme tahminlerini yukarı yönlü revize etmeye başladığına dikkati çeken Zeybekci, sözlerini şöyle sürdürdü:

"IMF 2017 yılında 3 defa revize tahminde bulunarak, üçüncü revizesinde büyüme beklentimizi 2,6 puan yukarı çekti ve yüzde 5,1 olarak açıkladı. Eminiz yıl sonunda bu da tutmayacak. Dünya Bankası da ülkemizin 2017 yılı büyüme tahminini 0,4 puan yukarı çekerek yüzde 4'e yükseltti. Ayrıca Dünya Bankası, 2017 yılı 3. çeyrek büyüme verisinin açıklanmasının ardından tahminlerini yüzde 5 düzeyine revize edeceklerini açıkladı. Rahatlıkla iddia edebiliyoruz ki yıl sonu verileri açıklandığında, çoğu uluslararası kuruluşun yanıldığını, Türkiye ekonomisinin dinamiklerini yeterince dikkate almadıklarını hep birlikte göreceğiz."

- Bavul ticareti etkisi

Zeybekci, yılın ilk yarısındaki yüzde 5,1'lik büyümeye net ihracatın 2, yatırımların ise 1,9 puan katkı sağladığını anlatarak, ülkenin önümüzdeki yıllarda büyüme hikayesinin net ihracata ve yatırımlara dayalı olacağını vurguladı.

Türkiye'nin genişletilmiş ihracatına dikkati çeken Zeybekci, "Bu ihracat, mal, hizmet, serbest bölgelerden gerçekleşen ve bavul ticareti yoluyla yapılan ihracatın toplamıdır. 2016'da ihracat 142,5 milyar dolar iken, 189,9 milyar dolarlık genişletilmiş ihracat tutarına ulaşıldı. 198,6 milyar dolar olan 2016 ithalatımız ise aynı şekilde hesaplandığında 215,9 milyar dolar seviyesinde. Buna göre, dış ticaret hacmimiz 2016'da 406 milyar dolar oldu. Bu hesaplama ile 2016'da ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 71,8 değil, yüzde 88 olarak gerçekleşti. Amacımız bu oranı yüzde 100'lere çekmektir." dedi.

Bu yılın 10 aylık döneminde ihracatın yüzde 10,4 artışla 129,1 milyar dolara, ithalatın ise yüzde 16,5 artışla 190,3 milyar dolara ulaştığını vurgulayan Zeybekci, miktar bazında, ihracat miktar endeksinin 8 ayda yüzde 11 oranında arttığını bildirdi. Zeybekci, aynı dönemde, işlenmemiş altın hariç tutulduğunda, ihracattaki artışın yüzde 10,4'ten yüzde 12,1'e yükseldiğini, ithalattaki artışın da yüzde 16,5'ten yüzde 11'e gerilediğini belirtti.

Bakan Zeybekci, şu değerlendirmelerde bulundu:

"İhracatımız, 2017 yılında da artışını hızlı şekilde sürdürmüş ve yıllıklandırılmış olarak ekim ayı itibarıyla şimdiden 155 milyar dolar seviyesini yaklaşmıştır. Bu artış eğiliminin yılın geri kalanında da devam edeceğini ve 2017 sonunda Orta Vadeli Program'da (OVP) yer alan 156,5 milyar dolar ihracat hedefini rahatlıkla aşarak, tarihi zirve olan 157,6 milyar dolar düzeyini yakalayabileceğimizi düşünüyorum."

Zeybekci, yılın sekiz aylık döneminde hizmet gelirlerinin, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,3 artış göstererek 27 milyar dolar seviyesine yükseldiğini, hizmet giderlerinin ise yüzde 0,7 azalışla 14,9 milyar dolara gerilediğine işaret ederek, "Hizmet ihracatımızın yıl sonunda 41,1 milyar dolar, ithalatımızın ise 21,3 milyar dolar olarak gerçekleşeceğini, dolayısıyla yaklaşık 20 milyar dolarlık ticaret fazlası vereceğimizi öngörüyoruz." dedi.

Cari açıkla mücadelede takdire değer bir performans sergilendiğini vurgulayan Zeybekci, cari açıktaki azalmada, düşük petrol fiyatları ve ithalattaki azalış kadar, disiplinli bir şekilde uygulanan makro ihtiyati politika tedbirlerinin de payı olduğunu dile getirdi. Zeybekci, yıl sonunda, cari açığın milli gelire oranının yüzde 4,6 düzeyinde gerçekleşmesini beklediklerini ifade ederek, altın hariç cari açığın milli gelire oranının ise yüzde 3,7 düzeyine gerilemesini öngördüklerine işaret etti.

- "Gıda üreticimizin zarar görmemesini temin ediyoruz"

Zeybekci, üretim ve ihracatın, ithalata bağımlılığı azaltmak zorunda olduğunu belirterek, "Ülkeyi, dünya geneline hizmet sunan bir e-ticaret merkezi haline getirmek istiyoruz. Bakanlığımızın üyesi olduğu Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesindeki görevi gereğince, gıdada arz ve fiyat dalgalanmalarını azaltmaya yönelik gerekli politikaları oluşturuyoruz. Gıda üreticilerimizin spekülasyon kaynaklı zarar görmemesini temin ediyoruz. Türk Lirası ile ticareti artırıyoruz. 2002'de dış ticaretimizin yüzde 0,6'sını TL ile yapıyorduk bu yılın 9 aylık döneminde bu oran yüzde 8,9'a yükseldi." diye konuştu.

Geçen yıl mal ihracatçılarına aktarılan destek miktarı 1,7 milyar lira iken, 2017'de bu rakamın bugün itibariyle 2,6 milyar lira olduğuna değinen Zeybekci, yurtdışı fuar katılımlarına 2016'da 237 milyon lira destek verilirken, bu yılın 10 aylık dönemde 310,5 milyon liralık ödeme gerçekleştirdiklerini bildirdi. Zeybekci, Türkiye'nin bölgenin fuar merkezi haline gelmesini sağlayacaklarını belirterek, "Bu yıl 14 ülkeye 11 genel ticaret heyeti gerçekleştirdik. 156 heyet organizasyonu ile 70 farklı ülkeye 180 ziyarette bulunduk. Bu yıl düzenlediğimiz 103 alım heyeti programı ile 2 bin 700 yabancı ve Türk firmamızı buluşturduk ve 25 binin üzerinde ikili iş görüşmesi sağladık." ifadesini kullandı.

Zeybekci, dünyanın 12 ayrı noktasına Türkiye Ticaret Merkezi kurduklarını ve bu sayıyı en kısa sürede 30'a çıkaracaklarını aktararak, bu kapsamda ihracatçılara yıllık 2.6 milyon dolarlık destek verdiklerine dikkati çekti.

Küresel ticarette e-ticaretin önemine de vurgu yapan Zeybekci, Türkiye'de e-ticaret hacminin 2016 itibarıyla 17,5 milyar liraya ulaştığını bildirdi.

Bakan Zeybekci, e-ticaret sitesi üyelik giderlerinin yüzde 80'ini Bakanlık sağladıklarını anımsatarak, "Yıl sonunda 10 bin ihracatçımızın e-ticaret sitelerine üye olmasını sağlayacağız. Yeni çıkardığımız düzenlemeyle, firmalarımızın yurt dışından marka satın almalarını, 2 milyon dolara kadar destekleyeceğiz." dedi.

(Sürecek)