NATO'nun 4. maddesi nedir

NATO'nun 4. maddesi nedir? NATO'nun 5. maddesi ne anlama geliyor? sorusu Esed rejiminin Rus desteği ile Türk askerine hava saldırısı düzenlenmesinin ardından NATO'ya yapılan olağanüstü toplanma çağrısı ile birlikte sorgulanmaya başladı. 

İdlib'de rejim kuvvetleri TSK unsurlarına saldırı düzenledi. Saldırı sonucu Hatay Valisi Rahmi Doğan 33 askerimizin şehit olduğunu ve 32 askerimizinde yaralandığını duyurmuştu. Bu gelişmeler NATO’yu ve NATO’nun 5’inci maddesi gündeme getirirken Türkiye'nin çağrısı üzerine NATO 4. maddesi işletildi. 

Kuzey Atlantik Paktı (NATO); Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İngiltere, İzlanda, İtalya, Lüxemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz ve ABD’nin bir araya gelmesiyle 4 Nisan 1949’da Washington’da imzalanan anlaşmayla kurulmuş daha sonra Türkiye gibi başka ülkelerinde dahil olması ile birlikte bu sayı 28'e yükselmiştir. NATO’nun kurulmasındaki amaç; barış ve güvenliği korumak, Kuzey Atlantik bölgesinde denge ve huzuru geliştirmek olarak ifade edilmişti.

NATO'NUN 4'ÜNCÜ MADDESİ

Türkiye, Esed rejiminin Rusya'nın desteği ile Türk askerine hava saldırı düzenlemesinin ardından NATO'ya olağanüstü toplantı çağrısı yapıldı. NATO Genel Sekreteri birliğin 4. maddesinin işletildiğini duyurdu. NATO'nun Kuzey Atlantik Anlaşması'nın 4'üncü maddesi uyarınca bir müttefik toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğünde, tüm müttefiklerle danışma talebinde bulunabiliyor.

NATO’NUN 5’İNCİ MADDESİ

Türkiye'nin çağrısı üzerine 4. madde işletilirken NATO toplantısında 5. maddenin işletilmesinin gündeme gelebileceği kaydediliyor. Buna göre, 5. madde NATO’ya üye herhangi bir ülkeye saldırı olduğu takdirde, bu saldırı tüm NATO üyesi ülkelere yapılmış sayılıyor.

5’inci madde şöyle:

“Taraflar, Kuzey Amerika'da veya Avrupa'da içlerinden bir veya daha çoğuna yöneltilecek silahlı bir saldırının hepsine yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldın olursa BM Yasası'nın 51. Maddesinde tanınan bireysel ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile birlikte, silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak saldırıya uğrayan Taraf ya da Taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. Böylesi herhangi bir saldın ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir.”

TÜRKİYE 1952 YILINDA NATO’YA GİRDİ

İttifakı uzun yıllar boyunca sağladığı savunma ve güvenlik teminatlarının yanı sıra “Batılı” kimliğini de pekiştiren bir örgüt olarak gören Türkiye, NATO’ya girmek için yoğun temaslarda bulundu. Bunun en önemli sebebi SSCB’nin Türkiye’den toprak ve Boğazların yönetiminde hak talep etmesiydi. Şüphesiz bu da Türkiye’yi NATO’yla ittifak arayışına itti. Nihayet 18 Şubat 1952’de Yunanistan’la birlikte ittifaka dahil oldu. Türkiye’nin NATO’ya kabul edilmesinde Kore Savaşı’na katılması da önemli bir rol oynadı.