CHP'nin ekonomik raporu: 15 ayda yapılan evlerin üçte biri elde kaldı

CHP'nin ekonomi raporuna göre konut sektörü ciddi bir sıkışmaya doğru hızla ilerliyor. Konutta talep yavaşladı, son 15 ayda yapılan evlerin üçte biri elde kaldı ama yeni binaların yapımı son sürat devam ediyor. Konut fiyatlarındaki balon da giderek şişiyor.

CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcılığı, Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak’ın koordinasyonunda hazırladığı 94. Ekonomik Görünüm Raporu’nda, konut sektöründeki balon tartışmalarını değerlendirdi. Yılın ilk 4 ayında konut satışlarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 gerileyerek 341 bin 463’e indiğinin 'ipotekli konut kredisiyle' satın alınan konut sayısının da aynı dönemde yüzde 33,5 gerileyerek 104 bine düştüğünün ifade edildiği raporda, "Banka kredisiyle alınan konutlar başta olmak üzere, konut talebinde bu yıl ciddi bir yavaşlama olduğu görülüyor." denildi.

Konut satışlarındaki yavaşlamanın ardında yatan nedenlerin masaya yatırıldığı raporda, geçtiğimiz yıl ABD Merkez Bankası’nın tahvil alımlarını azaltma kararını açıklamasının etkisiyle faizlerin arttığı, bu süreçte 2013’ün ilk yarısında yüzde 8’lere kadar düşen konut kredisi faizlerinin 2014’ün ilk üç ayında ise yüzde 13’ü aştığı kaydedildi.

Raporda, faizlerdeki artışın konut satışlarının düşüşünde önemli rol oynadığı ifade edilerek "AKP’nin izlediği büyüme stratejisinin bel kemiğini inşaat sektörü oluşturuyor. Bir dönem İspanya’nın uyguladığı ve küresel krizde çökerek bu ülkeyi büyük bir kaosa sürükleyen modelin, 2007’den sonra hızlı bir şekilde Türkiye’de uygulamaya konulduğu dikkati çekiyor." saptamasında bulunuldu.

TÜİK’in verilerine göre 2013 ile 2014’ün ilk üç ayı arasında konut piyasasına yeni giren ve kullanma izin belgesi alan daire sayısının yaklaşık 956 bin, yeni konut satış rakamının ise 649 bin 341 olduğunu ifade edildiği raporda, "Dolayısıyla, 2013’ün başından bu yana arz fazlası 306 bin 509 konut var. Bu, son 15 ayda üretilen konutların üçte birinin satılamadığını gösteriyor." denildi.

CHP’nin raporuna göre 2014’ün ilk üç ayında yapı ruhsatı verilen daire sayısı 279 bin 306 ile son 3,5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Veriler, konut fiyatlarında ciddi bir düzeltme olasılığının arttığını gösteriyor. Düzeltmenin boyutu ise konut fiyatlarındaki balonun büyüklüğüne bağlı. Başbakan’ın TCMB’ye faizleri indirin baskısının ardında da AKP modeli büyüme stratejisinin çökeceği endişesi var.

Raporda, konut fiyatlarında oluşan balonun büyüklüğünü ortaya koymak için konut fiyatlarında enflasyonun üzerinde bir artış olup olmadığı mercek altına alındı. Rapora göre 2010’dan bu yılın Mart ayına kadar konut fiyatları yüzde 50,8 arterken, enflasyon ise yüzde 32,9’da kaldı. Yani konut fiyatları, genel fiyat seviyesinin 17,8 puan üzerinde arttı.

Türkiye’nin çağdaş konut standartlarından uzak olduğunun belirtildiği raporda, bu ihtiyacın fırsata da dönüştürülebileceğine de dikkat çekildi. Ülkenin depreme dayanıklı, enerji tasarrufu sağlayacak inşaat teknolojilerinde uzmanlaşarak bir yandan mevcut konut stokunun niteliğini dönüştürüp bir yandan da başta cari açık olmak üzere yapısal sorunlarına çözüm üretebileceğinin ifade edildiği raporda, dış ticarete açık sektörleri ezmeden inşaat sektöründe atılım yapan Güney Kore örnek gösterilerek, "Türkiye benzer bir başarıyı yakalamaya muktedirdir. Ancak bunun için iyi bir yönetime ihtiyaç bulunmaktadır." denildi. CİHAN