Yemek kartları kalkıyor mu, yemek kartları marketlerde geçiyor mu?

Yemek kartlarının kalkıp kalkmadığı, market alışverişlerinde kullanılıp kullanılmayacağı konusu merakla sorgulanıyor. Yemek kartlarının yerine ne gelecek veya çalışanların yemek ücretleri nasıl ödenecek soruları bugünün en yoğun sorulan soruları arasında yer alıyor. SetCard, Multinet, Sedexo gibi piyasada en çok bilinen yemek kartlarıyla ilgili bir karar mı alındı yoksa sadece şirketlerin kendi işleyişleriyle ilgili bir durum mu söz konusu oldu.

YEMEK KARTLARI KALKIYOR MU?

Bazıları yemek kartlarının zorunlu olmaktan çıkarılmasının iyi bir gelişme olduğunu düşünürken, bazıları da piyasada olumsuz etkileri olabileceğini ileri sürüyor. Olumsuz düşünenlerin iddiasına göre kart olmadığı için parayı alan işçi farklı sektörde harcamasını yapacak. Bu nedenle lokanta sektörü kötü etkilenecek. Bazıları da yemek kartları şirketlerinin olumsuz etkileneceğini hatta kapanabileceğini ileri sürüyor. Oysa yemek kartları tamamen kalkmıyor, sadece şirketlere verilen teşviklerde kart bulundurma zorunluluğu kalkıyor. İsteyen şirketler kart kullanmaya devam edebilecek. Bu da şirketlerle ile yemek kartı şirketleri arasındaki ilişkiye bağlı. Peki, şu anda durum tam olarak nedir, yemek kartları kalkıyor mu?

Özel sektörde işverenler tarafından çalışanlarına sağlanann yemek kartlarıyla ilgili olarak yeni bir gelişme yaşandı.

Gelişmeyi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan açıkladı.

Erdoğan 25 Eylül Pazar günü yaptığı konuşmada, "İş dünyasına müjdeler" başlığı altında bazı düzenlemelerin haberini verdi.

Haberi verilen düzenlemeler arasında, işverenlere verilen "çalışanlara yemek desteği" şartındaki "yemek kartı zorunluluğu"nun kalkması oldu. 

Daha önce çalışanlarına verdiği yemek için devletten destek almak isteyen patronlar, bunun için zorunlu olarak yemek kartı vermek zorundaydı. 

Ancak getirilen yeni düzenlemeyle artık yemek kartı zorunluluğu kalkıyor. İşverenler, işçilerine elden verdikleri yemek ücretlerini de beyan ederek devlet desteği alabilecekler. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı "iş dünyasına müjdeler" başlığının altında çalışanlara yönelik elektrik ve doğal gaz desteği de vardı. 

Çalışanlarına elektrik ve doğal gaz yardımı yapan patronlar bunun bedelini devletten vergi diliminden düşerek alacaklar. 

 

Yine aynı şekilde yurt dışında faaliyet gösteren Türk şirketlerinin buradan götürdüğü işçiler için ayrıca Türkiye'de vergi ödeme zorunluluğu da kalkıyor.

Çünkü, iş yapılan ülkede zaten bu işçiler için o ülkenin maliyesine vergi veriyolardı; ayrıca Türkiye'de de vergi ödemeleri bir yük olarak görülüyordu. Bu nedenle yurt dışındaki Türk şirketleri buradan işçi götürmek yerine bazen bulundukları ülkenin vatandaşlarını çalıştırmayı tercih ediyordu. 

Yeni düzenlemeyle artık yurt dışındaki şirketler Türkiye'den rahatlıkla işçi götürebilecekler.

Cumhurbaşkanı "İş insanlarımızla, bazı müjdeleri paylaşmamak olmaz." diyerek açıklama yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan , "İlk müjdemiz, çalışanlara ödenen yemek ücretinin vergi istisna rakamının ve yönteminin değiştirilmesi ile ilgilidir. Temmuz ayından itibaren çalışanlara ödenen yemek bedeli vergi istisnasını 34 liradan 51 liraya çıkardık." ifadelerini kullandı.

"Yıl sonunda yeniden değerleme oranına göre bu rakamı tekrar belirleyeceğiz." diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İlave bir yenilik olarak yemek ödemelerinde restoran, lokanta ve yemek kartı kullanma zorunluluğunu kaldırıyoruz. Artık çalışanlara nakden ödenen yemek bedeli tutarları da vergi istisnası kapsamına girecektir. Böylece çalışanlara daha fazla alternatif sağlıyor, işveren üzerindeki işlem maliyetini kaldırmış oluyoruz." dedi ve şunları söyledi:

"Bir diğer müjdemiz, çalışanlara yapılacak elektrik ve doğalgaz ödemelerinden vergi ve prim yükünün kaldırılması ile ilgilidir. İşverenlerin 2023 Nisan ayı sonuna kadar çalışanlarına yapacakları elektrik, doğalgaz ve ısınma gideri desteklerinin bin liraya kadar olan kısmını hem gelir vergisinden hem sigorta prim kesintisinden muaf tutuyoruz."

"İnşaat, akım, onarım, montaj gibi işleri ve teknik hizmetlerde Türk vatandaşlarını çalıştıran işletmelerimiz bu kişiler için gelir vergisi ödemeyecekler. Bu uygulama ile amacımız, yurt dışında inşaat projesi yürüten firmalarımızın kendi vatandaşlarımızı istihdam etmelerini desteklemektir. Tüm bu yeniliklerin iş insanlarımıza ve çalışanlarımıza hayırlı olmasını diliyorum."

Özetlemek gerekirse; yemek kartları kalkmıyor. Sadece işverenlerin devlet desteği alabilmesi için yemek kartıyla ödeme yapma zorunluluğu kalkıyor. 

Piyasada Yemek kartları SetCard, Multinet, Sedexo gibi bilinen ünlü markalar hizmet veriyor.

2022 yılında genel olarak yemek ücreti 58 TL olarak belirlenmişti. Yani tek  yemeklik kullanım 58 TL ile sınırlandırılmıştı. 

Yemek kartları bilindiği gibi birçok yerde kullanılabiliyor.

Örneğin market alışverişlerinde yemek kartlarını kabul eden marketler de bulunuyor. 

Yemek kartlarıyla ilgili en büyük şikayetlerin başında "komisyon" ücretleri geliyordu. Yemek üreticileri alınan bu komisyon ücretlerinden şikayet ediyordu. Hükümet en son 2019 yılında bu konuda bir düzenleme yapacağını duyurmuştu. 

YEMEK KARTLARI KALKINCA YÜZDE 7 İNDİRİM GELMESİ GEREKİYOR

Çalışanlara ödenen yemek bedelinin yemek kartına yüklenme zorunluluğunun kalkacağına yönelik Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın paylaştığı gelişme, yeme içme sektöründe genel itibariyle olumlu karşılanırken, bazı sektör temsilcileri nakdi ödemenin yeme içme dışında kullanılması halinde restoranlar için müşteri kaybının yaşanabileceği uyarısında bulunuyor. Bazı restoranların kart yerine artık nakit ödemeyi tercih edecek müşterileri için yüzde 7 indirim hazırlıklarına başladı.

Konunun bir diğer muhatabı yemek kartı şirketleri ise temkinli. Şirketler şu an için konuyla ilgili bir mevzuat çıkmadan bir değerlendirme yapmanın doğru olmayacağını belirtiyorlar.

Dünya gazetesindeki yer alan haberde kararı değerlendiren Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, yemek kartı komisyonlarına yönelik sektör olarak uzun bir süredir mücadele verdiklerini hatırlatırken, bu haliyle yemek kartı zorunluluğun kalkacak olmasını memnuniyetle karşıladıklarını dile getirdi. Bundan sonraki süreçte, restoranların eskiden yemek kartı kullanan ve artık yemek ücretini nakit olarak alacak müşterileri için birtakım aksiyonlar alması gerektiğini savundu.

"YÜZDE 7 KOMİSYON MÜŞTERİYE VERİLEBİLİR"

Bingöl, tüm sektöre çağrı yaparak, “Yemek kartı şirketlerinin eskiden uyguladığı yüzde 12 olan komisyon oranını yüze 7’ye düşürmüştük. Şimdi yemek kartlarının yoğun olduğu restoranların hemen o komisyon oranlarında müşterilerine indirim yapmaları lazım. Yüzde 7’yi yemek kartı firmasına değil size veriyoruz, diyerek o müşteriyi kaçırmaması lazım. Bununla ilgili bir kampanya başlatacağız” ifadelerini kullandı.

"YEMEK KARTININ CİRODAKİ PAYI YÜZDE 3-5"

Turizm, Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer ise uygulamanın yeme içme sektörü için hem fırsat hem de bazı riskleri taşıdığını söyledi. Komisyon maliyetinin kalkıyor olmasını fırsat, çalışanın ise bu desteği artık yemek yeme dışında kullanma imkânının ise bir kayba neden olacağına işaret etti.

TURYİD bünyesinde yer alan restoranlarda yemek kartları ile yapılan harcamanın toplam işletmenin cirosu içerisinde yüzde 3 ila yüzde 5 oranında bir paya sahip olduğuna dikkat çeken Demirer, “Yemek kartları ile yapılan ödemenin yerini çalışana nakit olarak ödenmesi çalışanın seçimi bunu yemeğe harcama yerine farklı ihtiyaçlarını karşılama yönünde olabilecektir. Bunun yanı sıra nakit elde edeceği gelirin yine bir kısmını restoranlarda harcama eğilimi olacaktır. İşletme sahiplerinin bu durumda bir kısım iş kaybı olacaktır. Nakit elde edeceği aylık 1000 TL’nin bir kısmını yine restoranlarda harcayacak olan ve ölçümlemesi de imkânsız hale gelecek olan bu harcama tutarlarından işletme sahibinin karı ise yemek kartı firmalarına ödemekte olduğu yüzde 6 ila yüzde 8 bandındaki komisyonu ödeme yükümlülüğünden kurtulmuş olacaktır” ifadelerini kullandı.

NAKİT YEMEK BEDELİNE VERGİ İSTİSNASI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, nakit ödenen yemek bedellerinin vergi istisnasına gireceğini duyurdu. Erdoğan, "Çalışanlara ödenen yemek ücretinin vergi istisna yöntemi değişecek. Yemek bedeli vergi istisnasını 34 liradan 51 liraya çıkardık. Yıl sonunda bu rakamı tekrar belirleyeceğiz. Yemek ödemelerinde restoran kartı kullanma zorunluluğunu kaldırıyoruz. Nakit ödenen yemek bedeli tutarları da vergi istisnasına girecek" dedi. 

EKONOMİYİ VE ENFLASYONU OLUMLU ETKİLER DÜŞÜNCESİ

Yeni düzenleme büyük oranda özel sektör işçilerini etkileyecek. Çünkü kamu işçilerinin önemli bir bölümüne yemekhane hizmeti veriliyor. Yemek kartları, yemek dışında anlaşmalı olan yerlerdeki alışverişlerde de kullanılabiliyordu. İşçiler bazen alışverişlerini bu kartlarla yapabiliyorlardı. Bazı işçiler de yemek kartlarını “komisyon” karşılığı paraya çevirtebiliyorlardı. Buna da gerek kalmayacak.    

Yeni uygulamayı değerlendiren Yemek Sanayicileri Federasyonu Hüseyin Bozdağ, yemek kartlarının marketlerde de harcanabildiğini hatırlatarak, “Böyle olunca insanlar öğle yemeğini geçiştirip bu kartlarla alışveriş yapıyorlardı. Şu anda yasal tutar 51 lira. Bu para ile dışarıda yemek yemek zor. Bizim gibi tabldot yemek veren yerler ancak bu maliyete 3-4 çeşit yemek verebiliyor. Dolayısıyla sektörümüzü canlandıracağını düşünüyoruz” dedi.

İTO Başkanı Avdagiç ise, komisyon masrafının ortadan kalkacağını belirterek “Bu durum enflasyonla mücadeleye de pozitif yansıyacak. İşverenlerin çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma desteklerinin bin liralık kısmının gelir vergisi ve sigorta prim kesintisinden muaf tutulmasını da isabetli bir karar olarak görüyoruz” dedi.

YEMEK KARTI ŞİRKETLERİ ENDİŞELİ

Yemek kartı sektöründe ise kaos hâkim. Sodexo, Multinet, Ederned, Ticket, Setcard gibi şirketlerin hâkim olduğu sektör Ankara ile görüşme halinde. Dikkat çekilen noktalar ise şunlar: “Yaklaşık 5 milyon çalışan nakit aldığı için para lokantalarda kullanılmayacak. Bu da 27 bin lokantada harcanan 3 milyar liralık aylık cironun başka yerlerde kullanılması demek. En az 1500 işletme küçülecek veya kapanacak. Yaklaşık 15 bin kişi işsiz kalması anlamına gelir. Piyasa da 25 yıldır faaliyet gösteren altı yemek kartı şirketinin kapanması ile de yaklaşık 2 bin 300 çalışan aynı durumu yaşayacaktır.” 

---