Türk bilim insanlarından otizmin nedenlerine ışık tutan çalışma
- Türk bilim insanları tarafından deney hayvanları üzerinde yapılan iki yıllık çalışma sonucunda, gebelikte annenin obez olmasının, vücutta bir çok organda yorgunluk ve vücut stresine sebep olarak bebeğin beyin gelişimini bozabileceği ortaya çıkarıldı - Çalışmada, 12 hafta süreyle yüksek kalorili diyet verilen dişi deney hayvanlarında, karaciğer yağlanması ve obezite oluşması sağlanırken, bu durumun, daha sonra bu annelerden doğan, özellikle erkek yavruların beyinlerinde bozulmaya yol açtığı kanıtlandı - Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi Deneysel Tıp ve ARGE Merkezi Müdürü Doç. Dr. Oytun Erbaş: "Deney hayvanları üzerinde yaptığımız çalışmalar gösterdi ki, anne karnında oluşan stresler özellikle erkek bebeklerin beyninde bozulmaya sebep olmaktadır"
ANKARA (AA) - ZEHRA AYDIN TURAPOĞLU - Türk bilim insanları tarafından deney hayvanları üzerinde yapılan iki yıllık çalışma sonucunda, obezitenin nedenlerine ilişkin önemli bulgulara ulaşıldı. Çalışmanın sonuçlarına göre gebelikte annenin obez olması, vücutta bir çok organda yorgunluk ve vücut stresine sebep olarak bebeğin beyin gelişimini bozabiliyor.
Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi Deneysel Tıp ve ARGE Merkezi
Müdürü ve TÜBİTAK Martek Danışmanı Doç. Dr. Oytun Erbaş, AA
muhabirine yaptığı açıklamada, otizmin toplumda son yıllarda artış
gösteren bir hastalık olduğunu, erkek çocuklarda 4 kat fazla
görüldüğünü belirtti.
Temel olarak otizmin sosyal davranış bozuklukları, iletişim
kurma güçlüğü ve tekrar edici hareketlerle seyreden bir bozukluk
olduğunu dile getiren Erbaş, otizmin anne karnında başlayan bir
süreç olduğunu, otizm bozukluğu olan çocukların yüzde 70'inde tipik
bir gen bozukluğu mevcut olmadığını aktardı.
Gebelik sırasında oluşan enfeksiyon, gereğinden az veya çok
kalori almak, tek tip beslenme alışkanlığı, gebelik diyabeti,
obezite, hipertansiyon, psikojen stres gibi stres faktörlerinin,
bebek beyninin gelişiminde değişikliklere neden olduğunu ve otizm
riskini artırdığını belirten Erbaş, bununla ilgili bir çalışma
yaptıklarını anlattı.
Erbaş çalışmada, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Öğretim Üyesi Dr. Mümin Alper Erdoğan, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinden Prof. Dr. Dilek Taşkıran, Dr. Asghar Khalilnezhad, Uzman Dr. Fulya Tuzcu Gürkan ve Uzman. Dr. Ayfer Meral ile Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesinden Uzman Dr. Gürkan Yiğittürk'ün yer aldığını ve çalışmanın toplam 2 yıl sürdüğünü söyledi.
Dişi deney hayvanlarına 12 hafta süreyle yüksek kalorili diyet vererek, karaciğer yağlanması ve obezite oluşturulduğunu anlatan Erbaş, bu hayvanların sonrasında gebe kalarak yavru yapmalarının sağlandığını dile getirdi.
Erbaş, şunları kaydetti:
"Obez ve yağlı karaciğeri olan anneden doğan erkek bebeklerin
2'nci ayda yapılan analizlerde, erkek bebeklerde sosyal tanıma
testlerinde bozukluk olduğu görüldü. Sosyal tanıma testlerinin
temeli hayvanlarda canlı ve cansız nesneleri ayırt etmeye
dayanmaktadır. Bu ayırt etmenin bozulması deney hayvanlarında otizm
bozukluğunu gösterir.
Ayrıca, yaptığımız deney hayvan çalışmalarında, obez ve yağlı
karaciğeri olan anneden doğan bebeklerin testlerinde erkek
bebeklerde psikoz (şizofreni) benzeri davranışlarda artma
gözlenmiştir. Yine obez ve yağlı karaciğeri olan anneden doğan
bebeklerin beyinlerinde iltihap artışı ve buna bağlı olarak sinir
hücrelerinde bozulma izlenmiştir."
- Gebelik kontrolleri düzenli yapılmalı
Doç. Dr. Erbaş, annelerin gebelik öncesi ve gebelik sırasında
sağlık kontrollerini düzenli olarak yapılmasına dikkat etmeleri
gerektiğini vurguladı.
Anne karnındaki stres faktörlerinin deney hayvanlarının erkek yavrularının beyninde bozulmaya sebep olduğuna dikkati çeken Erbaş, "Sonuç olarak şunu söyleyebilirim, deney hayvanlarının üzerinde yaptığımız çalışmalarımızın sonucunda anne karnında oluşan stresler özellikle erkek bebeklerin beyninde bozulmaya sebep olmaktadır. Çalışmalarımız, gebelerin vücut için stres faktörleri olan hipertansiyon, beslenme bozuklukları, gebelik diyabeti, yağlı karaciğer, çevresel stres durumlarında erkek bebeklerin beyin gelişiminin dişi bebeklere göre daha fazla etkilenebileceğini göstermiştir." dedi.
Otizm bozukluğunun anne karnında erken tanısında kullanılacak proteinleri deney hayvanlarında belirlediklerini bildiren Erbaş, bu proteinleri insanlar üzerinde tayin edecek tanı testlerinin geliştirilmesi, yerli ve milli olarak üretilmesi için çalışmalarına başlanıldığını belirtti.
Erbaş, yaptıkları çalışmanın "Neurobehavioral effects of long-term maternal fructose intake in rat offspring" adıyla International Journal of Developmental Neuroscience dergisinde yayınlandığını kaydetti.
Yorumlar