Tarihte bugün 16 Nisan günü neler oldu, neler yaşandı?

Tarihte bugün 16 Nisan günü neler oldu, neler yaşandı? Tarihte bugün veya tarihte 16 Nisan günü meydana gelen önemli olaylar arasında son Mısır Sultanı'nın Yavuz Sultan Selim tarafından idam edilmesi, Çinliler, kendilerini işgal etmek isteyen Japonlarla anlaşmak zornda kaldı. Tanin Gazetesi'nin kapatılması, Avrupa İktisadi teşkilatının kurulması, Lenin'in sürgünden dönmesi gibi olaylar da bugünün önemli sayılabilecek olayları arasında yer alıyor.

İşte tarihte bugün yani tarihte 16 Nisan günü meydana gelen önemli olaylardan bazıları:

MISIR’IN SON SULTANI TOMANBAY İDAM EDİLDİ (1517)

Ridaniye Savaşından sonra uzun uğraşlardan sonra Memluk Devletinin son hükümdarı Tomanbay yakalandı. Arkasında sevilen güçlü bir düşman bırakmak istemeyen Yavuz Sultan selim onun idamına karar verdi. Tomanbay idam kararından sonra Şehsüvaroğlu Ali Bey’e teslim edildi. Şehsuvaroğlu Ali Bey’in babası Dulkadiroğlu Şehsuvar Bey 1472 yılında Osmanlılara sadakat göstermesinden dolayı Memluk sultanı tarafından idam ettirilmişti. Şehsuvaroğlu Ali Bey Tomanbay’ı vaktiyle babasının idam edildiği Kahire’de Babüz Züveyle kapısında idam ettirdi. (16 Nisan 1517) Böylece Memluk Devletinin son hükümdarı bir başka deyimle son Mısır Sultanı hayata veda etti. Yavuz Sultan Selim’in emriyle Kahire’de Tomanbay için büyük bir cenaze töreni düzenlendi. Cenaze törenine bizzat Yavuz Sultan Selim de katıldı ve Osmanlı hükümdarlık geleneğinde hiç olmayan bir şeyi yaparak Tomanbay’ın cenazesini omuzladı. Ayrıca üç gün boyunca Tomanbay adına fakirlere para dağıtıldı.

II. TOMANBAY'IN HAYATI 

Tomanbay'ın tam adı Melikü'l-Eşref Tumanbay'dı. 1473 yılında bugün Suriye sınırları içinde yer alan Halep şehrinde dünyaya gelmişti. Mısır Memlukluları'nın son hükümdarıydı. Sultan Kansu Gavri'nin yeğeni.

1516-1517 Osmanlı-Memlük Savaşı başlayınca Osmanlılar'la çarpışmak için ordusunun başında Suriye'ye giden amcasının yerine Kahire'de saltanat vekili olarak kaldı. Kansu Gavri'nin Mercidabık Muharebesi'nda ölmesi zerine Malik ül-eşref unvanıyla Memluk hükümdarı ilan edildi.

Mısır'ı savunmak için gerekli önlemleri almaya başlayan Tomanbay, 10.000 kişilik bir kuvveti Canberdi Gazali komutasında Gazze üzerine gönderdi. Ancak, Memluk ordusunu Han Yunus'ta karşılayan Osmanlı Vezir-i azamı Hadım Sinan Paşa Memlüklüleri büyük bir bozguna uğrattı.

Daha sonra Sina Çölü'nü geçen Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu'nun üzerine giden Tomanbay, yapılan Ridaniye Muharebesi'ni kaybetti ve kaçtı.

Ancak bir süre sonra çevresine topladığı 10.000 kişiyle Osmanlı egemenliğine giren Kahire'yi bir gece baskını sonucu ele geçirmeyi başardıysa da bunun üzerine yapılan şiddetli sokak savaşlarıyla kent yeniden Osmanlı tarafından geri alındı.

Kaçan Tomanbay yakalandı ve 15 Nisan 1517'de Kahire kale kapısında asılarak idam edildi. Böylece 267 yıllık Memlük Sultanlığı yıkıldı. Suriye ve Mısır topraklarına Osmanlılar egemen oldu.

ÇİN JAPONLAR İLE ANLAŞMAK ZORUNDA KALDI (1895)

Japonya hızla kalkınırken ihtiyaçlarını karşılamak için sömürgeciliğe başvurdu. Gözünü Asya kıyılarına dikmişti. İlk olarak Kore Yarımadasını işgal etti. Bu yüzden Çin-Japon savaşı çıktı. Japonlar Mançurya’yı işgal ettikleri gibi Çin’in kuzeyini de işgale başladılar. Çin Japonlar karşısında etkisiz kalınca ABD aracılığı ile barış istedi. İki devlet arasında 16 Nisan 1895’te Shimonoseki Antlaşması imzalandı. Japonya Kore’ye bağımsızlık verdi ama Mançurya’ya da yerleşti.

TANİN GAZETESİ SİYASİ NEDENLERLE KAPATILDI (1925)

Hüseyin Cahit (Yalçın)’ın gazetesi Tanin siyasi bazı gerekçeler ile16 Nisan 1925 tarihinde kapatıldı. Hüseyin Cahit Yalçın karmaşık bir fikriyata sahipti. Milliyetçi ve vatansever görünür fakat dini konulara pek sıcak bakmamıştır. Hatta İtalyan Şarkiyatçı Kaytano’nun Hz. Muhammed hakkında yanlış bilgilerle dolu İslam Tarihi adlı eserini çevirmekte bir sakınca görmemiştir.

AVRUPA İKTİSADİ İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI KURULDU (1948)

ABD Marshall Planı ile Avrupa ülkelerini SSCB karşısında ekonomik olarak güçlendirmek istiyordu. Ancak yardım yapmak için öncelikle yardım alacak ülkelerin kendi arasında ekonomik işbirliğine gitmelerini karşılıklı yardımlaşmada yetersiz kalındığında kendisinin devreye gireceğini bildirdi. Bu amaçla 16 Avrupa devleti aralarında ekonomik işbirliği için anlaştılar. Bunun üzerine ABD Dış Yardım Kanunu’nu çıkardı. Bu kanun kapsamında yardıma başlayınca Avrupa Devletleri aralarında 16 Nisan 1948’de Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatını kurarak işbirliğini kurumsallaştırdılar.

HALİL EL VEZİR ‘’EBU CİHAT’’ İSRAİLLİLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ (1988)

Halil El Vezir Filistin Kurtuluş Örgütü’nün Yaser Arafat’tan sonraki ikinci ismi olarak biliniyordu. 1988 Yılında intifada bütün şiddetiyle devam ederken Ebu Cihat Tunus’taki evinde İsrail özel kuvvetlerinin düzenlediği bir operasyonda 16 Nisan 1988’de hayatını kaybetti. Bu olay sonrası Filistin’de oluşan tepki sonrası İsrail saldırdı ve bir günde 14 Filistinli’yi katletti. Ebu Cihat için Yaser Arafat Şam’da büyük bir cenaze töreni düzenletti.

TARİHTE 16 NİSAN GÜNÜ MEYDANA GELEN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLAR

1917- Bolşevik lider Lenin, sürgünden Rusya'ya döndü.

1924- Lozan Antlaşması'nı takiben imzalanan Umumi Af Beyannamesi gereğince 1 Ağustos 1914-20 Kasım 1922 tarihinde "Askeri ve Siyasi Nitelikte Suçlardan Maznun ve Mahkum Türkler ve İtilaf Devletleri Tebaasından Kişilerin Affı Hakkında Kanun" kabul edildi.

1925- Tanin gazetesi kapatıldı.

1928- Yüce Divan, eski Bahriye Vekili İhsan (Topçu) ile Bilecik Milletvekili Dr. Fikret Bey'i mahkum etti ve milletvekilliklerini düşürdü.

1948- Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü kuruldu. Türkiye örgüte katıldı.

1972- İnsanoğlunun 5. ay yolculuğu, "Apollo 16" uzay aracıyla başladı.

1974- Eski DP'lilerin siyasi haklarının iadesine ilişkin Anayasa değişikliği kabul edildi.

1982- CHP'nin eski Genel Başkanı Bülent Ecevit, Sıkıyönetim Askeri Mahkemesince tutuklandı.

1988- İsrail komandoları, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) askeri sorumlusu Ebu Cihad'ı Tunus'ta öldürdü.

2011- Türkiye ile Rusya arasında vizesiz dönem başladı.

2012- Suriye'de görev yapacak öncü BM gözlemci heyetinden 6 kişi Suriye'nin başkenti Şam'a ulaştı.

2013- İran-Pakistan sınırında 7,8 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Körfez bölgesi ve Ortadoğu'da hissedilen depremde 35 kişi öldü.

2014- "Uyuşturucu ticareti yapmak" suçundan hakkında verilen 6 yıl 3 ay hapis cezası Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından onanan şarkıcı Deniz Seki, "adil yargılanma hakkı ihlal edildiği" gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

2014- Güney Kore'nin güneyindeki Incheon kentinden turistik Jeju adasına giden bir feribot battı. 325'i lise öğrencisi 476 kişinin bulunduğu feribotta 289 kişi hayatını kaybetti. Güney Kore Başbakanı Chung Hong-won, feribot kazası nedeniyle 27 Nisan'da istifasını sundu.

2016- Etiyopya'ya Güney Sudan sınırından sızan silahlı bir grubun Gambela bölgesinde düzenlediği saldırıda 208 kişi öldü, 13 köy yağmalandı, 36 çocuk kaçırıldı, 2 bin büyükbaş hayvan çalındı. Olay sonrasında ülkede 2 gün süreyle yas ilan edildi.

2016- Hollanda'nın Hoorn kentindeki Westfries Müzesinden 11 sene önce çalınan dört tablo Ukrayna'da bulundu.

2017- Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini getiren anayasa değişikliğini oylamak için sandık başına gitti. Türkiye genelinde sandıklardan yüzde 51,41 "evet", yüzde 48,59 "hayır" oyu çıktı.

---