Taliban terör örgütü mü?

Taliban terör örgütü mü değil mi ya da hangi ülkeye göre terör örgütü hangi ülkeye göre terör örgütü değildir? Bu soruların cevaplarını verebilmek için Taliban'ın kim ve ne olduğunu öğrenmek gerekiyor. Şimdi gelin birlikte öncelikle Taliban'ın ne olduğuna bakalım. 

Taliban 1994 yılında Afganistan'ın Kandahar ilinde 34 yaşındaki Molla Muhammed Ömer tarafından, bölgenin insanlarından oluşan Medrese öğrencilerinden 50 kişilik bir grupla kuruldu. Kuruluşunun amacı ise ülkede Sovyet işgalinin 1989 yılında sona ermesiyle birlikte başlayan kardeş kavgasını bitirmek ve ülkede İslam kurallarına dayalı bir yönetim kurmaktı. 

Molla Ömer ve arkadaşları kısa süre içerisinde önemli bir ilerleme kaydettiler. Öyle ki iki yıl içerisinde ülkenin üçte ikisinde etkili olup, hükümeti  devirecek güce ulaştılar. Hükümeti devirdikten sonra yönetimi ele aldıklarında yıl 1996'ydı. 

Taliban kurulduğu andan itibaren sadece kendi ülkesinde faaliyet gösterip, sadece Afganistan'da etkili oldu. Her ne kadar Pakistan tarafından desteklendiği söylense de faaliyet alanı sadece Afganistan olarak kaldı. Kuruluş amacı da kendi ülkesindeki iç karışıklıkları sona erdirip İslam emirlerine uygun bir devlet kurmak olduğu için, herhangi bir kimse tarafından "terörist örgüt" olarak nitelendirilemezdi. 

 

Taliban 1996 yılından 2001 yılına kada Afganistan'ın büyük bir bölümünü yönetmeye çalıştı; ancak bu dönemde de iç karışıklıklar bitmedi. Diğer silahlı gruplarla sürekli bir çatışma halinde oldu. Bazı silahlı gruplar çatışmalar sonrasında ortadan kaldırılsa da bazıları varlıkları başka ülkelerin destekleriyle sürdürmeyi başardı. 

Tarihler 2001'e geldiğinde ise Taliban, El Kaide yapılanmasına Afganistan topraklarında ortaya çıkması bahanesiyle ABD'nin hedefi oldu. 

ABD, Taliban ile girdiği mücadelede ülkeyi kısa süre içerisinde işgal etti. 

Taliban ise ABD'ye karşı savaşını gerilla taktiğiyle sürdürme kararı aldı. Yaklaşık 20 yıllık savaşın sonucunda ise kazanan tarafı Taliban oldu.

Bu süre zarfında Taliban sadece ABD'nin "Yabancı Terör Örgütleri Listesi"nde yer almadı. El Kaide, PKK, DHKP-C, FARC, IRA gibi örgütlerin yer aldığı listede Taliban hiçbir zaman yer almadı. 

Taliban, ABD tarafından özel olarak belirlenen farklı bir kategoride, "Terörist örgüt" olarak değerlendirildi; ancak 2020 yılında ABD Taliban ile masaya oturarak anlaşma imzaladı. Bu da onun terör örgütü olup olmadığı konusunu bir kez daha tartışmaya açıyor.

Öte yandan Taliban, Çin ve Rusya hükümetleriyle de bu ülkelerin başkentlerinde görüşmeler gerçekleştirdi. 

Hasılı, Taliban bir terör örgütüdür demek zorlama bir yorum olacaktır.

---