Solomon Adaları ile Çin arasında sorun

Solomon Adaları Başbakanı Manasseh Sogavare, Çin ile imzalamaya hazırlandıkları, Pekin savaş gemilerinin limanları kullanmasını ve adalarda donanma üssü kurmasını içeren güvenlik anlaşmasına gelen tepkileri "çok aşağılayıcı" olarak nitelendirdi.

Başbakan Sogavare, parlamentoda yaptığı konuşmada, Çin ve Solomon Adaları arasında yapılacak yeni bir güvenlik anlaşmasının bölgedeki geleneksel güvenlik ortaklarının rolünü azaltacağı yönündeki suçlamaları reddetti.

Ülkesinin Çin ile olan güvenlik anlaşmasını savunan ve anlaşmanın artık tamamlandığını belirten Başbakan Sogavare, "Biz zaten sonuçlandırdık, belge imzaya hazır. Ülkenin diğer müttefiklerle olan ilişkilerini çeşitlendirmemiz gerektiği açık ve bunda yanlış olan ne?" ifadelerini kullandı.

Çin ile güvenlik müzakerelerine yönelik tepkileri "çok aşağılayıcı" olarak nitelendiren Sogavare, ‘‘Egemenlik meselelerimizi yönetmeye ya da ulusal çıkarlarımızı sürdürmek için uygun olmadığımız şeklindeki tepkileri çok aşağılayıcı buluyoruz." şeklinde konuştu.

- AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA İLE İLİŞKİLER HER ZAMAN ÖNEMLİ OLACAK

Ülkesinin Avustralya ve Yeni Zelanda ile olan ilişkilerinin "her zaman önemli kalacağını" vurgulayan Sogavare, "Bu bağlamda, Solomon Adaları dost yabancı hükümetlerle ortaklıklar arayacaktır. Bu, özellikle güvenlik ihtiyaçlarımızı sürdürmede ulusal güvenlik stratejisinin vizyonunun bir parçasıdır." dedi.

Uzun zamandan beri müttefikleri olan Avustralya ve Yeni Zelanda’ya kalplerinin yakın kalacağını aktaran Sogavare, "Solomon Adaları'nın Avustralya ile olan güvenlik anlaşmasının yerinde ve bozulmadan kaldığını açıkça belirtmek isterim." ifadesini kullandı.

- AVUSTRALYA'DA MUHALEFET HÜKÜMETE TEPKİ GÖSTERDİ

Anamuhalefetteki İşçi Partisi lideri Anthony Albanese, Başbakan Scott Morrison liderliğindeki Liberal-Ulusal Parti koalisyon hükümetinin, iklim değişikliğindeki eylemsizliğinin ve dış yardımları kesmesinin bölgede güveni sarstığını ve bu yüzden Pasifik ülkelerinin başka yerlere dönmeye zorlandığını söyledi.

Mayıs ayındaki seçimleri kazanmaları durumunda Avustralya hükümetin Pasifik'te kaybettiği güveni yeniden sağlamayı hedeflediklerini belirten Albanese, "Bölgemizde stratejik rekabette neler olup bittiğine karşı koymanın yollarından biri, bölgemizde iklim konusunda liderleri ciddiye alınmaktır. Ve şu anda bunu yapmıyoruz." diye konuştu.

Albanese, Çin'in güçlü bir iklim siciline sahip olduğunu savunmadığını, sadece Avustralya'nın daha istekli bir politika izleyerek bölgedeki etkisini artırabileceğini söyledi.

- AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA ENDİŞELERİNİ DİLE GETİRDİ

İki ülke arasında güvenlik anlaşması taslağı olduğu belirtilen belgenin sızdırılmasının ardından alarma geçen Avustralya ve Yeni Zelanda hükümetleri, Solomon Adaları ve Pekin yönetiminin anlaşması konusunda endişeli olduklarını dile getirdi.

Yeni Zelanda, Fiji ve Papua Yeni Gine'deki meslektaşlarıyla konuştuğunu söyleyen Başbakan Morrison, "Gördüğümüz raporlar bizim için sürpriz değil. Bu bölge için endişe verici bir konu ama sürpriz olmadı. Uzun zamandır bu baskıların farkındayız." dedi.

Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern de ülkesinin anlaşmayı son derece endişe verici bulduğunu vurgulayarak "Bu bölgede çok fazla askerileşme potansiyeli ve davranışları görüyoruz ama Pasifik'te güvenliğini sağlamak için bu kadarına ihtiyaç yok.’’ sözlerini dile getirdi.

- ÜLKE MUHALEFETİ OLASI ANLAŞMANIN METNİNİ YAYIMLAMIŞTI

Solomon Adaları muhalefeti tarafından internette yayımlanan, iki ülke arasında imzalanacağı ileri sürülen anlaşmanın taslak metnine göre, Çin'in savaş gemilerinin Solomon Adaları limanlarına demirleyebileceği, kısa süreli bekleyebileceği, lojistik ikmal ve geçiş yapabileceği kaydediliyor.

Belgede ayrıca Solomon Adaları'nın sosyal düzeni, insan yaşamını ve mülkiyeti korumak için Çin'den polis, zırhlı polis, askeri personel ve diğer kanun koruyucu ve askeri güç talep edebileceği belirtiliyor.

Analistler, iddia edilen anlaşmanın, onaylanması halinde, Pekin yönetimine Çin vatandaşlarını ve Çin'e ait projeleri korumak için ordusunu kullanmasının önünü açacağı ve Pasifik Okyanusu'nun güneyinde kritik bir askeri üs sağlayacağı değerlendirmesini yapıyor.

- SOLOMON ADALARI'NDAKİ GÖSTERİLER ŞİDDET OLAYLARINA DÖNÜŞMÜŞTÜ

Solomon Adaları'nda Başbakan Manasseh Sogavare liderliğindeki hükümet, 16 Eylül 2019'da Tayvan hükümeti ile resmi ilişkilerini keserek Çin Halk Cumhuriyeti hükümetini Çin'in temsilcisi olarak tanıma ve resmi ilişki kurma kararı almıştı.

Hükümetin yolsuzluk yaptığı suçlamasıyla başlayan Kasım 2021’deki gösteriler şiddet olaylarına dönüşmüş, Avustralya ve Yeni Zelanda Başbakan Sogavare’nin talebi üzerine ülkeye asker ve polislerden oluşan birlik göndermişti.

Çoğunluğu başkentin bulunduğu Guadalcanal Adası'nın dışından, takımadalar ülkesinde nüfusun yoğun olduğu Malaita Adası'ndan gelen protestocular Başbakan Sogarave'nin istifasını talep etmişti.

Güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmaların yaşandığı olaylar sırasında Çin vatandaşlarına ait bazı işletmeler saldırıların hedefi olmuş, olaylarda 3 kişi de yaşamını yitirmişti.

Ülkenin diplomatik tanıma ilişkisini Taipei'den Pekin'e çevirme kararının ardından söz verilen ekonomik yardım ve yatırımların yapılmadığını ileri süren protestocular, Sogavare'nin Çin'den gelen fonlarla yolsuzluk yaptığını savunmuştu. ​​​​​​​