Aşıdan sonra kol şişmesi, şişlik, kızarıklık, morluk normal mi?

Aşıdan sonra kol şişmesi, şişlik, kızarıklık, morluk normal mi? Rutin aşılardan sonra özellikle çocuklarda şişme ya da kızarıklık gibi yan etkenler görülebiliyor. Bunlarla ilgili çok fazla kaygılanmanıza gerek yok. Çünkü, aşıdan sonra şişme ya da kızarıklık normal reaksiyonlar arasında sayılıyor. 

 

AŞIDAN SONRA SIK SIK GÖRÜLEN RAHATSIZLIKLAR

Aşı yapıldıktan sonra sık sık rastlanan reaksiyonlardan bazıları genellikle hafif olur ve bir süre sonra geçer. Bu tür tepkiler için genellikle doktora gitmeye gerek kalmaz.

İşte aşıdan sonra meydana gelen durumlardan bazıları:

Aşı yapılan kişide bayılma sadece ergen çağdaki gençlerde ve yetişkinlerde görülmektedir.

Rutin olarak yapılan tüm aşılarda hafif ateş görülebilir

Her türlü aşıda aşı yerinde bir iki gün acıma, kızarıklık, kaşınma, şişme veya yanma görülmektedir.

Bazen küçük sert bir şişlik bir kaç hafta veya ay kalabilmektedir.

Aşıdan sonra şişme ya da kızarıklık gibi durumlar meydana gelirse neler yapılabilir: 

Aşı yerine soğuk, ıslak bir bez parçası koyunuz

Bol bol ekstra sıvı içiniz

Sıcak almışsa, aşırı kalın giydirmeyiniz

Rahatsızlığı yatıştırmak ve/veya yüksek ateşi düşürmek için Paracetamol gerekebilir (doğru kullanmak için üzerindeki etiketi kontrol ediniz)

GENEL BÜYÜKLÜKTE RAHATSIZLIK

Difteri, tetanoz ve boğmaca için yapılan ek takviye aşılarında (booster dose), kolda çok büyük bir lokal kızarıklık ve şişlik şeklinde reaksiyon görülebilir. Bu reaksiyon aşıyı yapan kuruma bildirilmelidir ve doktora gidilmesi gerekebilir.

AŞIDAN SONRA GÖRÜLEBİLECEK YAN ETKİLER

Sıkça görülen hafif yan etkiler şunlardır;

Aşı sonrası yan etkiler: Enjeksiyon (iğne) yerinde ağrı, şişlik ve kızarıklık gelişmesi, tüm aşılardan sonra değişen oranlarda (%5-60) gözlenebilir. Özellikle tetanoz aşısının tekrarlayan dozlarında bu reaksiyon daha sık gözlenmektedir. Bulgular genellikle 24-48 saat içinde kendiliğinden düzelmektedir.

Yapılması gerekenler: Şikayetleri rahatlatmak için enjeksiyon yerine soğuk uygulama ve ağrı kesici olarak parasetamol alımı önerilmektedir.Diğer aşılardan farklı olarak BCG aşısı sonrası, bağışıklık sistemin yanıtı ile enjeksiyondan 2-3 hafta sonra başlayan sivilce benzeri şişlik aşı sonrası %90-95 sıklıkla beklenen bir durumdur ve 2-5 ay sonra ciltte iz bırakarak iyileşir. 

Aşı sonrası yan etkiler: Ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve iştahsızlık aşılardan sonra görülebilen sistemik belirtilerdir. Farklı aşılarda değişen oranlarda gözlenmektedir. Örneğin ağızdan uygulanan çocuk felci aşısından sonra %1’den az sıklıkta görülürken, beşli karma aşı sonrası, % 20-40 arasında değişen sıklıkta görülmektedir.

Yapılması gerekenler: Bu belirtiler de 48-72 saat içinde kendiliğinden düzelmektedir. 

Aşı sonrası yan etkiler: Hepatit A aşısından sonra % 5’ten az sıklıkla ishal ve kusma geliştiği bildirilmiştir.

Yapılması gerekenler: Bu şikayetler genellikle 48 saatten kısa sürede düzelmektedir. 

Belirtiler: Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra % 2-5 oranında, genellikle aşıdan sonraki 7-10. günlerde başlayan ve yaklaşık 2 gün süren döküntü görülebilir. Suçiçeği aşısından sonra enjeksiyon yerinde 2 civarı ya da enjeksiyon yerinden farklı yerlerde 3-5 adet suçiçeğine benzer lezyon görülebilir. 

Parotit olarak adlandırılan, yanakta bulunan tükürük bezlerinin şişmesi ile seyreden durum kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra % 1’den az sıklıkta görülebilir. Lenf bezlerinin geçici olarak büyümesi de kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra çocukların yaklaşık olarak % 5’inde görülmektedir.

AŞIDAN SONRA ÇOK NADİR GÖRÜLEN BELİRTİLER

Rutin olarak yapılan BCG aşısı sonrası lenf bezlerinin enfeksiyonu (bir milyon aşı dozunda 100-1000 vaka), BCG aşısına bağlı kemik enfeksiyonu (bir milyon aşı dozunda 1-700 vaka) ve aşı içindeki bakterinin oluşturduğu yaygın enfeksiyon (bir milyon aşı dozunda iki vaka) bildirilmiştir. 

Çok bilinen hastalıklar arasında yer alan difteri-boğmaca-tetanoz aşısı sonrası bebeklerde uzun süreli ağlama atağı (bir milyon aşı dozunda 0-4800 vaka bildirilmiştir), ateşli havale (bir milyon aşı dozunda 0-290 vaka bildirilmiştir), solukluk, çevresel uyaranlara cevap vermeme, kaslarda gevşeklik şeklinde görülen hipotonik hiporesponsif atak (bir milyon aşı dozunda 0-470 vaka bildirilmiştir) görülebilir.

Yine aşıdan sonra çok nadiren görülebilen ağlama atağı kendiliğinden düzelir, ateşli havale uzun dönemde epilepsi olarak adlandırılan sara hastalığına yol açmaz, iyi seyirli bir durumdur. Hipotonik hiporesponsif atak kendiliğinden geçer ve bu hastalarda uzun dönemde beyin gelişimini etkileyen bir sorun gösterilmemiştir.  

Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra genellikle iyi seyirli ve kendiliğinden düzelen trombositopeni (kanamayı durduran kan hücrelerinde azalma) tablosu (bir milyon aşı dozunda 33 vaka bildirilmiştir) görülebilir.

Ağızdan uygulanan çocuk felci aşısından sonra aşıda bulunan virüsle paralitik polio hastalığı 700.000 - 3.400.000 aşı dozunda bir vaka olacak şekilde görülebilir. Bu risk daha çok ilk doz çocuk felci aşılamasından sonra söz konusudur. Bu nedenle ağızdan uygulanan çocuk felci aşısı, iğne şeklinde uygulanan çocuk felci aşısı iki doz yapıldıktan sonra verilmektedir.

Anafilaksi (alerjik şok tablosu), aşı içeriklerinden birine karşı ağır alerjisi olan kişilerde çok nadir (bir milyon aşı dozunda 0-1 vaka bildirilmiştir) olarak görülebilen bir durumdur.