Regaip Kandili Kuran'da geçiyor mu, Regaip Kandilinde ne oldu?

Regaip Kandili Kuran'da geçiyor mu, Regaip Kandilinde ne oldu, İslam dininde kandil kutlamak ya da kandil gecelerinde ibadet etmek var mı, dindeki yeri nedir? İslam dininde mübarek sayılan Recep, Şaban ve Ramazan aylarının başlangıcı olarak kabul edilen günün adına Regaip deniliyor. O günün akşamına ise Regaip Gecesi ya da Regaip Kandili deniliyor. Regaip kelimesi Kur’an’da doğrudan regaip şeklinde geçmemektedir. Fakat “reğabe”den türemiş olan çeşitli kelimeler, Kur’an’da sekiz farklı yerde geçmekte ve “reğabe”nin taşıdığı anlama gelen yerlerde kullanılmaktadır. Peki, Regaip Kandili Kuran'da geçiyor mu, Regaip Kandilinde ne oldu, İslam dininde kandil kutlamak ya da kandil gecelerinde ibadet etmek var mı, dindeki yeri nedir? 

Regaip kandili terim olarak Türkçe’de kandil dediğimiz mübarek gecelerden biri olarak kabul edilmektedir. Regaip gecesi, Kur’an’da saygı gösterilmesi istenen ve hadislerde gün belirtmeksizin oruç tutulması tavsiye edilen haram aylardan Recep ayında bulunmaktadır. Recep ayı, özellikle tasavvufi metinlerde farklı rivayetlerin belirtildiği mübarek aylardan biridir. Regaip gecesi, Hz. Peygamber döneminde kandil olarak kutlanmayan ve sonradan diğer dinlerin etkisi ile kandil kutlamalarına ve ibadetlere konu olan bir gece halini almıştır.

Regaip kandilinin anlamı, sözlük karşılığı bakımından “kendisine rağbet edilen şey, bol ve değerli bağış” anlamındaki rağibe kelimesinden türetilmiştir. Bu kelimenin çoğulu olan regaip kelimesi hadis ve fıkıh dünyasında “bol sevap ve mükafat, faziletli amel” olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Maliki fıkıh kaynaklarında sünnetin mukabili olarak müstehap, nafile ibadet anlamlarında da kullanılan regaip, hicri takvime göre yedinci ay olan recebin ilk perşembesini cumaya bağlayan geceye ad olmuştur.

Hicri takvime göre 7. ay olan Recep ayının, İslam aleminde kutsal olarak kabul edilen ilk Cuma gecesi Regaip kandili olarak kutlanmaktadır. Dini kaynaklara göre bu mübarek gecede Yüce Allah'ın rahmet, bağış ve yardımlarının dağıtıldığına inanılır. Diğer bir ifadeyle bu ümit ve inançla Yüce Allah’a ibadet edilir. Bu tür manevi yönü yüksek gün ve geceler, kendimizi denetleme ve değerlendirme bakımından önem arz etmektedir.

Regaip kandilinin diğer kandillerden farkı, hem İslam alemi için önemli bir ay olan Recep ayı içinde bulunması hem de Cuma gecesi olmasıdır. Ayrıca Recep ayının manevi yönden önem taşımasının sebeplerinden biri de Regaip kandili ile Mirac kandili olarak belirtilen iki kandilin bu ayda bulunmasıdır. Regaip kandili, halk dilinde üç aylar olarak anılan rahmeti, bereketi ve mağrifeti bol olan manevi döneme girişin habercisi niteliğindedir.

Recep ayının ilk cuması olan bu gece, günahlarımızın affını isteyeceğimiz ve hayatımızı daha iyi yönde götürecek kararlarımızı alacağımız bir zaman dilimidir. Hayatımızın nasıl gittiğini gözden geçirerek Allah’a daha yakın olmamızı sağlayacak ameller işlemeye gayret etmemiz ve bunun farkına varmamız gereken bir dönemdir. Regaip kandili gecesinin kutsal kabul ederek çeşitli ibadetlerle geçirmek, genel olarak alimler arasında kabul görmüştür.

ALİMLER BU KONUDA NE DİYOR?

Regaip gecesi hakkında özellikle tasavvufi kaynaklarda asılsız olduğu belirtilen pek çok rivayet bulunmaktadır. Hz. Peygamber’in Regaip gecesinde ana rahmine düştüğü, Recep ayının ilk perşembe günü oruç tutup gecesinde Regaip namazı adıyla bir namaz kılmanın sevap olduğu ve bu gecenin birçok faziletinin bulunduğu yönündeki rivayetlerin gerçeği yansıtmadığı belirtilmiştir. Bu konuyla ilgili olarak İbnü’l-Cevzî, Regaib orucu ve namazıyla ilgili hadisin Zâhid Ebü’l-Hasan Nûreddin Ali b. Abdullah b. Hüseyin b. Cehdam (ö. 414/1024) tarafından uydurulduğunu ve hadisin başka hiçbir kaynakta geçmediğini belirtir.

İslam alimlerinin büyük bir kısmı Hz. Peygamber, sahâbe ve tâbiîn dönemlerinde Regaip kandilinin bilinmediğini belirtmektedir. Çok önceden beri devam eden ve günümüzde de aynı şekilde süregelen kandil geceleri kutlanmasının diğer dinlerin tesiriyle ortaya çıktığını söylemektedir. Bunun yanı sıra bazı İslam alimleri de dinî duyguların yoğun biçimde yaşandığı Regaip kandili gibi geceleri vesile ederek kazâ ve nâfile namaz kılmanın ve Kur’an okumanın dinen bir sakıncası olmadığını belirtmektedir.

---