5 yılda yerelde neler değişti?
31 Mart yerel seçimlerinin sonuçları büyük çoğunlukla belli oldu. Bazı illerde kıran kırana süren bir yarış görünüyor. AK Parti uzun yıllar elde tuttuğu bazı illeri kaybederken geçmiş dönemden farklı neler yaşandığı ve 2014 yerel seçim sonuçlarına göre yerel haritada renklerin nasıl değiştiği merak ediliyor.
Türkiye'nin heyecanla beklediği yerel seçimler sona erdi. Adayların kıyasıya yarıştığı seçimlerde, bir önceki seçimlere göre çarpıcı farklılıklar göze çarptı. Öyle ki, söz konusu farkı daha net görebilmek için, 2019 yerel seçimleri ile 2014'teki yerel seçim sonuçlarını alt alta koymakta fayda var.
Katılım oranının yüzde 89.1 olduğu 2014 yerel seçimlerinde, toplam 41 milyon 48 bin 758 geçerli oy kullanıldı. 5 yıl önceki yerel seçimlerde, 48 milyon 84 bin 914 seçmen 169 bin 572 bin sandıkta oyunu kullanmıştı.
Bugünkü seçimlerde ise, katılım oranı yüzde 83.9 olarak açıklandı. 43 milyon 651 bin 815 oyun kullanıldığı seçimlerde, geçerli oy sayısının 42 milyon 256 bin 582 olduğu kaydedildi. Toplam sandık sayısı da 194 bin 678 olarak açıklandı.
Siyasilerin sandık sonuçları
Öte yandan, son yerel seçimlerden bu yana aradan geçen 5 yıl içinde seçmen sayısında da yaklaşık 9 milyon kişilik artış yaşandı. Bu kapsamda 2019 yerel seçimlerinde oy kullanma hakkına sahip seçmen sayısı 57 milyon 93 bin 410 olarak açıklandı. Rakamlar, sandık sayısının da son yerel seçimlere göre 25 bin kadar arttığını gösteriyor.
2014'teki yerel seçimlerde AK Parti 48 ili kazanırken, CHP 14 ilin yönetimini almıştı. O dönemki seçimlerde MHP 8 ili, BDP 10 ili ve bağımsız adaylar da 1 ilin yönetmeye hak kazanmıştı.
Partilerin kendi aralarında yaptıkları ittifakların damgasını vurduğu 2019 yerel seçimlerinde ise, kesin olmayan sonuçlara göre, AK Parti ve MHP'nin oluşturduğu Cumhur ittifakı 25 ilde seçimlerin galibi oldu. CHP ve İyi Parti'nin birlikteliğinden oluşan Millet İttifakı ise, 19 ilde yönetime hak kazanmış durumda.
AK Parti tek başına 18 ilde seçimi kazanırken, MHP 9 ili, HDP 7 ili, CHP 1 ili ve TKP tek başına1 ilin yönetimine geldi. 1 ilde ise bağımsız bir aday seçimi kazandı.
2014 ve 2019 yerel seçimlerinin 81 ili kapsayan ayrıntılı karşılaştırması ise hazırladığımız tabloda net bir şekilde görülebiliyor.
2014 | 2019 | |||
İl | Kazanan parti | Oy oranı | Kazanan parti* | Oy oranı |
Adana | MHP | 33,51 | CHP - Millet ittifakı | 52,92 |
Adıyaman | AK Parti | 56,46 | AK Parti | 53,31 |
Afyonkarahisar | AK Parti | 49,32 | AK Parti | 44,30 |
Ağrı | BDP | 51,22 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 56,39 |
Amasya | AK Parti | 43,46 | MHP | 46,37 |
Ankara | AK Parti | 44,82 | CHP - Millet ittifakı | 50,55 |
Antalya | AK Parti | 36,42 | CHP - Millet ittifakı | 50,76 |
Artvin | AK Parti | 46,23 | CHP - Millet ittifakı | 51,27 |
Aydın | CHP | 43,79 | CHP - Millet ittifakı | 53,62 |
Balıkesir | AK Parti | 39,75 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 47,68 |
Bilecik | AK Parti | 39,64 | CHP - Millet ittifakı | 50,46 |
Bingöl | AK Parti | 58,31 | AK Parti | 38,63 |
Bitlis | BDP | 44,17 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 44,18 |
Bolu | AK Parti | 49,57 | CHP - Millet ittifakı | 52,76 |
Burdur | CHP | 44,39 | CHP - Millet ittifakı | 52,26 |
Bursa | AK Parti | 49,52 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 49,52 |
Çanakkale | CHP | 54,36 | CHP - Millet ittifakı | 59,90 |
Çankırı | AK Parti | 54,27 | MHP | 46,01 |
Çorum | AK Parti | 50,82 | AK Parti | 43,09 |
Denizli | AK Parti | 45,20 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 49,73 |
Diyarbakır | BDP | 55,11 | HDP | 63,22 |
Edirne | CHP | 36,85 | CHP - Millet ittifakı | 44,74 |
Elazığ | AK Parti | 55,81 | AK Parti | 40,53 |
Erzincan | AK Parti | 54,71 | MHP | 42,19 |
Erzurum | AK Parti | 58,85 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 63,15 |
Eskişehir | CHP | 45,25 | CHP - Millet ittifakı | 51,28 |
Gaziantep | AK Parti | 54,57 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 53,89 |
Giresun | CHP | 46,34 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 49,03 |
Gümüşhane | AK Parti | 57,53 | AK Parti | 49,26 |
Hakkari | BDP | 66,83 | HDP | 59,75 |
Hatay | CHP | 41,01 | CHP - Millet ittifakı | 55,00 |
Isparta | MHP | 44,52 | AK Parti | 38,01 |
Mersin | MHP | 31,95 | CHP - Millet ittifakı | 45,13 |
İstanbul | AK Parti | 47,95 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 48,71 |
İzmir | CHP | 49,60 | CHP - Millet ittifakı | 58,06 |
Kars | MHP | 28,34 | HDP | 29,53 |
Kastamonu | AK Parti | 45,73 | MHP | 49,20 |
Kayseri | AK Parti | 58,91 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 63,34 |
Kırklareli | CHP | 38,04 | Bağımsız | 37,22 |
Kırşehir | AK Parti | 42,18 | CHP - Millet ittifakı | 41,02 |
Kocaeli | AK Parti | 50,59 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 54,97 |
Konya | AK Parti | 64,26 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 71,17 |
Kütahya | AK Parti | 48,95 | MHP | 38,20 |
Malatya | AK Parti | 61,62 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 68,79 |
Manisa | MHP | 40,11 | MHP - Cumhur ittifakı | 52,97 |
Kahramanmaraş | AK Parti | 58,82 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 66,72 |
Mardin | Bağımsız | 52,20 | HDP | 54,99 |
Muğla | CHP | 49,12 | CHP - Millet ittifakı | 36,97 |
Muş | AK Parti | 48,38 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 33,23 |
Nevşehir | AK Parti | 52,45 | AK Parti | 51,72 |
Niğde | AK Parti | 41,06 | AK Parti | 37,31 |
Ordu | AK Parti | 54,40 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 56,52 |
Rize | AK Parti | 67,85 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 72,12 |
Sakarya | AK Parti | 57,89 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 65,05 |
Samsun | AK Parti | 54,83 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 47,36 |
Siirt | BDP | 49,53 | HDP | 48,56 |
Sinop | CHP | 54,34 | CHP - Millet ittifakı | 56,69 |
Sivas | AK Parti | 58,23 | AK Parti | 49,19 |
Tekirdağ | CHP | 45,75 | CHP - Millet ittifakı | 51,12 |
Tokat | AK Parti | 52,02 | AK Parti | 49,09 |
Trabzon | AK Parti | 59,39 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 64,12 |
Tunceli | BDP | 42,46 | TKP | 32,23 |
Şanlıurfa | AK Parti | 61,63 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 61,33 |
Uşak | AK Parti | 43,24 | AK Parti | 38,98 |
Van | BDP | 53,19 | HDP | 51,91 |
Yozgat | AK Parti | 56,10 | AK Parti | 41,12 |
Zonguldak | CHP | 39,92 | AK Parti | 42,22 |
Aksaray | AK Parti | 56,98 | AK Parti | 40,62 |
Bayburt | AK Parti | 52,09 | MHP | 57,14 |
Karaman | AK Parti | 52,34 | MHP | 39,31 |
Kırıkkale | AK Parti | 44,29 | AK Parti | 42,24 |
Batman | BDP | 55,89 | HDP | 65,72 |
Şırnak | BDP | 59,55 | AK Parti - Cumhur ittifakı | 61,88 |
Bartın | MHP | 45,86 | MHP | 36,03 |
Ardahan | AK Parti | 34,26 | CHP | 48,46 |
Iğdır | BDP | 44,79 | MHP - Cumhur ittifakı | 49,01 |
Yalova | CHP | 47,99 | CHP - Millet ittifakı | 45,85 |
Karabük | MHP | 51,81 | MHP | 40,84 |
Kilis | AK Parti | 50,83 | AK Parti | 47,25 |
Osmaniye | MHP | 47,34 | MHP - Cumhur ittifakı | 53,60 |
Düzce | AK Parti | 54,53 | AK Parti | 47,00 |
Yorumlar