Parlamenter sistem Lübnan'ı ekmeğe muhtaç etti

Lübnan'da, Merkez Bankasının akaryakıta yönelik desteği kaldırma ve hükümetin akaryakıt sübvansiyonunu azaltma kararının ardından akaryakıt fiyatları arttı.

Lübnan Enerji Bakanlığına bağlı Petrol Genel Müdürlüğünden yapılan yazılı açıklamada, akaryakıt ürünlerinin ithalatı için verilen desteğin azaltılması kararı sonrası ülke içinde satılan akaryakıt fiyatına zam yapıldığı belirtildi.

Bugün itibarıyla 95 oktan 20 litrelik benzinin 129 bin Lübnan lirasına satılacağı aktarılan açıklamada, 20 litrelik motorinin ise 101 bin 500 liraya yükseldiği ifade edildi.

Akaryakıt fiyatlarında yüzde 66'nın üzerinde yapılan bu artışın, ülkedeki toplu taşıma tarifelerine ve üretiminde yakıt kullanılan temel emtia fiyatlarına yansıması bekleniyor.

AKARYAKIT SIKINTISI NEDENİYLE BAZI SAĞLIK MERKEZLERİ VE FIRINLAR DA HİZMET DIŞI

Lübnan’da döviz likidite sorunu nedeniyle bir süredir akaryakıt temin etmekte sorunlar yaşanıyor. Akaryakıta bağlı olarak devletin sağladığı elektrik hizmeti günde 4 saati bulamadığından bazı sağlık merkezleri ve fırınlar hizmet dışı kaldı.

Akaryakıt istasyonları önündeki uzun kuyruklarda da günlük silahlı kavgalara dönüşen olaylar yaşanıyor.

ÜLKEDEKİ AKARYAKIT KRİZİ

Son 30 yılın en büyük ekonomik krizinin yaşandığı Lübnan'da devlet, günlük tüketilen 12 milyon litre civarındaki akaryakıtı Merkez Bankası üzerinden sübvanse ediyordu.

Merkez Bankası, 12 Ağustos itibarıyla uygulanmak üzere akaryakıta sağlanacak döviz kredilerinin resmi kur yerine piyasadaki serbest kur üzerinden hesaplanacağını ve böylelikle akaryakıt sübvansiyonunun kaldırılacağını açıklamıştı.

Merkez Bankasının kararına tepki gösteren Lübnan Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık, Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame'yi "tehlikeli sonuçlar doğuracak bu kararı tek başına almakla" suçlamıştı.

Ekonomik krizin başladığı 17 Ekim 2019'dan sonra doların karaborsada yükselmesine bağlı olarak akaryakıtı yüzde 85 sübvanse eden Merkez Bankası, 28 Haziran'da akaryakıt ürünlerinin ithalatı için artık bir ABD dolarını 3 bin 900 Lübnan lirasından firmalara sağlayacağını duyurmuştu.

Bunun üzerine Lübnan Enerji Bakanlığı, 29 Haziran'da benzine yüzde 35, motorine ise yüzde 38 zam yapmıştı.

Merkez Bankasının akaryakıta yönelik desteği kaldırma kararından sonra hükümet dün, yoksul ailelere yönelik "yardım karnesi" hayata geçirilinceye kadar yakıttaki sübvansiyonu azaltarak sürdüreceğini duyurmuştu.

Başbakan Hassan Diyab, yaptığı açıklamada, Merkez Bankasının sübvansiyonu kaldırma kararından önce 3 bin 900 Lübnan lirası üzerinden satışa sunulan akaryakıtın 8 bin liradan vatandaşın hizmetine sunulacağını; 8 bin liranın üzerindeki farkın ise devlet tarafından üstleneceğini kaydetmişti.

HÜKÜMET VE SİYASİ KRİZ: LÜBNAN BİR BOMBA GİBİ PATLAYABİLİR

Bloomberg haber ajansına bir değerlendirmede bulunan Mikati, ülkenin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik krize ilişkin açıklamalarda bulundu.

Lübnan'ın "tamamen çöküşe" gideceği uyarısında bulunan Mikati, konuya ilişkin "tüm Orta Doğu'yu sarsacak bir bomba" ifadelerini kullandı.

Mikati, ülkede yaşanan krizin çözümü konusunda Avrupa Birliği'nden gereken desteği aldığını aktararak, "ABD'nin de destek vermeye açık olacağından eminim." dedi.

LÜBNAN'DAKİ EKONOMİK VE SİYASİ DURUM

Farklı din ve mezheplere dayalı siyasi bölünmeler açısından oldukça kırılgan bir yapıya sahip Lübnan'da, 1975-1990 yıllarındaki iç savaştan bu yana en büyük ekonomik kriz yaşanıyor.

Beyrut Limanı'nda Ağustos 2020'de meydana gelen büyük patlama, Lübnan'daki ekonomik sıkıntıları artırdı ve yeni bir hükümet krizi doğurdu.

Başbakan Hassan Diyab hükümeti patlama sonrası gelen tepkiler üzerine 10 Ağustos 2020'de istifa etti, ancak siyasi gruplar arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle ülkede yaklaşık bir yıldır yeni hükümet kurulamadı.

Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, son olarak 26 Temmuz'da yeni hükümeti kurma görevini eski Başbakan Necib Mikati'ye verdi.

---