Golan Tepeleri nerede, önemi nedir, İsrail ne zaman işgal etti?

İsrail yıllardır işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri'ni tamamen ilhak etmeye hazırlanırken, en büyük desteği de beklendiği gibi Amerikan yönetiminden aldı. Şu ana kadar kendisine bu konuda açıkça destek vermeyen ABD de fikrini değiştirerek İsrail'e sessiz kalmaya başlamıştı, şimdi ise resmi olarak işgali tanıma kararı alacağının sinyalini verdi. ABD Başkanı Trump, Golan Tepeleri ile ilgili gizli niyetini ilk kez açık ederek, İsrail işgalini resmen tanıyacaklarını söyledi. Peki Golan Tepeleri nerede, İsrail Golan tepelerini ne zaman işgal etti? Golan Tepeleri'nin önemi nedir? İşte Golan Tepeler ile ilgili önemli bilgiler

Google Haberlere Abone ol
Golan Tepeleri nerede, önemi nedir, İsrail ne zaman işgal etti?

ABD nihayet Golan Tepeleri ile ilgili ağzındaki baklayı çıkardı. İsrail tarafından 52 yıl önce işgal edilen Golan Tepeleri'nin artık resmen İsrail olması yönünde adım atan Amerikan yönetimi işgali resim olarak tanımaya hazırlanıyor. ABD Başkanı Trump, "İsrail'in Golan Tepeleri'ndeki egemenliğini tanıma vakti gelmiştir" diyerek niyetlerini açıkça ortaya koydu. Peki Golan Tepeleri nerede, İsrail Golan tepelerini ne zaman işgal etti? Golan Tepeleri'nin önemi nedir? İşte Golan Tepeler ile ilgili önemli bilgiler:

ABD, önceki senelerde çekimser kaldığı İsrail'in Golan Tepeleri'ni işgalini kınayan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu kararına bu yıl ilk kez karşı çıktı. İsrail, Golan'dan çekilmeyeceklerini belirtirken Suriye'den "Golan'ı ya barışçıl bir şekilde ya da savaşla geri alacağız" cevabı geldi.
İsrail'in Golan Tepeleri'ni işgalini kınayan “İşgal Altındaki Golan” karar tasarısı BM Genel Kurulunun 3. komitesinde oylandı.

Karar, 150 ülkenin desteği ile kabul edildi. 2 ülke karara karşı çıkarken, 14 ülke çekimser kaldı.

ABD ÇEKİMSERDİ

ABD ise önceki senelerde yapılan oylamalarda çekimser kalırken, bu kez karşı çıktı ve İsrail ile birlikte “hayır” oyu kullandı.

Avustralya, Kamerun, Kanada, Fildişi Sahili, Guatemala, Honduras, Marşal Adaları, Meksika, Mikronezya,Palau, Panama, Papua Yeni Gine, Ruanda ve Togo çekimser kalan ülkeler arasında yer aldı.

İsrail'in Golan Tepeleri'ni işgalini kınayan BM Genel Kurulu kararı, İsrail'in Golan'daki bütün eylemlerini uluslararası hukukun ihlali ve geçersiz olarak tanımlıyor. 
Oylamanın ardından İsrail'in BM Daimi Temsilcisi Danny Danon, “İsrail, Golan'dan çekilmeyecek ve uluslararası toplum bunu kabul etmeli.” dedi.

"SAVAŞLA GERİ ALIRIZ"

İsrail'in temsilcisine cevap veren Suriye rejiminin BM Daimi Temsilcisi Beşşar Caferi ise “Suriye, Golan'ı ya barışçıl bir şekilde ya da savaşla geri alacak.” ifadesini kullandı.

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley ise dün yaptığı açıklamada, ABD'nin çekimser tutumunu değiştirmesine gerekçe olarak “İsrail'e karşı ön yargı ve Golan Tepeleri sınırındaki askeri hareketliliği” göstermişti.

BM kararının “artık anlamsız ve İsrail'e karşı ön yargılı” olduğunu ve tarafları barış anlaşmasına yaklaştırmayacağını savunan Haley, “ABD, BM'nin her yıl oylanan işe yaramaz Golan Tepeleri kararında artık çekimser kalmayacak ve hayır oyu kullanacak.” ifadesine yer vermişti.

GOLAN TEPELERİ İSRAİL İÇİN NEDEN BU KADAR ÖNEMLİDİR?

Golan Tepeleri'ni İsrail için önemli kılan etkenlerin başında su kaynakları ve güvenlik geliyor. Golan Tepeleri, güvenlik açısından gözardı edilemeyecek kadar jeostratejik bir konumda ve zengin su yataklarına sahip. İsrail toplam su ihtiyacının üçte birini Şeria Nehri ve Golan Tepeleri'ndeki su kaynaklarından temin ediyor.

Uluslararası hukuka göre, Suriye toprağı olan ancak fiilen İsrail'in işgali altında bulunan Golan Tepeleri'nin bu iki ülke dışında Lübnan ve Ürdün'le de sınırı bulunuyor.

Yahudilere ait kutsal metinlerde birçok kez Golan bölgesine atıfta bulunulması da bölgeyi çoğu dindar Yahudi'nin gözünde kutsallaştırıyor.

Bu tür nedenlerle İsrail iç siyasetinde de önemli bir yer tutan Golan Tepeleri, İsrail tarafından "ülkelerinin vazgeçilmez bir parçası" olarak görülüyor.

İSRAİL GOLAN TEPELERİ'Nİ NE ZAMAN İŞGAL ETTİ

Suriye, Ürdün, Lübnan ve işgalci İsrail Devleti’ne sınırı olan Golan Tepeleri, stratejik konumu ve zengin su kaynakları nedeniyle İsrail ile Suriye arasında yıllardır sorun olarak kalmaya devam ediyor. 1967 yılında yaşanan 6 gün Savaşı’nda İsrail ordusu tarafından işgal edilen Golan Tepeleri, 13 Aralık 1981 yılında İsrail’in ilhak kararına sahne oldu.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 242 ve 338 nolu kararlarında “işgal altındaki Suriye toprakları” olarak tanımlanan bölge 50 yıldır işgalcilerin kontrolünde.

GOLAN TEPELERİ NEREDE?

Yıl 1914'ü gösterdiğinde, Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalanan Sykes-Picot Antlaşması, Osmanlı sonrası bütün bölgeyi belirleyen bir öneme sahipti.

Golan Tepeleri nerede, İsrail ne zaman işgal etti?

Çünkü Osmanlı toprakları İngiltere ve Fransa arasında manda rejimleriyle paylaştırılmıştı ve Golan Tepeleri de işte bu Fransız-İngiliz etki alanlarının kesiştiği noktadaydı.

2. Dünya Savaşı sonrası Fransa Suriye'den çekilir çekilmez bölgeye İngilizler yerleşti, İngilizler çekildikten sonra da bölge Suriye'nin egemenliğine geçmiş oldu.

Golan Tepeleri'ndeki en önemli sorun bölgede sınırın olmayışı, yani bütün müzakerelerde sınırın nereden geçtiği tartışması hakim.

1923 sınırı bu bölgenin egemenliğini büyük oranda Suriye'ye verdi. 1949'da İsrail kendi lehine genişletti.

1967'de Altı Gün Savaşları'yla İsrail bölgedeki işgalini daha da ilerletti.

GOLAN TEPELERİ'NDE KİMLER YAŞIYOR?

Golan’da 30’dan fazla Yahudi yerleşim yerinin bulunduğu, Tel Aviv yönetiminin yerleşim yerlerini daha da genişleterek Yahudileri bölgeye taşıdığı biliniyor. İşgalci yönetimin bir politikası olarak yerleştirilen Yahudilerle birlikte 20 bin civarında da Suriyeli Dürzi’nin bulunduğu tahmin ediliyor.

1967’deki İsrail işgalinden önce 100 bin Suriyeli bölgede yaşıyordu.

GOLAN TEPELERİ'NDE NE YETİŞİYOR?

Golan Tepeleri bu nedenle çözülmeyen bir sorun ve İsrail işgal ettiği bölgeden çekilmiyor. Çünkü; İsrail elmalarının yüzde 30'u, ülkenin kirazlarının yarısı, mısırın yüzde 23'ü, şarabın yüzde 38'i, yünün yüzde 41'i, tüm gıdanınsa yüzde 70'i, GolanTepeleri'nin verimli arazisinden elde ediliyor.

Ortadoğu'daki su sorunu açısından bakıldığında Golan'ın en önemli özelliği bölgenin Suriye, Lübnan ve Ürdün'ün yüksekliklerinden kaynaklanan nehirlere sahip oluşu. Bu nehirler ve Golan tepeleri İsrail'in su ihtiyacını karşıladığı Galile Gölü'ne kadar uzanıyor. İsrail, yıllık su tüketiminin yüzde 15'ini bu bölgeden karşılıyor.

1967 savaşı sonrasında Golan Tepeleri'ni ve Yukarı Ürdün Nehri ile Banyas kolunu kontrolüne alan İsrail, önemli bir su kaynağına da sahip oldu. İsrail bu arada, 1978 yılından 2000 senesine kadar Lübnan'ın Güney Bölgesini işgal etmiş ve 22 yıl boyunca bu ülkeye ait Litani nehrinden su çekti. İsrail'in, 1967 yılında savaş tarihinde “en kısa sürede en fazla toprak işgal etme rekoru”nu kırdığı Altı Gün Savaşı sırasında işgal ettiği Golan Tepeleri, İsrail ve Suriye arasındaki tüm barış görüşmelerinin bir yerlerde tıkanıp, sonuçsuz kalmasının en önemli nedeni oldu.

İsrail, işgalini meşrulaştırmak için kendi güvenlik sorunlarıyla işgal arasında bağlantı kurmuş ve fırsat bulduğunda bölgedeki yapıyı cebren lehine çevirmeyi tercih etti ve 1967'den itibaren bölgede Yahudi yerleşimleri kurmaya başladı.
Haziran 1967'de ilk Yahudi yerleşimi olan Kibbutz Merom Golan kuruldu.

İsrail, ilhak sözcüğünü asla kullanmasa da aleni bir şekilde Golan'ı ilhak etti. Bölgenin başkenti olan Kuneytra'yı yerle bir eden İsrail ordusu, 140 bin civarında Arap ve Çerkes'in bölgeyi terketmesine neden oldu.
Golan'ın 1967'de İsrail tarafından işgalinden bu yana Suriye'nin bölgeyi geri almak için yaptığı tek ciddi girişim 1973'teki Yom Kippur Savaşı'dır.

Suriye bu savaşta Kuneytra'yı savaştan metruk hale dönmüş bir şehir olarak geri aldı. Suriye ordusu 1970'lerden sonra İsrail'le doğrudan bir çatışmayı göze alamadı çünkü kendi silah sanayisine sahip İsrail'le tek başına silahlı bir çatışmaya girecek donanımı ve teknolojisi bulunmuyor.

Yorumlar