Okul öncesi zorunlu eğitim

Milli Eğitim Bakanlığı ve Başbakanlık tarafından yapılan açıklamaya göre 2-3 yaş çocuklara zorunlu eğitim getiriliyor. Tasarı aşamasında olan bu çalışmanın aslına bakarsanız enine boyuna iyi irdelenmesi gerekir. Zira Türk kültürü içerisinde öğretimden ziyade eğitimin ve kültürün aile içerinde alındığı tasavvuru yaygındır.

Bu kültürün ‘zorunlu eğitim’ ile verilebileceğini, çalışan anneler dahil olmak üzere ebeveynlerin büyük çoğunluğu düşünmemektedir. Çalışan ebeveynlerin yaşadıkları en büyük sıkıntı çocuklarına eğitimin kendileri tarafından verilememesidir. Çünkü çocuklar eğitim veren kişinin karakterini ve davranışlarını kopyalarlar. Çalışan aileler çocuklarına bakacak olan kişiyi titizlikle seçtikleri halde bunun huzursuzluğunu muhakkak yaşarlar.

Bunlar göz önüne alınırsa okul öncesi eğitimin 2-3 yaş sınırına kadar düşürülerek zorunlu hale getirilmesi pek mümkün gözükmüyor. Tabi bunu taslak aşamasında olan çalışmanın ikmale ermesiyle hep beraber göreceğiz.

2 Yaş sendromu

Biliyoruz ki 2 yaşına gelmiş bebeklikten çıkmaya başlamış bir çocuğun artık kendini ispatlama ihtiyacı vardır. Bu dönemde rol model aldıkları kişilerin davranışlarını kopyalarlar. Pedagoglar ‘çocuğunuza bir şey öğretmek istiyorsanız önce kendiniz yapın’ derler. 2 yaşından itibaren davranış ve duygusal değişimleri başlar. Bu durum 4 yaşa kadar devam edebilir. Çocuğun gelişim sürecini etkileyen iki önemli unsur kalıtım ve çevredir. Her ikisi de aileden karşılandığı zaman genlerinin ve yetiştirilme tarzının ötesinde bir durum ile karşılaşmak pek mümkün olmaz. Fakat aile dışarısında yetişen çocuğun genlerinin ve aile yetiştirme yöntemlerinin ötesinde bir karakter oluşturması imkan dahilinde olur.

2-4 yaşında kimliklerini geliştirme çabasında olan bu çocuklar aksilik, inatçılık, ısrarcılık konusunda ergenliğe benzeyen bir dönem geçireceklerdir. Bu dönemi kısa zamana indirgemenin yolu ebeveynlerin çocukları ile sağlıklı bir ilişki kurmalarından geçer. Bu dönemde çocuğu alışkın olduğu ortamdan çıkarıp zorunlu bir eğitime göndermek sağlıksız bir ilişkinin temelini oluşturmak demektir.

Eğer anne babası ile ilişkisi sağlam olmayan bir çocuğun tuvalet eğitimi bu döneme denk gelirse, ısrarcı davranışları, ebeveynleri ile kopuk ilişkileri çocuğun inatçı bir kimlik oluşturmasına sebebiyet verecektir. Aynı zamanda bu tuvalet eğitiminin gecikmesine neden olacaktır.

2-4 yaş arası bir çocuğun bakımının özen gerektirdiği su götürmez bir gerçek.

Dünyada okul öncesi eğitim

Sosyal bilimler dergisinden elde ettiğim donelere göre birkaç ülkenin okul öncesi eğitim uygulamasını sizinle paylaşayım.

ABD

12 yıllık zorunlu eğitim uygulanan ABD'de, okul öncesi eğitim zorunluluğu bulunmuyor. Amerika eğitim sitemi ilköğretim (okul öncesi ve ilkokul), ortaöğretim ve yükseköğretim olmak üzere 3 düzeyde organize ediliyor.

Almanya

Almanya'da üç yaşın altındaki çocuklar için okul öncesi eğitim kurumu olarak kreşler ve günlük bakım merkezleri bulunmaktadır. Anaokulu 3-6 yaş arası çocuklar içindir ve tamamen isteğe bağlıdır. Anasınıfı ise, okula gitmesi zorunlu, ancak temel eğitime başlayabilmek için gerekli olan bilişsel, bedensel ve sosyal olgunluğa sahip olamayan çocuklar içindir.

İngiltere

İngiltere ve Galler'de okul öncesi eğitimin ulusal bir sistemi yoktur. Okul öncesi eğitimin sorumluları ya local education authorities veya bağımsız kuruluşlardır. 3-5 yaş arasındaki çocuklar ya bağımsız bir anaokuluna veya bir ilkokulun anasınıfına devam edebilirler. Bu kurumlara devam etmek isteğe bağlıdır; yarım günlük veya tam günlük bakım mevcuttur. Ebeveynler, hayırseverler veya bağımsız kuruluşlar tarafından organize edilen özel anaokulları ve oyun grupları genellikle ücretsizdir.

Belçika

Belçika'da okul öncesi eğitim genel eğitim sisteminin bir parçasıdır ve bu eğitimi yerel yönetimler vermekle yükümlüdürler. 2,5-6 yaş arası çocuklar için okul öncesi eğitim kurumlarına gitmek ebeveynlerinin isteğine bağlı ve parasızdır. Okul öncesi eğitim kurumları genel olarak, organizasyon bakımından, ilköğretim kurumlarıyla bağlantılıdırlar ve bu kurumlarla aynı mekâna yerleştirilmişlerdir. Yeterli mekân olduğu takdirde okul öncesi dönem öğrencileri kendi yaş gruplarına uygun sınıflara yerleştirilmektedirler.

İtalya

İtalya’da okul öncesi eğitim 3–6 yaş grubundaki öğrencileri kapsar. Bu eğitim zorunlu olmamakla birlikte eğitimin ilk basamağı olarak kabul edilir.

Türkiye

Yapılan çalışmaya göre, Türkiye’de gelecek eğitim öğretim döneminde başlayacak zorunlu okul öncesi eğitim 54-66 ay yaş gruplarını kapsayacak.

2-3 yaşa kadar indirme gibi düşünceleri varsa bunu isteğe bağlı olarak bırakmaları doğru bir karar olacaktır.

2-4 Yaş okul öncesi eğitim tasarısı için öneriler

-Eğitim, yabancı dil ve dini eğitimle destekli, oyun bazlı olmalı

-Özel eğitim kurumlarına verilen destek okul öncesi eğitimi kapsamalı, özel girişimler desteklenmeli

-Okul saatleri yaş bazlı olarak düzenlenmeli

-Çocuklar sporla tanıştırılarak küçük yaşta, aileleriyle verilecek karar ile spora yönlendirilmeli

-Yeterli mekan oluşturulmalı

-Yaş gruplarından oluşan derslikler 10 kişiyi aşmamalı

-10 kişiyi bulan gruplara en az iki öğretmen verilmeli

-Montessori eğitimi benzeri bir eğitim ile desteklenmeli

-Öğretmenler sadece KPSS destekli değil mülakat aşamasından geçmeli

-Derslikler kamera ile gözetlenmeli, ebeveynler sisteme girip kamera kayıtlarına ulaşabilmeli