Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama emri

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Ön Yargılama Dairesi, Filistin Devleti’ndeki Durum kapsamında İsrail’in yetki itirazlarını oybirliğiyle reddetti. Mahkeme, İsrail tarafından yapılan iki talebi inceleyerek Filistin topraklarındaki durum üzerindeki yetkisini teyit etti ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararları çıkardı.

İSRAİL’İN TALEPLERİ REDDEDİLDİ

İsrail, 26 Eylül 2024 tarihinde iki farklı başvuruyla UCM’nin yetkisine itiraz etti. İlk başvuruda, Filistin topraklarındaki durum üzerinde mahkemenin yetkisinin olmadığını savundu. İkinci başvuruda ise savcılığın soruşturma başlatıldığını İsrail makamlarına yeniden bildirmesini talep etti. Ayrıca, Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama taleplerine ilişkin sürecin durdurulmasını istedi.

Mahkeme, İsrail’in yetki itirazını reddetti ve UCM’nin Filistin topraklarında yargılama yetkisinin bulunduğunu belirtti. Filistin Devleti’nin 2015 yılında Roma Statüsü’ne taraf olması ve mahkeme yetkisini kabul etmesiyle birlikte, Filistin topraklarının UCM yetki alanına girdiği vurgulandı.

NETANYAHU VE GALLANT HAKKINDA TUTUKLAMA KARARLARI

Mahkeme, Netanyahu ve Gallant hakkında 8 Ekim 2023 ile 20 Mayıs 2024 tarihleri arasında Gazze’de işlenen insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları nedeniyle tutuklama kararları verdi. Karar gizli sınıflandırılmış olmasına rağmen, mağdurlar ve ailelerinin haberdar edilmesi amacıyla kamuoyuna bazı bilgiler açıklandı.

Tutuklama kararında, Netanyahu ve Gallant’ın sivillere yönelik kasıtlı saldırılar düzenlemek, temel yaşam gereçlerini (gıda, su, ilaç) engellemek ve Gazze’de insani yardımı bilinçli olarak kısıtlamak gibi suçlardan sorumlu olduğu ifade edildi.

SUÇLAMALARIN DETAYLARI

Mahkeme, Netanyahu ve Gallant’ın Gazze’deki sivillere yönelik olarak:

• Savaş suçu olarak açlıkla mücadele yöntemi kullanmak,
• İnsanlığa karşı suçlar kapsamında cinayet, zulüm ve insanlık dışı eylemler işlemek,
• Sivillere yönelik kasıtlı saldırılarda bulunmak suçlarından sorumlu tutulabileceklerine dair makul delillerin bulunduğunu belirtti.

Mahkeme ayrıca, Netanyahu ve Gallant’ın insani yardımların engellenmesi ve bu durumun neden olduğu ölümlerle ilgili olarak savaş hukuku ihlallerinde bulunduğunu değerlendirdi.

İNSANİ DURUM VE HUKUKİ DAYANAK

Kararda, Gazze’de sivillerin gıda, su, ilaç ve diğer temel ihtiyaçlardan mahrum bırakılmasının uluslararası insancıl hukuka aykırı olduğu ifade edildi. Mahkeme, bu durumun Gazze’deki insani yardım kuruluşlarının çalışmalarını engellediğini ve sivillerin ölümüne yol açtığını belirtti.

Ayrıca, Mahkeme, Gazze’ye yönelik insani yardımların artırılması kararlarının genellikle uluslararası baskılarla alındığını ve bu yardımların halkın temel ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli olmadığını kaydetti.

NE OLMUŞTU?

UCM’nin Filistin’deki durumla ilgili soruşturması 3 Mart 2021’de başlamıştı. Mahkeme, daha önce aldığı kararla, Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ü kapsayan topraklarda yetki sahibi olduğunu açıklamıştı.

Mahkeme, Netanyahu ve Gallant’ın eylemlerinin uluslararası insancıl hukuk kapsamında işlenmiş suçlar olduğunu ve bu suçlardan sorumlu tutulmaları gerektiğini ifade etti.

UCM’nin verdiği bu karar, uluslararası hukukun uygulanabilirliği ve insan hakları ihlalleriyle mücadele açısından önemli bir adım olarak görülüyor. Tutuklama kararlarının uygulanması ve suçlamaların gelecekteki seyrine ilişkin süreç dikkatle izlenecek.