Mars, atmosferini 'toz kuleleri' nedeniyle kaybetmiş olabilir

Mars, her on yılda bir devasa toz fırtınalarına sahne oluyor. Sonuncusu 2018 yılından yaşanan toz fırtınası Mars'ın atmosferi hakkında önemli veriler elde edilmesine imkan sağlarken bu sırada Mars yüzeyinde bulunan Opportunity aracının da kullanılmaz hale gelmesine neden olmuştu. 

Yüzyıllardır insanlar için yaşanabilir bir yer olarak görülmesine neden olan Mars, insanlığın hakkında en çok efsaneler yazdığı gezegenlerin başında geliyor.

Mitolojiler ve efsanelere konu olan Mars, hemen hemen her uzay meraklısının dikkatini çekerken bilim insanları bu gezegende bir zamanlar atmosfer ve yaşamın var olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.

Yüzyıllardır dev toz fırtınalarına sahne olan gezegende bir zamanlar yaşam olabileceğini değerlendiren bilim insanları toz kuleleri olarak anılan hava olaylarının gezegenin atmosferinin yok olmasında rol oynamış olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.

Mars Gözlem Uydusu’ndan alınan verileri inceleyen uzmanlar, sonuncusu 2018 yılında yaşanan toz fırtınasında oluşan ve 80 km yüksekliğe kadar ulaşabilen toz kulelerinin Mars'ın talihsiz kaderinde etkisi olabileceğini değerlendiriyor.

İlk kez dünyaya konuşlu teleskoplar tarafından keşfedilen hava olayı, NASA’nın 1971 yılında fırlattığı Mariner 9 uydusu tarafından da onaylanan toz fırtınalarının haftalarca yerinde kalabildiği ve oluşan toz bulutu nedeniyle güneş ışınlarının gezegene ulaşmasını engellediği belirtiliyor. 

Sonuncusu 2018 yılında yaşanan toz fırtınası hem gezegen yüzeyinde hemde yörüngesinde bulunan araçlar tarafından yakından izlenmiş ve önemli veriler elde edilmişti. NASA tarafından derlenen verilere göre, toz kuleleri güneş ışınlarının toz parçacıklarını ısıtmasıyla kilometrelerce yüksekliğe ulaşabiliyor. Türkiye'nin 3'te birini kapsayacak şekilde 80 km yükseliğe ulaşabilen toz bulutları çökmeye başladığında 56 milyon kilometre kare alana yayılabiliyor. Bu 9.834 milyon km² alana yayılmış ABD yüz ölçümünden daha büyük bir alan demektir.

MARS BU YÜZDEN ATMOSFERİNİ KAYBETMİŞ OLABİLİR

Bilim insanları Mars'ın atmosferini kaybetmesinde bu hava olayının etkisinin olabileceği üzerinde duruyor. Zira, devasa alanlara yayılan ve devasa yüksekliğe ulaşabilen toz kuleleri haftalarca yerinde kalabiliyor. Uzmanlar bu toz kulelerinin Mars yüzeyinde bulunan su buharını uzaya taşımış olabileceğinden şüpheleniyor. Hidrojen ve oksijen moleküllerinden oluşan suyun uzaya dağıldıktan sonra radyasyona maruz kalmış olabileceğini değerlendiren uzmanlar bu şekilde suyun yeniden moleküllerine bölünüp uzayın derinliklerinde kaybolmuş olabileceğini belirtiyor.