Mali ile "kazan-kazan" ekonomisi

ANKARA (AA) - DİLARA ZENGİN/BAHATTİN GÖNÜLTAŞ - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Afrika ülkesi Mali'yi ziyaretinin, tarım, enerji ve altyapı gibi birçok alanda yatırım potansiyeli olan ülkeyle ekonomik iş birliğini daha ileri seviyeye çıkarmak için fırsat sunacağı belirtiliyor.

Cezayir, Moritanya ve Senegal'in ardından, Batı Afrika turunun son durağı Mali'ye geçecek olan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ziyaretinde, iş insanları ve hükümet yetkilileriyle ekonomik iş birliğini geliştirmek ve yatırımları karşılıklı artırmak amacıyla değerlendirmelerde bulunulacak.

Malili yetkililer ve her iki ülkenin iş dünyası temsilcileri, AA muhabirine Erdoğan'ın Mali ziyaretini ve ülkedeki yatırım fırsatlarını değerlendirdi.

Mali Yatırımların Teşviki ve Özel Sektör Bakanı Maitre Baber Gano, ülkesinin Türk yatırımcılar için birçok potansiyel barındırdığını söyledi.

Ülkede tarım, enerji ve sağlık alanlarında çok fazla imkan olduğuna dikkati çeken Gano, "Kalkınma için bu sektörler yatırım beklediğimiz alanlar. Sanayi sektörü için enerjiye ihtiyacımız var. Enerji üretimi bizim için öncelikli. Tüm sanayi sektörlerimiz enerji, endüstriyel elektrik üretimi konusunda zorluk çekiyor. Türkiye enerji üretimi ve iletimi konusunda bize yardımcı olabilir." dedi.

Gano, Erdoğan'ın ziyaretinden çok umutlu olduklarını vurgulayarak, ziyaret sırasında yatırımların korunması anlaşmasının imzalanmasını beklediklerini bildirdi. Gano, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mali'nin kalkınma projelerinde yardımcı olmasını bekliyoruz." diye konuştu.

- "Erdoğan kendi Cumhurbaşkanımız kadar bize yakındır"

Mali'nin Ankara Büyükelçisi Birahima Soumare de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Afrika seyahati kapsamında Mali’ye yapacağı ziyaretten memnuniyet duyacaklarını söyledi.

Erdoğan'ın İslam İşbirliği Teşkilatı dönem başkanı olduğunu hatırlatan Soumare, “Böyle bir liderin ülkemizi ziyaret etmesi bizim için bir onur. Bu lider ki ülkesinde seçimi kazandıktan sonra Afrika’yı düşünüp, iş birliği için mesajlar verdi. Osmanlı Devleti gibi kollarını Afrika’nın gelişmesi için açtı. Erdoğan kendi Cumhurbaşkanımız kadar bize yakındır. Erdoğan’ın ve Türkiye’nin İslam ülkelerindeki sorunları dile getirmesinden çok memnun oluyoruz. Bu ziyaret bizim için tarihi bir olaydır.” ifadelerini kullandı.

Soumare, Mali’nin ekonomik anlamda çok çabuk kalkınma potansiyeli taşıdığını belirterek şöyle devam etti:

“G20 içinde yer alan Türkiye’nin ekonomik gücünü herkes biliyor. Türkiye, Mali’nin kalkınmasında önemli fırsatlar sunabilir. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile beraber anlaşmalar yaparak, iki ülke arasındaki ticaret hacmini yükseltmeye çalışıyoruz. Türk iş insanları bizim kalkınmamıza yardımcı olmaya geliyor. Öteki ülkeler sömürmek için geldiğini tarih gösterdi. Mali’ye Türkiye’den 9 iş insanı heyeti götürdüm. Bunlarda gördüm ki sömürmek gibi bir amaçları yok, sadece kazan-kazan ilkesiyle hareket ederek bizim kalkınmamıza yardımcı oluyorlar."

- "İş dünyasını Mali'de et entegre tesisi yatırımına davet ediyorum"

DEİK Türkiye-Mali İş Konseyi Başkanı Fatih Altunbaş da Erdoğan'ın Mali ziyaretiyle Türkiye-Mali İş Konseyi'nin karşı kanadının da oluşacağını bildirerek, "Türkiye'den Mali'ye birçok malzemenin ciddi anlamda ihracatı yapılıyor, özellikle inşaat ve enerji ile alakalı malzemelerde. Bunların yanı sıra savunma sanayinde de ihracatlar var. Biz firma olarak savunma sanayi kısmındayız ve oraya ihracatımız var. 2013'ten beri Türkiye'den Mali'ye ihracat şampiyonuyuz." dedi.

Mali'de önemli büyüklükte kurak ve sulak araziler olduğuna dikkati çeken Altunbaş, bu arazilerin kiralanıp tarım yapılabileceğini ifade etti.

Altunbaş, Mali'nin yüksek kalitede pamuğa da sahip olduğuna işaret ederek, Türk tekstil sektörünün ülkeden pamuk alımı yapabileceğini, aynı zamanda bu alanda yatırımla ülkeden iplik ihracatı gerçekleştirilebileceğini dile getirdi.

Ülkede 600 megavatlık bir elektrik açığı da olduğunu dile getiren Altunbaş, Mali'nin bu açığı kapatmak için yatırımcıları beklediğini, ülkeye yenilenebilir enerji alanında da yatırım yapılabileceğini anlattı.

Altunbaş, ülkede hayvancılık sektörünün gelişmiş olduğunu kaydederek, "Hayvancılık gelişmiş ama mezbahaları yok, derileri işleyemiyorlar. Bu konuda da yatırıma açıklar. Türkiye'den herhangi bir firmamız böyle bir yatırım yaparsa Mali'de bu alanda ilk yatırım olmuş olacak. Dolayısıyla Mali'de yapılan bu yatırımla Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ülkelerine gümrüksüz, aynı AB'deki gibi ürettikleri ürünler geçiş yapabilecek, bu da çok büyük bir artı. İş dünyasını orada et entegre tesisi yatırımına davet ediyorum." diye konuştu.

Türkiye ve Mali arasındaki ticaretin daha rahat yapılabilmesi için bir altyapının oluşturulduğunu hatırlatan Altunbaş, "Cumhurbaşkanımızın ziyaretiyle beraber 8 milyon dolardan bugün gelinen neredeyse 90 milyon dolarlık ticaret hacminin daha da hızlanarak, Cumhurbaşkanımızın koyduğu 500 milyon dolarlık hedefe doğru gideceğini umuyorum. Cumhurbaşkanımızın gidişi bu süreci hızlandırıp, canlandıracaktır." dedi.

Altunbaş, Mali'nin güvenli olduğunu vurgulayarak, Türkiye'nin Mali ile olan din ve tarihi birlikteliğinin avantaj sağladığını, Türkiye'nin bu avantajı kullanarak Uzakdoğu ve Avrupalıların ticari anlamda önüne geçmesi gerektiğini ifade etti.

- "Kazan-kazan ilkesiyle birlikte kazanacağız"

Mali Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mamadou Sylla dit Baba ise Türkiye'nin Afrika'nın kaynaklarını sömürmek için değil katma değer yaratmak için kıtaya geldiğini söyledi.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin "Birlikte yürüyeceğiz, birlikte kazanacağız" sözlerini hatırlatan Baba, şunları kaydetti:

"Bu ortak vizyonumuzdur. Görüşülen konular var, birlikte yapabileceğimiz büyük fırsatlar var. Mali, Batı Afrika'nın kalbinde yer alıyor. Ekonomi Bakanı'nın söylediği gibi birlikte kazanacağız. Bunun çok güzel bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Mali, tarım endüstrisi, enerji, altyapı gibi alanlarda birçok iş potansiyeli olan bir ülke. Türkleri yatırım fırsatlarını görmek için, kazan-kazan ilkesiyle her zaman memnuniyetle karşılıyoruz."

Baba, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mali ziyaretinin ise ülkeler arası ekonomik iş birliğini daha ileri bir seviyeye çıkarmak için büyük bir fırsat olacağını ifade etti.

Öte yandan, inşaat ve savunma sanayisinde iş yapan Malili iş adamı Abdoul Aziz Mangane da Türkiye ve Mali arasındaki ticari ilişkilerin güçlendirilmesi için Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı Mali'de ağırlayacak olmaktan gurur duyduklarını dile getirerek, "Türklerle yaptığımız birçok iş var. Erdoğan'ın Mali'ye gelişi Türkiye ve Mali arasındaki ticari ilişkilerin güçlenmesi için iyi olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

- Dış ticaret hacmi 10 yılda 8 katına çıktı

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye ve Mali arasındaki 2008'de 9,7 milyon dolar olan dış ticaret hacmi, 10 yılda 8 katına çıkarak 2017'de 82,1 milyon dolara ulaştı. İki ülke dış ticaret hacminde söz konusu dönemde yüzde 742,3'lük bir artışı oldu.

Türkiye'nin Mali'ye ihracatı geçen yıl 52,2 milyon dolar olurken ülkeden ithalatı 29,9 milyon seviyesinde gerçekleşti.

Türkiye'nin geçen yıl Mali'ye ihraç ettiği başlıca ürünler askeri malzeme ve mühimmatlar, tarifede belirtilmeyen gıda maddeleri, mobilyalar, römorklar ve yarı römorklar, demir çelik profiller, kurşundan diğer eşyalar ve kireçler oldu.

Mali'den ithalat geçen yıl oldukça sınırlı sayıda ürün grubunda gerçekleşirken, pamuk ve alüminyum döküntüyle hurdalar başlıca ithalat kalemleri olarak sıralandı. Türkiye'nin Mali'den aldığı ürünlerin yüzde 99,3'ünü pamuk ithalatı oluşturdu.