Büyük İskender

Büyük İskender, Makedonya kralı olan 2. Filip'in oğlu, MÖ. 336 ve MÖ. 323 yılları arasında Makedonya kralı olmuş, tarihteki en büyük imparatordur.

Google Haberlere Abone ol
Büyük İskender

Büyük İskender, Makedonya kralı olan 2. Filip'in oğlu, MÖ. 336 ve MÖ. 323 yılları arasında Makedonya kralı olmuş, tarihteki en büyük imparatordur. Makedonyalı İskender, İskender Yunani, İskender Rumi olarak ta bilinir. Pers İmparatorluğunu yıkarak, Persepolis'i almıştır. Kazanılan zaferler sonunda Makedonya'dan Hindistan'a kadar büyük bir imparatorluk kurmuştur. Eski Yunan uygarlığını Doğu'da yaymış ve efsanevi kahramanlar arasına girmiştir.

Büyük İskender'in tahta çıkışı

13-16 yaşlarındayken Aristo'dan aldığı derslerle tıp, felsefe ve bilime ilgi duymaya başlamıştır. Babasının Byzantion saldırısında MÖ. 340 yılında Makedonya'yı yönetmiş, Trak Kabilesini yenmiştir. Bundan iki yıl sonra Kaironeya savaşında ordunun sol tarafını yönetmiştir. Babasının öldürülmesinden sonra MÖ. 336 yılında komutanların önerisiyle kral ilan edilmiştir. Ardından tüm hasımlarını ve rakiplerini öldüren İskender, Babasının sağlığında Asya seferi için oluşturulan birliğin komutanı seçilmiştir. MÖ. 335 yılında Trakya'ya girerek, Tribalileri yenip, Tuna'dan geçerek Getaları dağıtmıştır. Sonra Makedonya'ya dönerek burayı istila etmiş olan İliryalıları yenmiştir. Öldüğüne dair söylentiler çıkararak, Atina'da ayaklanma çıkaranlara karşı düzenlediği saldırıda bütün Tebai'yi yıkmıştır. Bundan sonra Sparta dışında tüm Yunan devletleri Makedonya krallığına boyun eğmiştir.

Asya'nın fethedilmesi

Pers imparatorluğunu ele geçirmek için sefer hazırlıklarına başlayan İskender, MÖ. 334 yılında ordusuyla birlikte yola çıkmıştır. Pers ordusuyla Granikos çarpışmasını yaparak, büyük bir zafer kazanmıştır. Bu zaferle Batı Anadolu'nun kapılarını açmış, Tiranlıları sürerek demokrasilerin kurulmasına yardımcı olmuştur. Herkesi kendine bağlama düşüncesinde olmuştur. Karya'da bulunan Miletos ve Halikarnassos kentlerindeki direnişi kırıp, yöneticilerin teslim olmasını sağlamıştır. Batı Anadolu'yu fethettikten sonra, Akdeniz'den Perge'ye gelmiştir. Söylenene göre Asya'ya hükmedecek kişinin çözebileceği Gordion düğümünü çözmüştür. Ankara üzerinden Kilikya ve Kapadokya'ya oradan da güneye inmiştir. Pers hükümdarı ile İssos'ta çarpışarak zaferlerine yenisini eklemiştir. Bu zaferin ardından Fenike ve Suriye'ye ilerlemiş, Pers donanmasını etkisiz hale getirmek istemiştir. Pers kentlerinden olan Tiros'ta direnişle karşılaşmış, uzun süren kuşatmadan sonra MÖ. 332 yılında burayı ele geçirmiştir. Güneye doğru giderek Gazze'deki direnişe son vermiş, MÖ. 332 yılında Mısır'a halkın kurtarıcısı olarak girmiştir. Memphis'te firavunların çifte tacını giyerek, Apis'e kurbanlar kesmiştir. Kış aylarında Mısır'ı düzenlemiş, yöneticileri atamış, orduyu Makedonyalıların komutasına almıştır. Günümüzdeki İskenderiye kentini kurmuştur. Halkın gözünde tanrısal bir ilah olarak görülmüştür. MÖ. 331 yılında Tiros'a dönmüştür.  Ardından Mezopotamya'ya ilerleyerek, Perslilerle Gaugamela savaşını yapmış, onları yeniden hezimete uğratmıştır. Güney'de Babil'i almış ve Susa'ya girmiştir. Buradan İran'ın içerisine yönelmiş, Persepolis'te kralın sarayını yakmıştır. Yaptığı hareketle öç seferinin sona erdiğini göstermiştir. MÖ. 330 yılında Media'ya girip, Ekbatana'yı almış, Yunan askerlerinin dönmesine izin vermiştir. Pers topraklarını alarak, yeni bir imparatorluk kurmak isteyen İskender yeni bir sefer başlatmıştır. Hazar kıyılarına ve Afganistan'a ulaşmıştır. MÖ. 330-329 yıllarında Helmand ırmağını geçerek kuzeye inmiştir. Hindikuş dağlarını geçip oradaki karışıklığı bitirmiştir. Buradan Siriderya'ya geçerek, İskitlerin direnişini bastırmıştır. Yaptıkları Doğu despotu benzetmesine dönen İskender, Pers geleneklerini benimsemeye başlamıştır. Bu esnada Bakteriane prenseslerinden olan Roksana ile evlenmiştir.

Hindistan'ın fethedilmesi ve imparatorluğun güçlenmesi

Ele geçirdiği ülkelerden ordusunu genişleten ve yeni bir ordu oluşturan İskender, MÖ. 327 yılında Hindistan üzerine sefer yapmıştır. Hindikuş dağlarını aşarak, Hidaspes çarpışmasını yaparak hükümdar Poros'u yenilgiye uğratmıştır. Aleksandderia Nikaia ve Bukefala kentini kurmuştur. Doğuya doğru gitmek istese de, ordudaki gerginlikten dolayı dönmeye karar vermiştir. Hidaspes ırmağında donanma hazırlayıp, İndus ırmağından Hint okyanusuna ilerlemiştir. Ravi ırmağı kıyısında Mallilerle yaptığı çatışmada ağır yaralanmıştır. MÖ. 325 yılında Patala'ya varmış ve burada tersane ve liman yaptırmıştır. Burada Hindistan seferi için hazırlıklar yapmıştır. Seferden önce yönetimde değişiklikler yapmış, MÖ. 324 yılında Susa'ya varmıştır. Bu arada Dareios'un kızı Barsine ile evlenmiştir. Perslerin ordu ve yönetimde Makedonyalılar ile eşit hale gelmesi tepkilere yola açtı. Bu sebeple Makedonyalı askerleri geri gönderme kararı aldı. Perslerle yeni bir ordu yaratarak, orduyu daha güçlü hale getirdi.

Büyük İskender'in ölümü

Tanrısal onurlara layık görülen, bunu başka yerlere kabul ettiren İskender, MÖ. 324 yılında Luristan halkına karşı sert hareketlerde bulundu. Buradan Babil'e geçerek, Arabistan'a sefer hazırlıklarına başladı. Basra körfezi kıyılarına yeni kentler kurmayı düşündüğü sırada rahatsızlanarak, MÖ. 323 yılında 32 yaşında ölmüştür. Cenazesi İskenderiye'ye götürülerek, altın bir tabuta konmuştur. Ölümünden önce imparatorluğu kime bıraktığı sorulunca ''En Güçlünüze'' cevabını verdiği rivayet edilmektedir. Ölümünün ardından imparatorluk dört parçaya ayrılmıştır. 

Yorumlar